BDDK Swap kararı sonrası swap nedir sorusu gündem oldu. Swap limiti ne demek? Swap ne demek? BDDK, bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal öz kaynaklarının yüzde 1.0'i ile sınırlandırılması kararı aldı. Bu gelişmenin ardından swap hakkında araştırma yapılıyor. İşte, swap nedir sorusunun yanıtı!
SWAP NEDİR?
Swap yani bir diğer adıyla takas; iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işleme verilen isimdir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanıyor. Swap, özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Ağustos 2018'de Türk Lirası'nda yaşanan hızlı değer kaybının ve hareketliliğin önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti. BDDK'nın aldığı bu önlem, TL'nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu.
SWAP LİMİTİ NE DEMEK?
Döviz piyasasında swap limiti ile yapılan işlemler; belli miktar dövizin aynı anda yapılan tek bir işlemle, farklı vadelere tabi olarak satın alınması ve satılması anlamına geliyor. Örneğin yurt dışındaki yüksek faiz oranlarından yararlanmak isteyen bir kimseyi ele alalım.
Bu kimse döviz piyasasında faaliyet gösteren bir bankadan, önce elindeki ulusal para fonları ile döviz satın alır. Sonra da buna bağlı olarak yapacağı ikinci bir işlemle bu dövizleri, diyelim ki üç ay sonra teslim kaydıyla aynı bankaya geri satar. Böylece bir Spot Piyasa işlemi ile bir Vadeli Döviz İşlemi tek işlem halinde birleştirilmiş, yani farklı vadelere tabi olarak aynı miktar döviz önce satın alınmış sonra satılmış olmaktadır.
BDDK KARARI NEDİR?
BDDK'dan yapılan açıklamada, "Bilindiği üzere, 09/02/2020 tarihli basın açıklamamızda, konsolidasyona tabi yurtdışındaki kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıklarıyla gerçekleştirdiği işlemler hariç, bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 10'u ile sınırlandırılmasına, sınırlamaya dahil edilen işlemlerin hesaplamasında 90 ilâ 360 gün vadeli işlemlerin yüzde 75, 360 gün ve üzeri vadeli işlemlerin ise yüzde 50 oranında dikkate alınmasına, söz konusu oranın günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanması uygulamalarına devam edilmesine, mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesi yönünde karar alındığı hususu kamuoyu ile paylaşılmıştır" denildi ve şu kararın alındığı belirtildi.
"COVID-19 salgını nedeniyle küresel piyasalardaki dengesizlikler ve risklerin artmış olması nedeniyle, söz konusu risklerin yönetilmesi ve finansal istikrarın korunmasına yönelik olarak atılan adımların ve alınan tedbirlerin etkinliğini artırmak bakımından yapılan değerlendirme sonucunda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 12/04/2020 tarihli ve 8989 sayılı Kararı ile bankaların, yurt dışı yerleşiklerle vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri yukarıda belirtilen işlemler için:
- Özkaynakların yüzde 10'u nispetinde belirenmiş olan sınırlamanın, yüzde 1 olarak yeniden belirlenmesine,