25 sene evli kalanlar için emeklilik yasası geçen aylarda yasa tasarısı olarak meclise sunuldu. Yasa tasarısının temel fikri ise, 25 sene boyunca aralıksız evli kalan kişilerin emeklilik hakkı idi. Bu sayede uzun süreli evli kalan çiftlerin yaşam kalitesinin artması sağlanacaktı. 25 yıl evli kalanlara emeklilik yasası yalnızca kadınlar için geçerli bir yasadır. Bu yasadan erkeklerin faydalanması söz konusu değildir. Bu yasa kapsamında sigortalı olmayan ev kadınlarının 25 senelik evlilik sonunda emekli olabilmesi için sunulan yasa kabul edilirse, ev hanımları bu sayede emeklilik hakkı elde edebilecektir. Peki sigortası olmayan (çalışmayan) nasıl emekli olacak? İşte son dakika haberi ve detaylar takvim.com.tr'de
25 YIL EVLİ KALAN EV HANIMLARI EMEKLİ OLABİLECEK Mİ?
Düzenlemede başvuru yapacakların daha önce kaydı olsalar bir şuanda herhangi bir sosyal güvencesi ile SSK, Emekli sandığı gibi kurumlarda bir kaydının olmaması, evli olmaları ve evliliğinin en az 25 yıl üzeri olması, diğer başvuru şartlarını da taşıyan kadınların yapılacak hesaplama sonucunda toplu olarak bir ödeme yapmaları gerekli olacak. Daha sonra ise maaş haklarına sahip olabilecekler. Ayrıca isteğe bağlı sigorta ile düzenli primlerini ödeyen kadınlar emekli olabilmekteler. SGK'ya yapılan başvuruların ardından asgari ücretin yüzde 32 rakamında prim ödemeleri gerekli olacak. 1 Mayıs 2008 tarihi sonrası sigortalı olanlar 61 yaşında emekli olabiliyor. Prim gününde ise 5400 prim ödeme yapması gerekiyor.
25 senelik evli olanlara emeklilik borcu sigorta girişi olan kadınların, aradaki eksik prim günlerini kapatarak emekliliğini sağlayan sistemdir. Geriye dönük borçlanma kapsamında eksik prim ücretlerini ödeyerek emekli olma hakkı doğmaktadır. 2019 senesinde günlük prim borçlanması 21 TL ve 61 TL arasında değişmekle beraber, sigorta giriş tarihine göre emeklilik için gerekli olan borçlanmayı kapattıklarında emeklilik hakkı sağlanacaktır.Yirmi beş senelik evli kadınların emeklilik hakkı se:
Kadının sigorta girişi varsa ancak çeşitli sebeplerle sigortası devam etmemiş ve primlerini ödeyememişse emeklilik hakkından faydalanabilir.
Kadının 25 senelik aralıksız evli kalmış olması gerekmektedir.
Maddi imkansızlıkları olduğu tespit edilen kadınlar için eksik günler için 2019 senesinde 21,64 TL olacaktır.
BORÇLANARAK EMEKLİ OLABİLECEKLER
Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman, ev hanımları için TBMM´ye sunulan teklifin yasalaşması halinde, ev hanımlarının "çalışmasa dahi borçlanarak emekli" olabileceğini belirtti.
Konuyla ilgili soruları yanıtlayan Duman, "Ülkemiz genelinde milyonlarca ev hanımı çalışmadıkları için emekli olamıyor" diye anımsattı ve ekledi:
2008 yılından sonra çalışmaya başlayan kadınlar için ise emekli olup tam aylık alabilmeleri için 7.200 gün yani toplamda 20 yıl çalışmaları gerekiyor. Çalışma hayatına katılmayan veya emekli olacak süre kadar çalışamayan ev hanımları ise emeklilik gibi çok önemli bir sosyal haktan yararlanamamış oluyorlar. 06.01.2020 tarih 2/2492 esas no ile TBMM Komisyonu'na sevk edilen yasa teklifine göre en az 25 yıl evli kalmak koşuluyla 50 yaşını doldurduğu halde emekli olamayan ev hanımları emekli olabilecekler.
İKİ FARKLI YÖNTEM VAR
Eğer yasa teklifi 2020 yılında yasalaşırsa 1995 yılı ve öncesinden bu yana evli kalan aynı zamanda 1970 yılı ve öncesinde doğan ev hanımlarının borçlanarak hemen emekli olabileceğine dikkat çeken Duman, yasalarımıza göre yurt dışında gurbetçi olarak ikamet eden Türk vatandaşı her kadının borçlanma yapmasına imkan varken, ülkemizde yaşayan kadınların da bu düzenlemeyi uzun zamandır beklediğini belirtti ve şu bilgileri verdi:
Günümüz koşullarında kadınların hizmet olarak borçlanabilecekleri takvim.com.tr iki farklı yöntem bulunmaktadır. İlki analık borçlanması olarak en fazla 2.160 gündür diğeri ise yurt dışında çalışılan yada ikamet edilen sürelerdir.
Yılbaşından itibaren asgari ücrete gelen zamla beraber bu borçlanmaların tutarları da değişmiştir. 2020 yılı itibarıyla yurt dışı borçlanmasının günlük asgari tutarı 44.14 lira, diğerlerinde ise 31.39 liradır.
