Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, 8. Türkiye Enerji Zirvesi'nde açıklama yaptı.
Bakan Albayrak, "Bağımlı olduğumuz ithalat konusunda ciddi paralar ödediğmiz bir seçeneğimiz var. Kendiniz arayacaksınız. Bu çerçevede de çok önemli bir adımın sürecin başladığını öngörebiliriz. İkinci sismik gemimizin de devreye girmesi ile kendi sondaj gemimizle Karadeniz'de de rol alacağız. Bu yıl bitmeden gemimiz geliyor. İlk Akdeniz sondajını 2018 içerisinde yapacağız." açıklamasını yaptı
Bakan Albayrak'ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
Bakan Albayrak, zirvede yaptığı açıklamada "Çok net ifade edeyim 2023-2030 ekseninde Türkiye olarak kısa önümüzdeki 5 yılda güneş ve rüzgar hedefimiz kapsamında süreç devam edecek. Havuzda bekleyen, rüzgar için söylüyorum, 1700 küsür megavatı erittik. Müteakiben güneş ve benzeri devam edecek" dedi.
"BU MODELİN EN BÜYÜK KATKISI MALİYETLERİN DÜŞMESİYDİ"
Bakan Albayrak, Türkiye'nin enerjide attığı adımlar ve maliyetlerin düşürülmesine ilişkin açıklamasında, "Yeni dönemde maliyetlerin de düşmesi için böyle bir modele geçtik. Bu modelin en büyük katkısı maliyetlerin düşmesiydi. Rüzgar'da maliyetler dünya rekoru rakamla 3,48'e düştü. Piyasa fiyatlarının altında. Esas çerçeveyi önümüzdeki dönemi böyle ifade ederiz" ifadelerini kullandı.
"ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK MİNİMUMA İNDİRİLMELİ"
"Türkiye büyümeye devam ediyorsa, enerjide dışa bağımlılığı en aza indirmesi gerekir. Bunun sac ayaklarından birisi üçte iki yerlilik. Geçtiğimiz yıl yüzde 49'ları bulduk. Bu sene hakikaten barajlarımızdaki seviye geçen yılın yarısı olmasına rağmen toplam üretim olarak (yerlilik) artacak. En büyük artışı yaşayacağız bu yıl.
2023 VE SONRASI
Özel sektör ve kamu düzeninde süreci destekleyeceğiz. Türkiye tüm bu alanlarda büyük bir potansiyele sahip. Türkiye ekonomisine baktığımızda, üçlü bir kazan kazan sistemini devreye alacağız. 2023 ve sonrasında (nükleer reaktör ilk kez devreye girecek) bu oranları yaklaşık olarak yakalamayı ön görüyoruz. Büyüyen talep karşılanacak, yerlilik artacak. İthal kaynakların yerliye dönmesi için farklı teşvikler üzerinde çalışıyoruz.
2023 ilk nükleer reaktörün devreye girmesi hasebiyle büyüyen talebi karşılayan ve yerlilik oranını arttıran bir durum olacak.
YERLİ KÖMÜR ALIM ŞARTLARI
Yerli portföy içinde yerli kömür var. Hep şunu ifade ettim. Türkiye'deki toplam üretilen elektriğin içinde kömürün payında büyük bir artış görmüyoruz.
Yüzde 30'lar civarında bir kömür portföyümüz var. Yılda 30 milyon kömür ithal ediyoruz. Bunun yerli kömürden üretim etkisini artırmak... Bunu yerlilikle sağlayabiliriz. Sadece son 10 yılda 8 milyar tondan fazla kömür rezervi katmış olduk. 15,9'dan 3 milyar tona çıktı. Yeni keşiflerle potansiyel rezervimiz artıyor. Kalitede artıyor. Yüksek kalorili kömürler. Bu toplam kömür rezervi noktasında 300-350 milyar dolarlık bir değerden bahsediyoruz. Böyle bir varlığımız var. Bundan kesinlikle faydalanmamız lazım. Peki nasıl? En son teknoloji, en çevreci kriterlerle...
AKILLI OLAN AKLINI KULLANIR, DAHA AKILLI OLAN HERKESİN AKLINI KULLANIR
Bunu teşvik açısından, yerli kömürle ilgili bir model başlattık. O da alım garantisi... Anlamlı bir süre, çalışıyoruz. Burada 2 gündür neler konuşuluyor biliyorum. Bir yola giriyoruz, merak etmeyin. Sektörün liberizasyonu ki en önemli konu bu. Sektördeki bütün oyuncular biliyor, enerji sektörünün sorunlarını kamudan ayrı düşünmemeliyiz. Her ortamda söylüyorum, akıllı olan aklını kullanır, daha akıllı olan herkesin aklını kullanır.
Kamu menfaati, müşteri memnuniyeti birlikte oluşturmanız lazım. Sessiz sessiz bir dönüşümü başlattık. Dövizden arındırılmış bir modele başlıyoruz, alım garantisi verilen miktarı artırarak yerli kömürle ilgili teşvik ve destek mekanizmasını 2018 başında devreye alacağız.
YERLİYE DÖNÜŞ BAŞLIYOR
İthal kaynaklı portföyde yerliye dönmek için teşviklerle çalışıyoruz yavaş yavaş devreye alacağız.
Yerli kömür özelinde meseleye bakacak olur isek; Türkiye'deki toplam üretilen elektriğin içerisindeki kömürün payında çok büyük bir artış görmüyoruz. Bizim önceliğimzi yerli ürünlere teşvik sağlanması. Sadece son 10 yılda 8 milyar tondan daha fazla kömür rezervini katmış olduk. Ciddi bir keşifle potansiyel rezervimiz artıyor. Kalite de artıyor. Toplam kömür rezervi noktasında ortalama 15-20 dolardan hesaplasak 300 milyar dolarlık rezervi var. Bundan faydalanmamız lazım. Ortaya koymamız lazım. Yerli kömür ile ilgili bir model başlattık. Teşvik ile ilgili bir süreç başlattık.
Bu çerçevede bu mekanizmayı alım garantisi verilen miktarı da artırarak, teşvik mekanizmasını 2018 itibariyle devreye alacağız.
Sektör ile alakalı 3 çalışma yürüyor. Yerli kömür yılbaşı itibarıyla başlayacak. Kapasite konusu da tartışılan bir konu. Önemli bir konu bizler için. Sektörün ihtiyaçlarını karşılamaya dayalı ciddi bir karşılığı da var. Çalışmalar son noktaya geldi. Bu yıl bitmeden bu adımları atmak istiyoruz. Piyasa özelinde çok detaylı çalışmalar yürütülüyor. Sektörü göz ardı ederek hareket etmemeye çalışıyoruz.
SON ADIMLAR ATILIYOR
İthal kömür santralleri ile ilgili de olumlu baktığım şu var; ithal santrallerin de yerliye dönüşüm oranı nispetince bu havuzun içine dahil edilmesi yönünde... Ciddi kalorisi yüksek kömür sahalarımız var bu sahaların sahibi özel sektörler, bu iş birliğine gittikleri sürece teşvik edici detaylı çalışmalar var.
Dağıtıcılar özelinde zor dönemlerden geçiyoruz. Türkiye'de özelleştirmeler hayata geçti, yatırımlar yapıldı, riskler alındı. Sektör son birkaç yılda yaşanan döviz krizine dayalı sıkıntılar yaşadı. Sektörü bir şekilde tüm paydaşların menfaatleri ölçüsünde göz artı etmemek lazım.
2018 sonrası süreçle alakalı performansa dayalı, her iki tarafın da kazanacağı bir modelle düzenlemeler çalışılıyor. Dolayısıyla 7-8 kalemde her iki tarafın da kazanacağı hem müşterinin hem hizmeti sağlayan kesimin üçüncü bir paydaş olarak bizim de kazanacağımız bir düzenlemenin son adımlarını atıyoruz.
DOĞALGAZ OLMAYAN ŞEHİR KALMAYACAK
Şu an uygulanan oranın rakamlar detaylı çalışıyor, bu ay ve önümüzdeki ay netleştireceğiz. 2018 sonrası atılacak adımlarla, dah güçlü sağlıklı ilerleyebilmesi için dağıtım bölgelerinde dönüşümle iyileştirme görüyoruz.
Toplam kalite yönetimi çıtası çerçevesi içerisinde dağıtım sektörü firmalarımızın sektörel dönüşümü hayata geçirecek üst düzey performansı ortaya koymalarını bekliyoruz.
2015 kışı Rusya krizi yaşadık. Doğalgaz artık Türkiye'nin enerji portföyünde yadsınamaz bir gerçek. Kalan 3 şehrimize de doğalgaz getirerek, doğalgaz kullanmayan şehrimiz kalmayacak. Gazda, kömürde, güneşte inşallah nükleerin de devreye girmesi ile 2023 ile birlikte eşit bir portföy olacak.
BU YIL KESİNTİ YOK
Tüketimin arttığı kış aylarında eskiden doğalgazda kısıntılara giriyorduk. Bu kış büyük bir sıkıntı ve problem yaşamazsak hiçbir kesintiye gitmeyecek ilk kışımız olacak.
Yılda 55 milyar dolar ithalat yapan ülke, 10 sene sonra enerji ihraç eden ülke olmuş.
İLK AKDENİZ SONDAJI 2018'DE
Bağımlı olduğumuz ithalat konusunda ciddi paralar ödediğimzi bir seçeneğimiz var. Kendiniz arayacaksınız. Bu çerçevede de çok önemli bir adımın sürecin başladığını öngörebiliriz. İkinci sismik gemimizin de devreye girmesi ile kendi sondaj gemimizle Karadeniz'de de rol alacağız. Bu yıl bitmeden gemimiz geliyor. İlk Akdeniz sondajını 2018 içerisinde yapacağız.
Önce kendimiz sonra özel sektör ile birlikte bu noktada Akdeniz başta olmak üzere Karadeniz'de de daha aktif bir sondajcılık gerçekleştireceğiz. Maliyeti avantajı da sağlayacak. Başkasının bir kuyuya harcadığı para ile siz iki kuyu açıyorsunuz. Bu çerçevede de Akdeniz özelinde çok ümitli ve umutluyuz. Gerek Kıbrıs özelindeki süreçte devam ediyor önceliklendirerek ihtimal dahilinde en yüksek ithimalden başlayarak yavaş yavaş devam edeceğiz. Somutlaşmaya başladıkça halkımızla da paylaşacağız.
NÜKLEER SANTRAL
İnşaat izni çalışmalarımız devam ediyor. Bu yıl sonu ya da önümüzdeki yıl başında temel atmayı istiyoruz. Esas husus şu; hedef 2023'ü koyduk. Tarih olarak Cumhuriyetimiz için 29 Ekim'e yetiştirebilirsek bizden onurlu, şerefli bir tarih olmaz. Çalışmaya devam ediyoruz.