Dünya, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını ile çok ciddi bir imtihandan geçiyor. Her ne kadar sağlıkla ilgili bir kriz olsa da, sonuçları itibarıyla hayatımızın her alanını derinden sarsan bir durumla karşı karşıyayız. İş gücü piyasasından ticarete, kişisel ilişkilerden kamu güvenliğine, ekonomiden turizme kadar pek çok alanda salgının şokları hâlen yaşanıyor. Uluslararası kuruluşlar küresel büyüme tahminlerinde aşağı yönlü revizyona gitmek zorunda kaldı. Ekonomik veriler ve beklentiler ABD, Almanya, Japonya, İngiltere gibi büyük ekonomilerin bile salgının etkisiyle sarsıldıklarını, çok ciddi ekonomik kayıplar verdiklerini gösterdi. Ekonomide 2020 yılının ikinci çeyreğinde Japonya yüzde 10, Almanya yüzde 11,7, Fransa yüzde 19, İngiltere yüzde 21,7 ve İspanya yüzde 22,1 oranında
TÜRKİYE AZ ETKİLENDİ
İlk çeyrekte yüzde 4,4 büyüyen Türkiye ise, ikinci çeyrekte yüzde 9,9'luk küçülme oranı ile bu ülkelerden ayrıştı. Bu tabloda hükûmetin uyguladığı tedbirler ve uyguladığı destek politikalarının çok büyük katkısı hissedildi. Türkiye gerçeklerinden kopuk, topluma maliyeti hesap edilememiş fevri kararlar yerine, soğukkanlı şekilde süreç yönetildi. Büyüklüğü 300 milyar TL'yi bulan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi ile; vatandaşlar, esnaf ve firmalar, salgının olumsuz etkilerine karşı korumaya alındı. Türkiye gazetesinin haberine göre, salgının en kritik evresinde ne sağlık sisteminin çökmesine ne kamu düzeninde aksaklık yaşanmasına ne de ekonominin tümüyle durmasına izin verilmedi. Dünyada yatırımların durma noktasına geldiği bir dönemde, hem kamu hem de özel sektör yatırımlarına hız verilerek, normalleşme adımlarıyla ekonomi yeniden rayına oturtuldu. Böylece Türkiye, 'V' şeklinde bir toparlanmaya da imza attı.
İŞTE POZİTİF RAKAMLAR
Bu çerçevede;
Reel kesim güven endeksi yılın ikinci çeyreğindeki 75,2 seviyesinden ağustos ayında 105,2 seviyesine yükseldi.
Ekonomik güven endeksi yılın ikinci çeyreğindeki 62,2 seviyesinden ağustosta 85,9 seviyesine çıktı.
Satın alma yöneticileri endeksi yılın ikinci çeyreğindeki 42,7 seviyesinden ağustos ayında 54,3 seviyesine ulaştı. Son 3 aydır 50 eşik değerinin üzerinde seyreden bu endeks, temmuz ayında 2011 yılının şubat ayından bu yana en yüksek seviyesini yakaladı.
İmalat sanayi kapasite kullanım oranı yılın ikinci çeyreğindeki 63,5 seviyesinden ağustos ayında 73 seviyesine yükseldi.
Mayıs ayıyla birlikte yükselişe geçen mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel güven endeksleri de ağustos ayında artmaya devam etti. Ağustos ayında, yılın ikinci çeyreğine göre alt kalemlerden hizmet sektörü güven endeksi yüzde 38,4, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 18,3, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 40,7 artış kaydetti.
Son dönemde sağlanan finansmana erişim kolaylıkları ve uygun kredi imkânları sayesinde, otomotiv ve konut satışlarında rekor kırıldı. Otomobil üretiminde temmuz ayında, yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 83,3 gibi çok büyük bir sıçrama yakalandı. Otomobil satışlarıysa temmuz-ağustos döneminde, yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 64,2 oranında yükseldi.
Türkiye genelinde konut satışları temmuzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 124,3 artarak 229 bin 357 oldu ve rekor seviyeye ulaştı.
Haziran-ağustos döneminde ihracat; mart-mayıs dönemine kıyasla yüzde 26,9 oranında artışla 40,9 milyar dolar seviyesine ulaştı. Böylece geçen yılın aynı ayının dahi üzerine çıktı. Altın hariç, ihracatın ithalatı karşılama oranı ağustos ayında yüzde 82,9 oranında gerçekleşti.
Firmalarımızın aldığı yeni siparişlerde ve istihdamda gözle görünür iyileşmeler yaşanıyor. Yeni siparişler son 2,5 yılın en yüksek değerine ulaştı.
Ülkemize gelen turist sayısının pandemiye rağmen ilk 8 ayda 10 milyon sınırına ulaşması da büyük başarı...
Kredi büyümesinde görülen hızlanmaya rağmen; bankacılık sektörünün 2020 Temmuz itibarıyla yıllıklandırılmış öz kaynak kârlılığı yüzde 11,8 olarak gerçekleşti. Sermaye yeterlilik oranı da yüzde 19,2 ile asgari seviyenin oldukça üzerinde seyretti.
EKONOMİ SÜPER DESTEKLE AYAKTA KALDI
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak "Veriler ışığında yılın ikinci yarısında 'V' şeklinde toparlanma bekliyoruz. Bunun tüm paydaşlar ve vatandaşlar nezdinde ciddi şekilde hissedilmeye başladığına şahit olacağız" dedi. 'İstikrar Kalkanı' ile 90 bin firmaya yaklaşık 150 milyar TL finansman sağlandı. 5,6 milyon vatandaşa 33 milyar TL'yi aşkın destek kredisi verildi. 1 milyondan fazla esnafa ulaşıldı. 5 milyon istihdam, 'Kısa Çalışma' ve 'Ücretsiz İzin Desteği' ile koruma altına alındı. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç de "Kredi genişlemesi, KDV indirimleri ve kısa çalışma uygulaması, ekonominin, ikinci çeyreğin sonundan başlayarak hızlı toparlanma sürecine girmesinde büyük rol oynadı. Bunlar adeta ekonomiyi koruyan '3 katlı maske' oldu. Bu dönemi de üreterek aşacağız" diye konuştu.
