Esnafa işsizlik maaşı! İşsizlik maaşı ödemesi nasıl yapılır? Başvuru şartları ve ücretleri nedir?

Esnafa işsizlik maaşı hayata geçiyor. Uygulama 1 Ocak’ta başlayacak. İşini kaybeden esnaf Ahilik Sandığı sayesinde işsizlik maaşı alabilecek. Peki esnafa işsizlik maaşı ödemesi nasıl yapılır? Başvuru şartları ve ücretleri nedir? Maaş oranı neye göre belirlenecek? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem işini kaybeden esnafların merak ettiği detayları açıkladı...

takvim.com.tr takvim.com.tr
Kaynak GAZETE
Giriş Tarihi :01 Ekim 2019
Esnafa işsizlik maaşı! İşsizlik maaşı ödemesi nasıl yapılır? Başvuru şartları ve ücretleri nedir?

İÇİNDEKİLER



Sosyal
güvenlik mevzuatımızda çalışanları koruyan pek çok düzenleme bulunuyor. Bunlardan birisi de işsizlik maaşı. Çalışanlar belli şartları taşıdıklarında işsizlik maaşı alabiliyor. Bunun için son 3 yılda 600 gün prim ödemeleri ve son 120 günde de çalışmaları isteniyor. Bunların dışında işten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılmaları da isteniyor. 4A'lı yani eski adıyla SSK'lı çalışanların yararlandığı bu haktan, 4B'li yani Bağ-Kur'lu esnaf da yararlanacak. İşini kaybeden esnaf, işsizlik maaşı güvencesine kavuşacak. Bu konuda bir çalışma yapılmış ve Ahilik Sandığı sistemi devreye alınmıştı. Bu düzenleme ile esnafın da işsizlik maaşı almasının sağlanması amaçlanmıştı. Düzenleme 1 Ocak 2018 tarihinde başlayacaktı. Ancak daha sonra yapılan bir düzenleme ile bu tarih 1 Ocak 2020'ye ertelendi. Böylece 1 Ocak 2020'den itibaren Ahilik Sandığı devreye girecek.


NASIL PRİM ÖDENECEK?
Sandık primi, sigortalının prime esas günlük kazançlarından, yüzde 2 sigortalı ve yüzde 1 devlet payı olarak ödenecek. Mevcut prime esas kazanç alt sınırına göre, yani şu anda uygulanan 2.558,40 TL'lik brüt asgari ücrete göre esnaftan aylık en az 51,16 lira kesinti yapılacak. Devlet de bunun üzerine 25,58 lira verecek. Böylece toplamda 76,74 liralık bir prim ödemesi sandıkta birikmeye başlayacak. Ancak uygulama 1 Ocak 2020'de başlayacağı ve bu tarihte ücret artacağı için değişecek.

ŞARTLAR NELER?
Esnafın işsizlik maaşı alabilmesi için belirlenen şartlar normal çalışanların şartlarıyla paralellik gösteriyor. Yani sigortalılığın sona ermesinden önceki son 120 gün çalışmış olanlardan; son 3 yıl içinde 600 gün faaliyetini sürdüren ve sandık primi ödeyenler işsizlik maaşından faydalanacak. İşsizlik maaşı alabilmek için işyerinin kapanması, yani faaliyetin sona ermesi gerekecek. Sona erdikten sonra sandığa başvurularak işsizlik maaşı talep edilebilecek.


NE KADAR VERİLECEK?
Ödenecek maaşın miktarı da prime esas kazanç üzerinden belirlenecek. Brüt maaşın yüzde 40'ı işsizlik maaşı olarak verilecek. Ancak üst sınır yine brüt asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamayacak. Mevcut asgari ücrete göre hesaplama yapıldığında; damga vergisi kesilmiş olarak aylık en az bin 15 lira 59 kuruş, en çok 2 bin 31 lira 19 kuruş işsizlik ödeneği verilecek. Hem ödenecek en düşük prim tutarı, hem de işsizlik maaşı aralığı 1 Ocak'ta yürürlüğe girecek yeni asgari ücretle artacak.

KAÇ AY ÖDEME VAR?
Sigortalılığın sona ermesinden önceki son 120 gün çalışmış olanlardan; son 3 yıl içinde 600 gün faaliyetini sürdüren ve sandık primi ödeyenlere 180 gün (6 ay), 900 gün faaliyetini sürdüren ve sandık primi ödeyenlere 240 gün (8 ay), bin 80 gün faaliyetini sürdüren ve sandık primi ödeyenlere 300 gün (10 ay) süreyle ödenek verilecek.



BORCU OLANA HASTANE ÜCRETSİZ
Sosyal Güvenlik Kurumu'na 60 günden fazla borcu olan Bağ- Kur'lular ile Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini ödemeyen ya da borcu biriken vatandaşlar hastanelerden sağlık hizmeti alamıyor. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan kararla bu kişilere önemli bir kolaylık sağlandı. Bu karara göre; Genel Sağlık Sigorta ve 4/B (Bağ-Kur) sigortalısı olup sağlık hizmetlerinden yararlanamayan Türk vatandaşları ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait sağlık tesisleri ile devlet üniversitelerinin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (üniversite hastaneleri) sunulan sağlık hizmetlerinden 31 Aralık 2019 tarihine kadar ücretsiz olarak yararlanabiliyor. Cumhurbaşkanlığı kararı hem GSS borçlularını hem de Bağ-Kur borçlularını rahatlatmış oldu. Böylece yıl sonuna kadar hastanelerden yararlanacaklar, tedavilerini yaptırıp ilaçlarını alabilecekler.

FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN

ekonomi@takvim.com.tr



SİGORTA GİRİŞİ NASIL HESAPLANIR? /SİZDEN GELENLER

1998 yılında okul stajı ile sigorta başlangıcı oldu. Hizmet süresi hesaplanırken ilk sigorta girişi mi baz alınır? Değilse 2000 yılında sürekli olarak işe başladım, bu mu geçerli sayılacaktır? Meltem DUMAN
Sizin için emeklilik hesabı 2000 yılındaki girişinize göre yapılacak ve buna göre de 58 yaşında, 7 bin gün prim ödeyerek emekli olabileceksiniz.


ÇOĞUL DOĞUM FARKI YOK

İlk hamileliğimde ölü doğum yaptım. İkinci hamileliğimde ikiz bebeğim oldu. Doğum borçlanması yapmak istediğimde kaç çocuk ödemesi yapmam gerekir? Gaye ALTUNGÜNEŞ

Doğum borçlanmasından amaçlanan, kişiye doğum nedeniyle çalışmadığı süre için borçlanma hakkı verilmesidir. Bu nedenle de önemli olan doğum sonrası çalışmadığı süre olup, doğumun tek veya çoğul olmasının önemi bulunmuyor. İkiz ya da üçüz doğum halinde de sadece 2 yıl borçlanma yapılabiliyor. Ayrıca çocuğun da yaşaması gerekiyor.

3600 YAZISI İLE TAZMİNAT ÖDENİR

15 yıldır aynı şirkette çalışıyorum. 5300 gün primim var, kendi isteğimle çıkarsam tazminatımı alabilir miyim? Volkan AKARSU

Kendi isteğinizle ayrılırsanız tazminat alamazsınız. Eğer ilk sigorta olduğunuz tarih 9 Eylül 1999 öncesi ise o zaman SGK'dan yazı alıp ayrılabilir, tazminat alabilirsiniz.

TATİL ÜCRETİ ÖDENMELİ

Resmi tatillerde çalıştırıp yerine izin veriyorlar. Bu yolla tazminatımı alabilir miyim? Yasemin GENÇAY

Yasalarımıza göre resmi tatillerde çalışma yapılamıyor. Eğer çalışma yapılmışsa bu günler için işçilere iki yevmiye ödeniyor. Bunun yerine izin kullandırılması yasaya aykırı bir durum oluşturuyor. Sizin fazla çalışma paralarınızın ödenmemesi haklı fesih sebebidir. Kanunsuz izin yaptırılması durumunu da ALO 170'e bildirebilir, sonra da haklı fesihle ayrılarak tazminat alabilirsiniz.


1981 doğumluyum. 30.09.1999 tarihinde sigorta başlangıcım var. 5023 gün primim ödendi. Ne zaman emekli olurum? Şu an 4d olarak kamuda görev yapmaktayım. Evren YUMAK
9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olduğunuz için 60 yaş ve 7 bin gün ile emekli olabilirsiniz. Eğer 22 gün önce sigortalı olsaydınız, 58 yaşında ve 5825 günle emekli olabilirdiniz.

ZAMAN AŞIMINA DİKKAT EDİN
1979 doğumluyum. 03.10.2003 sigorta girişim var. Özel okulda 17 yıldır öğretmenim. Şu an için 5500 sigorta günüm oldu, lakin 1990-1995 arası sigortasız olarak bir işyerinde çalıştım. Buradaki günlerimi de sigortadan tekrar saydırabilir miyim? Semih GENÇOĞLU

Eğer önceki çalışmalarda sigorta bildirimi yapıldı ama prim yatırılmadıysa bu durumda zaman aşımı olmadan hizmet tespiti yapılabiliyor. Ancak hiç sigorta bildirimi yapılmayan durumlarda zaman aşımı devreye giriyor. Bu da son düzenlemeyle 5 yıla indirildi.

SÖZLEŞMEYE BAKIN

08.00-17.00 saatleri arasında çalışan bir işçinin hafta tatili kaç gün olmalıdır? Ersan KILIÇ

Yasalarımıza göre çalışma saatleri haftada 45, ayda ise 225'dir. Yaptığınız sözleşmeye göre bu 40 saat de yani haftada 5 gün de olabilmektedir. Eğer sözleşmeniz bu yönde ise, 2 gün değilse, haftada en az 1 gün izin hakkınız bulunuyor.


EMEKLİLİK HESABI

2008 öncesi tarihlerde vergi mükellefiyim fakat Bağ-Kur girişim yok. Emekli olabilir miyim? 1988'de sigorta girişim var. Yücel ERDEM
Sigorta girişiniz var ve prim de yatırılmışsa yani fiili çalışmanız varsa ona göre işlem yapılır. Bağ- Kur girişiniz olmadığı için vergi mükellefi olmanız emeklilik ya da sigortalılık sağlamıyor maalesef.

01.04.1975 doğumluyum. 2002 sigorta girişim. 4025 günüm var. Fuat KARABALIK
İşe giriş tarihinize göre 60 yaşında ve 7 bin gün prim şartıyla emekli olursunuz. Daha çalışıp yaşınızın dolmasını beklemeniz gerekiyor.

Yüzde 64 engelli raporum var. 12.07.2009 işe girişim. Erken emeklilik için kaç gün gerekli? Koray DENİZ
Engelli emekliliği için rapor almanız yetmiyor. Vergi dairesinden de vergi indirimi gerekiyor. Bunun için çalıştığınız işyerinden belgelerinizi alarak vergi dairesine başvurun ve hastaneye sevk etsinler. Bu oranda bir vergi indirimi alabilirseniz 15 yıl, 3800 günle emekli olursunuz. Yılınız 2024'te tamamlanacak. Prim de tamam ve vergi indirimi de yüzde 64 olursa, 2024'te emekli olursunuz.

ekonomi@takvim.com.tr