Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, eylülde merkezi yönetim bütçe giderleri 108,6 milyar lira ve bütçe gelirleri 78,9 milyar lira olurken, bu doğrultuda bütçe açığı da 29,7 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Bütçe, bu yılın 9 ayında ise 140,6 milyar lira açık verdi.
Bütçe açığı geçen yılın eylül ayında 17,7 milyar lira, ocak-eylül döneminde 85,8 milyar lira düzeyinde gerçekleşmişti.
Kovid-19 sürecinin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik alınan tedbirler ve verilen desteklerin bir sonucu olarak artan kamu maliyetlerinin, bütçe açığındaki artışta etkili olduğu görülüyor.
Mali disiplin ve tasarruf anlayışıyla uygulanan maliye politikaları çerçevesinde geçen yıl merkezi yönetim bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı 2020-2022 dönemine ilişkin Yeni Ekonomi Programı (YEP) tahmini ile uyumlu olarak yüzde 2,9 seviyesinde gerçekleşmişti.
Yılın ilk çeyreğinde de bütçe performansı hedeflerle uyumlu seyrederken, Kovid-19 sonrası gelişmeler nedeniyle bütçe açığının GSYH'ye oranı öngörüsünde revizyona gidilmişti. Söz konusu oranın bu yıl sonunda yüzde 4,9 olacağı öngörülürken, eylül ayı gerçekleşmelerine bakıldığında bütçe açığının YEP hedefleri doğrultusunda ilerlediği görülüyor.
Öte yandan salgın sürecinde alınan tedbirler ve verilen destekler dolayısıyla bütçeye yansıyan maliyetlerin, salgınla mücadelede yakalanan başarıyla orantılı olarak gelecek dönemde azalacağı vurgulanıyor.
"İMAR BARIŞINDAN 93 MİLYON LİRA, BEDELLİ ASKERLİKTEN 125 MİLYON LİRA GELİR"
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, eylül ayında vergi yeniden yapılandırmaları kapsamında bütçeye ilave 461 milyon lira gelir yazıldığını, ayrıca imar barışından 93 milyon lira ve bedelli askerlik düzenlemelerinden 125 milyon lira gelir elde edildiğini söyledi.
Diğer taraftan, özelleştirme gelirlerinin 400 milyon lira olduğuna işaret eden Bürümcekçi, "Bu sonuçlarla dokuz aylık açık 140,6 milyar liraya yükselirken, geçen yılın aynı döneminin (85,8 milyar lira) belirgin üzerinde kaldı. Son 12 aylık denge de 178,5 milyar liraya yükseldi." dedi.
Bürümcekçi, faiz dışı bütçe dengesinin eylülde geçen yılın üzerinde açık verdiğine dikkati çekerek, bu dönemde bütçe giderlerinin de yıllık bazda belirgin yükseldiğini ifade etti.
Vergi tahsilatındaki değişimin, doğrudan vergi tahsilatlarındaki zayıflamaya karşın dolaylı vergilerdeki toparlanmayla gücünü koruduğunu belirten Bürümcekçi, şunları kaydetti: