Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, 2021'in 1. enflasyon raporunu açıkladı. Basın toplantısı koronavirüs tedbirleri nedeniyle sanal olarak gerçekleşti. Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, bu yıl enflasyon tahmininin yüzde 9,4 olduğunu açıkladı.
Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın açıklamaları
2021 yılında küresel enflasyon üzerindeki risklerin ağırlıklı olarak yukarı yönlü olduğu değerlendirilmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde enflasyon düşük seyretmektedir. Son dönemde gelişmekte olan ülkelere portföy girişlerinin hızlandığını görmekteyiz. İktisadi faaliyet yılın son çeyreğinde de güçlü bir seyir izledi.
Üretim, sipariş ve kapasite kullanım oranları güçlü seyretmiştir. Hizmetler sektöründe de birçok alt sektörde cirolar salgın öncesi düzeyini aştı. Son dönemde salgına bağlı kısıtlamaların hizmetler sektöründeki istihdam üzerindeki etkileri görülmeye başlanmıştır.
PARA ARZI YÜZDE 33 ARTTI
Yıllık kredi büyümesi genişlemeye neden olmuştur. Kredi genişlemesi firma kredileri, konut ve ihtiyaç kredilerinde belirtginleşti. Net kredi hacmi 518 milyar olmuştur. Kredi faizleri yükselmeye başlamış kredi ivmelenmesinde önemli yavaşlama sağlanmıştır. Altın dahil M2 para arzı yüzde 33 artışla 833 milyar TL yükselmiştir. Cari işlemler açığı 38 milyar dolara yükselmiştir.
ENFLASYONDA TEMEL MAL VE GIDA BELİRLEYİCİ OLDU
Cari açık ve sermaye çıkışları rezerv kaybına yol açmıştır. Borçlanma maliyetleri artmıştır. Tüketici enflasyonu yüzde 11,75 seviyesinden 2020 yıl sonunda 14,60 seviyesine yükselmiştir. Tahmin bandının üzerindedir. Temel mal ve gıda belirleyici olmuştur. Taleplerin zayıf seyrettiği kalemlerde enflasyon düşük ilerlemiştir. Bazı alt gruplarda enflasyon yüksek seyir izlemektedir.
Tarihsel ortalamaların üzerinde olduğu görülmektedir. Enflasyon eğilimi hizmetlerde kademeli yükseliş görülmekte, işlenmiş gıdada belirli yükseliş görülmektedir. 2020 aralıkta yüzde 25,15'e ulaşmıştır. Döviz kurunun olumlu katkısına rağmen uluslararası MTA'dan dolayı yukarı yönlü baskı devam etmektedir. Üretici fiyatları tüketici fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam etmektedir. Üretici enflasyonu artış eğilimini korumaktadır.
BÜYÜMEYE EN ÇOK KATKI FİNANSAL İYİLEŞMEDEN GELDİ
Salgından en çok etkilenen turizm ve hizmet sektöründe hızlı kredi genişlemesinin uyardığı güçlü seyir belirleyici olmuştur. Finansal iyileşme 2020'nin 3. çeyreğinde büyümeye en yüksek katkıyı veren birleşen olmuştur.
2020'nin son çeyreğinde iktisadi faaliyetin zirve noktasına ulaştığı ve eğilimine yakınsamaya başladığını düşünüyoruz. Döviz kurundan tüketici ve üretici enflasyonuna etki oldukça güçlenmiştir. Döviz kurlarında son aylarda yaşanan düşüş önümüzdeki dönemde enflasyon üzerinde döviz kaynaklı risklerin azalacağına işaret etmektedir. Enflasyon üzerindeki döviz kuru etkilerinin düşeceği görülmektedir.
YUKARI YÖNLÜ GELİŞMELER ENFLASYONU ETKİLİYOR
MTA'daki yukarı yönlü gelişmeler de enflasyonu etkilemektedir. Enerji gıda temel mallar kanalıyla yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Ocak ayı PPK'da da belirttiğimiz gibi dünya genelindeki artışlar dikkate alındığında tüketici fiyat risklerini aldığını görüyoruz.
Tahminlere esas aldığımız varsayımlarımızdan bahsetmek isteriz. Enflasyon görünümünü esas aldık. İlave olarak gıda, ithalat fiyatlarını gözden geçirdik güncelledik. Petroldeki yükseliş küresel toparlanma güçlenmesi ham petrol beklentileri yukarı yönlü güncellendi.
