EKMEĞİNİ TAŞTAN ÇIKARIYOR
Lületaşı ustalarının yanı sıra yerin 100 metre kadar derinine inerek taş çıkaracak işçi de bulunamıyor. Geçmiş yıllarda sayısı binlerle ifade edilen ocakçı sayısı son dönemde 10'a kadar düştü. Fehmi Yavuz'un lületaşı ocağında yerin 65 metre derinliğinden hilti ile lületaşı çıkaran Yusuf Tuncer (51) ekmeğini taştan çıkarmaya çalıştığını söyledi. Yaklaşık 15 yıldır lületaşı sektöründe çalıştığını ifade eden Tuncer, "Bu işi 15 yıldan bu yana bilfiil yapıyorum. Yapıyorum ama zaruretten. İşimiz yok, bulmak için uğraşıyoruz. Çok tükendi bu iş. Lületaşını bulmak çok zor. Yapan 3- 4 ekip kaldı, 3'er kişiden 9 kişiyiz. Bizim köyde bu işi yapan 9 tane insan kaldı. Bu işin sonu yok gibi, tükendi damarlar. Şu kuyuya ineli 6- 7 ay oldu, 2- 3 bin liralık malzeme çıkartamadık. 'Allah'tan umut kesilmez' diyoruz arıyoruz. İnşallah bulunacak. Bizim mesleğimiz, atalarımızdan gördüğümüz iş bu" dedi.
'BU İŞTEN ZENGİN OLANINI DUYMADIM'
Lületaşının bulup çıkarmanın göründüğü kadar kolay olmadığını anlatan Tuncer şunları söyledi:
"Evimizin geçimini bu işten sağlıyoruz. Allah bereket versin, zengin de etmedi aç da koymadı. Kimseye muhtaç olmadan yaşamımızı sürdürmeye çalışıyoruz. Üç çocuğum var, iyi kötü okuttum bu işleri yaparak. Bulduğumuz günler de oldu, bulamadığımız günler de çok oldu. Göründüğü gibi kolay bir iş değil. Bir sene ben yaşadım, 8 ayda evime 100 lira para götüremedim. Sağda solda iş aradım öyle günümü geçirdim. Azıcık rahatlayınca yine bu işleri yapıyoruz. Bugün bereket versin yine de en azından yevmiyemizi aldık. İyi, güzel parçalar çıktı. İyi kötü ekmek parasını çıkarttık. Taşı bulmak çok zor. Bu işten zengin olanını duymadım. Bu işi yapıp da ihya olanını duymadım. Bir sene kazanmış, ertesi sene arayacağım diye önceki kazandıklarını yemiş."
DÜKKANLARDA SATILIYOR
Eskişehir'de yerin altından çıkarıldıktan sonra ustalar tarafından işlenen lületaşları çoğunlukla pipo ve hediyelik eşya haline getirilerek dükkanlarda satılıyor. Ancak pandemi nedeniyle şehre turistlerin gelişi durunca, satışlar da azaldı. Birçok esnaf lületaşı hediyelik eşya dükkanlarını açmaz oldu. Atlıhan El Sanatları Çarşısı'nda lületaşı hediyelik eşya satan Meliha Öztopçu, mesleğin zor bir dönemden geçtiğini ifade ederek, "Bu meslek babamızın mesleği. Babam şu an 85 yaşında, bu mesleği 60 yıldır yapıyor. Nikotini çeken bir taş olduğu için pipo yapılır. Kalan parçalardan da tespih, takı, biblo, zarf açacağı, satranç takımları yapılıyor. Bizim isteğimiz bunun sadece pipo ile sınırlı kalmaması. Çok farklı ürünler yapılabilir ama bunları yapacak ustalar maalesef Eskişehir'de yok. Usta başka iş buluyor, kalan zamanında lületaşı işliyor. Çünkü bu bir evin geçimini sağlayacak bir meslek değil" şeklinde konuştu.
FESTİVALİ DE VAR
Eskişehir'in en önemli geleneksel el sanatları arasında yer alan lületaşı için Odunpazarı Belediyesi 2 yıldır lületaşının diğer adı olan 'Deniz Köpüğü' ismiyle festival düzenliyor. Tarihi Odunpazarı evlerinin bulunduğu meydanda yapılan festivalde lületaşı ustaları kurulan stantlarda el becerilerini göstererek, hediyelik eşyalar üretip satıyor. Festival bu yıl pandemi nedeniyle yapılamadı. Lületaşından yapılan aralarında pipo, tespih ve biblo gibi süs eşyalarının da bulunduğu ürünler dükkanlarda özel siparişler hariç 10 TL'den 500 TL'ye kadar değişen fiyatlarla satılıyor.
