Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada "Çiftçime sesleniyorum. 1 yıl önceden gelip tarlanı satın alanlar konusunda dikkatli olun. Gıda ve Tarım Bakanlığımız tedbirini alması lazım. Planlarımızı buna göre yapacağız. Başbakanlığım döneminde fındıkta bu tür oyunlar oynadılar. Ona da alaverici derler. Fındığı depolara yığıp, parasını önceden ödeyenler vardı. Bunlar vatandaşa peşin para verip fındığı alırdı. O zaman arkadaşlara söyledim; bu iş bir yere gidiyor. Gelin devlet olarak depolar kurup, fındığı biz alalım, parasını vatandaşa biz verelim, hiç olmazsa vatandaş sömürülmesin. Vatandaş nedense bazı şeyler o anda aklına yatmıyor mu, ne oluyordu, gene alavericiye gidiyordu. Bu konuda bizim hassas olmamız lazım" demişti.
Domates, biber gibi yaş sebze ve meyve başta olmak üzere alt ve orta gelir grubundaki aile bütçesini yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki aşırı artışlar Rekabet Kurumunu da harekete geçirdi. Toptancılarla başlayıp, marketlere kadar uzanması beklenen incelemeyle ilgili Torlak "Meyve sebzede fiyat artışları konjonktürel ya da don, kuraklık, doğal afet gibi nedenlerden kaynaklanmıyor. Bize ulaşan bilgi ve belgeler var. Cironun yüzde 10'una kadar ağır ceza kesilebilir" dedi.
HALE GİREN TÜM ÜRÜNLER
Bugüne kadarki açıklamalarınızdan farklı olarak "Tüketicinin cebinden çalmaya yönelik her türlü rekabet ihlali karşısında Rekabet Kurumu'nu bulur" sözüyle kimleri kastettiniz", sorumuza Torlak, şöyle yanıt verdi:
"Yaş meyve sebzede don, kuraklık, ihracat artışı gibi nedenlerle dönem dönem fiyat artışları olabiliyor. Ama elimize gelen verilerden son dönemdeki artışların konjoktürel, mevsimlik dalgalanmalar ya da doğal afetle açıklanmasının mümkün olmadığı kanaatine ulaşıldı. Bunun üzerine sektörle ilgili böyle bir inceleme ve araştırma ihtiyacı hissettik. Hale giren yaş sebze meyvelerin tamamını, ürün ayrımı yapmaksızın inceleyeceğiz. Bu ürünlerdeki fiyat artışları özellikle alt ve orta gelir gruplarını yakından ilgilendiriyor. Bu hassasiyetten dolayı da böyle bir açıklama yaptık.
MARKETLERE UZANABİLECEK
İlk etapta daha çok tedarikçi düzeyinde inceleme yapılacak. Teşebbüsler arasında uyumlu eylem, anlaşma var mı yok mu incelenecek. Bilahare somut bilgi ve belgeye ulaşılırsa perakende düzeyinde de bu incelememiz devam eder. Ama bizim piyasa ekonomisinin ötesinde, arz-talep dengesine müdahale gibi bir anlayışımız olamaz.
İNCELEME BİRKAÇ BÖLGEDE OLACAK
Rekabet ihlali olup olmadığı incelemesini yaş meyve sebzede ağırlığı olan, sektörde yoğun olarak faaliyetlerin sürdüğü birkaç bölgede yapacağız. Sonuca göre ağır yaptırımlar uygulayacağımızı söyledik. Kurul olarak rekabet ihlalinin tespiti durumunda, ihlali yapan şirketlere cirolarının yüzde 10'una kadar ceza kesme imkanımız göz önüne alındığında cezaların ağırlığını vurgulamak istedik. Yoksa hassas davranan teşebbüslerimizi rahatsız etme niyetimiz yok."