Ham petrol tahmini:
2021: 54,4 ABD doları
2022: 52,1 ABD doları
İthalat varsayımlarımız da yukarı yönlü güncellendi.
2021 gıda enflasyonunu 11,5'e revize ettik. 2022 yılı gıda fiyat tahmini yüzde 9,4 olarak belirlendi.
Milli gelire oranla yüzde 3,5 olarak belirlenen bütçe açığı hedefini para politikası hedeflerini destekleyeceğini hedeflemektedir. Kredi politikalarının da para politikalarıyla uyumlu gelişim sergileyeceğini gördük.
Enflasyonun orta vadede yüzde 5,0 düzeyinde istikrar kazanacağını tahmin ediyoruz. Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla 2021 yılı sonunda yüzde 7,3-11,5 aralığında gerçekleşeceğini öngörüyoruz.
Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla 2022 yılı sonunda yüzde 4,6-9,4 aralığında gerçekleşeceğini öngörüyoruz.
Enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 9,4 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 7,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.
Enflasyon tahminleri:
2021: Yüzde 9,4
2022: Yüzde 7
2023: Yüzde 5 seviyesi
Gıda fiyatlarında ön görülen yüksek seyir enflasyon tahminlerini yükseltirken tütün ürünlerindeki verginin etkisiyle aşağı çekti. Parasal duruşun devamıyla iyileşmenin enflasyon tahmini düşürdüğünü göstermektedir.
Sıkı parasal duruşun sürdürülmesi ve bekleyişlerdeki iyileşmenin devam etmesi ile enflasyondaki düşüş eğiliminin devam edeceğini öngörüyoruz. Enflasyonda yüzde 5 hedefinden oldukça uzaktayız. 2021 yılında enflasyon hedeflemesi rejimini tüm unsurlarıyla kararlı bir şekilde uygulayacağız. Elimizdeki bütün araçları etkin kullanacağımızı ifade etmiştik.
Yüzde 10,25 olan para politikası faizini önce 15'e sonrasında 17'ye çıkardık. Gerekirse ilave sıkılaşma yapacağımızı ifade ettik. Para politikası kurulu elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecek. Enflasyon hedeflemesi rejimi sade bir operasyonel çerçevede tüm unsurlarıyla sürdürülecektir.
Mevcut verilerin yanı sıra elde edilecek her türlü yeni verinin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında orta vadeli hedef patikasından sapma riskine işaret etmesi durumunda ilave sıkılaştırma önden yapılacaktır.
Yüzde 5 hedefine varıncaya kadar gerçekleşen/bekleyen enflasyon oranı patikası ile para politikası faiz oranı patikası arasındaki düzey güçlü bir dezenflasyonist denge gözetilerek oluşturulacak ve bu denge sürekli korunacaktır.
Hükümetimiz tarafından hukuk ve ekonomi alanında atılacak reformlar önemli bir destek sağlayacaktır.
SORU - CEVAP
Faiz indirimi konusunda: Enflasyona ilişkin elimizdeki veriler ve ileri dönük riskleri değerlendirdiğimizde hedefe varma doğrultusunda para politikası sıkı duruşuna uzun bir süre devam etmemiz gerektiği ortaya çıkıyor. Faiz indirimi patikasına inmek için erken olduğunu düşünüyoruz. Enflasyon hedefi yüzde 5, dolayısıyla PPK olarak bu hedef doğrultusunda kararlarımızı alıyoruz. İleriye dönük beklentilerin yönetilmesi ve rehberlik etmesi bakımından hem yukarı yönlü sıkılaştırma hem de uzun vadeli sıkı para politikası duruşuna ilişkin bu toplantıda biraz daha açıklık kazandırmış olduk. Para politikasında duruşun sıkılığı yüzde 5 hedefine varıncaya kadar kararlılıkla sürdürülecek. PPK olarak elimizdeki veriler ve yeni verileri açık, samimi, ihtiyatlı ve enflasyonla kararlılıkla mücadele etmek amacıyla sürekli olarak paylaşacağız.
Gıda enflasyonu hakkında: Bütün varsayımlarımızda ve tahminlerimizde ihtiyatlı ve riskleri olabildiğince içine alan bir yaklaşım benimsedik. Gıda enflasyonu uluslararası emtia fiyatları yanında yapısal etkiler altında da şekilleniyor, bu nedenle Gıda Komitesi kuruldu.
