HASTANE KAPISI AÇILACAK
- Yasa ile toplam 1.3 milyon Bağ-Kur'luya borçlarını yapılandırma fırsatı verildi. Yaklaşık 22 milyar liralık Bağ-Kur alacağı donduruldu. Son 5 yılında işçi olarak çalışanlara işçi statüsünde emeklilik yolu açıldı. Bu kapsamda olan yaklaşık 70 bin Bağ-Kur'lunun emekliliğindeki engel de kalkmış oldu.
- Türk vatandaşlığını kaybedenler yurt dışında çalıştıkları süreleri için borçlanabilecek.
- Gelir testi yaptırmamış genel sağlık sigortalıları, yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde teste başvurursa, prim borçları faizsiz yapılandırılacak.
30 NİSAN SINIRI
- Bazı kamu alacaklarında faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı Yİ-ÜFE oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Ancak vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak; vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek. 30 Nisan 2014'ten önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi, buna bağlı ceza, gecikme faizleri, zamlarının tahsilinden vazgeçilecek. Vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak.
- Vergi yapılandırması 30 Nisan 2014'ten önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamlarını kapsıyor.
- Motorlu Taşıtlar Vergisi ve kesilen vergi cezaları, gecikme faizi de yapılandırılabilecek. Araç muayenesini zamanında yaptırmayanların cezaları ve gümrük vergisi borçları da yeniden yapılandırma kapsamına alındı.
- Emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su abonelerinden su kullanımından kaynaklanan alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları hakkında da bu kanundaki düzenlemeler uygulanacak.
ELEKTRİK DE KAPSAMDA
- Kamu borçlarının yapılandırılmasından esnaf, sanatkar, çiftçi ve diğer bağımsız çalışanlar da faydalanacak. Söz konusu çalışanlardan prim borçları nedeniyle sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlar, kanunun yürürlüğe girmesinden sonra 3 ay içinde başvuruda bulunarak, primlerini ödemeleri halinde sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilecek.
- Yasak yerlerde sigara tüketimi dışında kesildiği halde tebliğ edilmeyen 120 liranın altındaki para cezaları istenmeyecek. 12 liranın altındaki geçiş ücretleri de tahsil edilmeyecek.
- TEDAŞ'ın 30 Nisan 2014'e kadarki alacakları, ilk özel idareleri, belediyelerin kalkınma ajanslarına borçları, sulama birliklerinin alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Bu borçlarda da yasanın yayınlandığı tarihe kadarki alacakların asılları Yİ-ÜFE aylık değişim oranları dikkate alınarak hesaplanacak.
ÇİFT MAAŞ CEZASINA 65 YAŞ SINIRI
- 65 yaşını dolduran kişilere düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler terkin edilecek. İlgililer hakkında adli, idari takibat yapılmayacak. Yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizlerin tahsilinden vazgeçilirken, daha önce yapılan tahsilatlar ise iade edilmiyor. Bu düzenlemeden yaklaşık 36 milyon lira borcu olan 38 bin kişinin yararlanması bekleniyor. Hem ölen eşten hem de babadan maaş aldığı için ceza ödemek durumunda kalanlar nefes almış
olacak.
SOMA İŞÇİLERİ UNUTULMADI
- Soma'daki maden faciasında hayatını kaybeden sigortalıların SGK'ya olan her türlü borçları silinecek. Ölüm geliri bağlanan hak sahiplerine prim ödeme şartı aranmaksızın ölüm aylığı bağlanacak. Maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi ya da çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, toplam bir kişi kamuda istihdam edilecek. Bu düzenleme 13 Mayıs 2014 tarihi itibarıyla geçerli olacak.
ERKEN EMEKLİLİK İMKANI GELDİ
KADINA 6 YIL ERKEN EMEKLİLİK: Doğum borçlanması 2 çocuktan 3 çocuğa çıkarıldı. Yeni uygulama ile kadınlar 6 yıl daha erken emekli olma hakkı kazandı.
GÜNDELİKÇİYE KOLAY SİGORTA: Ev hizmetinde 10 günden fazla çalışanlar sigortalı yapılacak. Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecek. Bu kişiler, emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracak.
MADENCİYE YENİ HAKLAR: Madenciler için emeklilik yaşı 55'ten 50'ye düşürüldü. Yıpranma hakkıyla emeklilik yaşı 43'e kadar düşebiliyor. Yeraltında günlük azami çalışma süresi 6 saat, haftalık 36 saat oldu. Linyit ve taşkömürü madeni çalışanlarına asgari ücretin 2 katından az maaş verilemeyecek. Maden işlerinde çalışma saatleri konusunda kanunla yapılan değişiklik, 1 Ocak 2015'te yürürlüğe girecek. Yeraltı işlerinde 1 gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek.
TAŞERONA TAZMİNAT: Kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatlarını ilgili kurumun üslenmesine karar verildi. Yıllık izinlerini kullanıp kullanmadıkları kamu tarafından izlenecek. Sözleşmeleri de 3 yıllık olacak. Hangi işleri taşeronun üstleneceğine Bakanlar Kurulu karar verecek.
MAAŞA GARANTİ: İşveren, alt işverenin ücretleri ödememesi halinde işçinin alacağını hak edişlerden keserek işçinin banka hesabına yatırmakla yükümlü tutuluyor. Kıdem tazminatı hesaplanırken alt işverenin değişip değişmediğine bakılmayacak. Aralıksız olarak aynı kuruluşta çalışanların kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kurumdaki çalışma süreleri dikkate alınarak belirlenecek. Kıdemler, çalışılan son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacak.
4C'LİLERE YENİ DÜZENLEME: Özelleştirme uygulamaları nedeniyle iş akitleri, kamu ya da özel sektör işverenlerince feshedilen ve özelleştirme yasası kapsamında diğer kamu ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de yaşlılık ya da malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilecek.
HACİZLER KALKACAK: Yapılandırılan borçlar nedeniyle daha önce mallara konulan hacizler, yapılan ödemeler nispetinde; üçüncü şahıslar nezdindeki hak ve alacaklarla ilgili hacizler ise ilk taksitin ödenmesinden sonra tümüyle kaldırılacak.
Hazal ATEŞ
