KİMLER ALABİLİR?
4A'lı olarak çalışan sigortalılar haksız ve sebepsiz olarak işten çıkartıldıklarında işsizlik maaşı alabiliyor. Bunun için işten çıkartma formuna doğru kodun girilmesi önemli. Tabii ayrıca prim şartlarını da yerine getirebilmek gerekiyor.
İSTİFA EDENİN HAKKI YOK MU?
Kendi isteğiyle hiçbir gerekçesi olmadan işten ayrılanlar, yani istifa edenler işsizlik maaşına başvuramıyor. Ancak İş Kanunu'nda 'haklı fesih' tanımına giren durumlarda çalışanın işsizlik maaşı alma hakkı var. Maaşın ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing, iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, sözleşmeye uyulmaması gibi olaylar haklı fesih kapsamına giriyor. Söz konusu haklı fesih gerekçeleri İş Kanunu 24. Madde'de detaylı olarak sıralanıyor.
HER SİGORTALIYA ÖDENİYOR MU?
İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yıl içinde farklı işyerlerinde de olsa en az 600 gün prim ödemek gerekiyor. Yine işten ayrılmadan önceki 120 günde de iş akdine bağlı çalışma şartı aranıyor.
SÜRE SINIRI VAR MI?
Maaşın süresi yatırılan prime göre değişiyor. Buna göre; son 3 yılda 600 gün primi olan çalışan 6 ay, 900 gün primi olan 8 ay ve 3 yılın tamamında, yani bin 80 gün primi olanlar 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabilir.
HERKES AYNI MAAŞI MI ALIYOR?
Rakam çalışanın maaşına göre değişiyor. İşsizlik maaşı brüt ücretin yüzde 40'ı kadar oluyor. Ancak brüt asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamıyor.
MAAŞ EN ÇOK NE KADAR?
İşsizlere damga vergisi kesilmiş olarak aylık bin 15 lira 59 kuruş ile 2 bin 31 lira 19 kuruş arasında ödeme yapılıyor.
SİGORTA SÜRER Mİ?
İşsizlik maaşı alanların Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından ödeniyor. Kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları ve eşleri de sağlık hizmetinden yararlanıyor. Ancak bu süreler emeklilik hesabından sayılmıyor.
İŞ BULURLARSA PARA KESİLİR Mİ?
Maaş alanlar bu süre içinde yeni bir iş bulurlarsa durumu İŞKUR'a bildirmek zorunda. Bu durumda maaşları kesiliyor. Bildiri
m yapmayanların çalıştığı tespit edilirse ödenen paralar faiziyle geri alınır. Yeniden işsiz kalan çalışan belli şartlarda kalan işsizlik maaşını alabilir.
KAÇ KEZ ÖDENİYOR?
İşsizlik maaşı aldıktan sonra iş bulup çalışan bir sigortalı tekrar işsiz kalırsa yeniden ödenek alabilir. Ancak bu kez yine 3 yılda 600 gün şartına bakılıyor. Tabii işsizlik maaşı aldıktan sonraki 3 yıl geçerli oluyor. Dolayısıyla yeniden 600 günü biriktirmiş olması isteniyor.
EMEKLİ OLAN İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR Mİ?
Emeklilik ya da 15 yıl 3.600 gün şartıyla ayrılanlar işsizlik maaşı alamıyor.
BAŞVURU İÇİN SÜRE VAR MI?
İşten ayrıldıktan sonra 1 ay içinde İŞKUR'a başvurmak gerekiyor. Bu süreyi geçirirseniz geçen her zaman sizin alacağınız maaşın süresinden kesiliyor.
MAAŞ ALIRKEN ASKERE GİDEN PARAYI ALABİLİR Mİ?
İşsizlik maaşı alırken askere gidenlerin ödenekleri kesiliyor. Ancak askerden geldikten sonra eğer 1 ay içinde başvururlarsa kalan ödeneklerini de alabilirler.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR -TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