Yasanın kabul edilmesi halinde ev hanımlığı borçlanması yurt dışı borçlanması gibi değerlendirilirse hiç çalışması olmayan ev hanımlarında 7.200 gün için 317 bin 808 lira, analık borçlanması gibi değerlendirilirse de 226 bin lira ödenmesi gerekecek. Farklı bir yöntemle ev hanımlığı borçlanması için daha makul bir tutar belirlenirse faydalanabilecek kişi sayısı çok daha fazla olacaktır."
EV KADINLARININ EMEKLİ OLMA ŞARTLARI NEDİR?
Ev kadınlarının emekli olabilmeleri için şartlar şunlardır:
Kişilerin emeklilik yaşları, 58 ve üzeri olmalıdır.
Türkiye Vatandaşı olan kişiler, bu imkanlardan yararlanabilmektedir.
Sigorta primlerinin isteğe bağlı sigorta kapsamında olması durumunda ödemelerin zamanında yapılması gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortanın yapılabilmesi için sigorta primleri yatırılırken, kişilerin evde ek iş yaptıklarını kanıtlamaları gerekir. Evde yapılacak ek işlerle ödemelerin yapıldığının kanıtlanması gerekmektedir.
Evden yapılan işlerin paketleme, el işi ya da küçük çaplı satış olması durumunda bunun ispatlanabilir olması gerekir.
Emeklilerin aylık veya haftalık olarak para ödemesini bankadan yapıyor olması gerekmektedir.
Ev hanımlarının emekli olabilmeleri için ek işler haricinde herhangi bir sigortalı işte çalışmıyor olmaları gerekir.
Zorunlu sigorta kapsamında evden emekli olmak isteyenler sadece belirli işleri yapıyor olmalıdır.
Çalışmayan Ev Hanımları için Aylık Maaş Nasıl Alınır?
Ev hanımlarının daha önce iş hayatına katılamaması ve kendi evinde emek harcaması sebebiyle devlet bu zamana kadar çalışmasının karşılığını para olarak alamayan kadınlara yeni bir fırsat sunuyor. Bu fırsat ile ev hanımlarına hem aylık maaşın hemde emekliliğin yolu açılmaktadır. Bazı şartların yerine getirilmesi ile artık çalışmayan ev hanımları da maaş alabilecek. Şartların başında ev hanımının 18 yaşını doldurmuş olması ve daha önce aktif iş hayatına katılmamış olması gerekmektedir. Diğer şart ise evinde kendi el emeği ile satışını gerçekleştirmesidir. Kendi üretikleri arasında el emeği şartı aranmaktadır. Bunun sebebi hem ekonomiye hemde yerel ekonomiye artırmak aynı zamanda da ev hanımlarının ev ekonomisine katkısını sağlamaktadır.
Ev Hanımları Emeklilik Başvurusunu Nereye Yapar?
Ev kadınlarının emeklilik başvurusunu yapabilmeleri için Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuru yapmaları gerekir. www.sgk.gov.tr adresi üzerinden başvuru alınmaktadır. Kişilerin bu sayfada bir form doldurması gerekir. Başvuru formunun doldurulup gönderilmesinin ardından prim ödemelerine başlanmaktadır. Başvurudan sonra 1 gün içinde sigorta giriş işlemi yapılır ve 30 gün sonrasında ödemelerin başlaması gerekir. Ödemenin yapılmaması durumunda borçlanmaya girilmez, kişilerin ödemeyi yapması için süre verilmesi gerekir.
Ev Hanımları Hangi Sigorta Türü İçin Prim Öder?
Ev kadınlarının sigorta ödemeleri Bağ-Kur kapsamında gerçekleşmektedir. Bu kişiler, Bağ-Kur kapsamında verilecek desteklerden yararlanabilir. Kişiler, prim ödedikleri dönem boyunca sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilir. Ayrıca diğer emekliler gibi vefat etmeleri durumunda geri kalanlara ölüm aylığı bırakabilirler. Kişiler, Bağ-Kur'dan çıkmak isterlerse isteğe bağlı sigortaya geçebilir. Bu durumda sahip oldukları haklar kısıtlanır.
Ev Hanımlarının Prim Ödemelerinde Doğum Borçlanması Var Mıdır?
Ev kadınlarının her doğumda en fazla 2 yıl olmak üzere doğum borçlanması yapma hakları bulunmaktadır. Bu durumda kişiler, her çocukta 720 gün prim borçlanması yapabilmektedir. Kişilerin prim borçlanması hakları, günlük olarak hesaplanır. Bunun için en az 31 TL borçlanma yapılmaktadır. 2 yıl için toplamda en az 22.500 TL ödeme yapılması gerekir. Asgariden değil, yüksek primden yapılacak ödemelerde günlük en fazla 169.516 TL ödeme yapılmaktadır.
Ev Hanımlarının Emekli Maaşı Hesaplamalarında Nelere Dikkat Edilir?
Ev kadınlarının emekliliğinde dikkat edilecekler, ödenen gün sayısı ve çalışılıyorsa çalışma süresidir. Prim ödemeye başlanan tarih, alınacak maaşı etkiler. Ev kadınları için emeklilik günlük prim üzerinden hesaplanır. Bu nedenle kişilerin günlük olarak kayıt tutmaları ve e- devlet sistemini düzenli olarak kontrol etmeleri gerekmektedir. Sistemden yapılan ödemeler ve kalan prim günü miktarı gözlemlenebilir.