Milyonları ilgilendiren gelişmekler peşi sıra yaşandı. SGK paraların bir bölümünü iade ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) askerlik ya da doğum borçlanması yapanlar, ödedikleri paranın en az yüzde 15'ini vergi indirimi yolu ile geri alabilirler. Borçlanmanın çalışırken yapılması maliyeti azaltıyor. Mesela 27 bin 475 TL ödeyen şahıs 4 bin 121 lirayı geri alıyor. Doğum borçlanmasını bugün ödemek yerine emeklilik tarihine yakın ödemek arasında bir üstünlük söz hususu mu? Doğum borçlanması en geç şu vakit yapılmalı gibi meşru bir hal var mıdır? Emekli maaşı bakımından bir fark oluyor mu?
ASGARİ ÜCRETE ENDEKSLİ
Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılan doğum ve askerlik borçlanması gibi hizmet borçlanmalarında (Emekli Sandığı iştirakçileri hariç) ödenen primler asgari ücrete endekslidir. Asgari ücret artışının enflasyonun altında kaldığı veya enflasyona yakın olduğu yıllarda borçlanma yapmak avantaj sağlayabilir. Borçlanmalar brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında sigortalının kendisince belirlenen tutarın yüzde 32'si oranında prim ödeyerek yapılır.
1 ÇOCUK İÇİN 27 BİN 475 LİRA ÖDENİYOR
2021 yılı asgari ücret rakamına göre, bir günlük borçlanma primi 38.16 TL ile 286.20 TL arasında olabilir. Asgari ücret üzerinden bir çocuk için 2 yıllık (720 gün) doğum borçlanması yapanların bu yıl 27 bin 475 TL ödemesi gerekir.
Borçlanmanın ne zaman yapılacağına dair bir sınırlama yok. Bugün de yapılabilir, emeklilik yaşını doldurmaya kısa süre kala da yapılabilir. Ancak, borçlanma için SGK'ya başvurulduğunda, tahakkuk eden primin bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.
4 BİN 121 LİRA VERGİ İADESİ ALINIYOR
Ücret geliri elde edenler doğum ve askerlik borçlanması için ödedikleri primi, gelir vergisine esas kazançlarından indirebilirler. Örneğin 27 bin 475 TL tutarındaki primin kazançlardan indirilmesiyle, en düşük vergi oranı (yüzde 15) uygulandığında dahi 4 bin 121 TL'si ödenecek vergiden mahsup edilir. Bir nevi 4 bin 121 TL tutarında vergi iadesi alınır.
EMEKLİ MAAŞI BAKIMINDAN ARADA FARK YOK
Emeklilik için eksik günlerin doğum borçlanması veya isteğe bağlı sigorta primiyle tamamlanmasıyla fiilen çalışarak tamamlanması arasında emekli aylığı bakımından bir fark bulunmuyor. Ancak, yukarıda anlattığım vergi indirimi avantajı dolayısıyla borçlanmanın fiilen çalışırken yapılması, borçlanma maliyetini azaltır.
Son beş yıl içinde askerlik veya doğum borçlanması yaptığı halde vergi indiriminden yararlanmamış olanlar, geriye dönük talepte bulunabilirler.
SGK sisteminde borçlanma yapan vatandaşlara ödediklerin prim üzerinden dolaylı iade yapılabilmektedir. Buna örnek verilecek olursa doğum veya askerlik borçlanması kapsamında 27.475 TL ödendiğini düşünelim.
Vatandaşın cebinden bu para çıkıp SGK'nın hesaplarına aktarılmıştır. SGK tarafından vatandaşa bu para iade edilmez. Ancak Çalışanların gelir vergisine esas kazançlarından bu ücret bir anlamda aide alınabilir. En düşük vergi oranı yüzde 15 olduğu düşünülürse 27.475 TL'lik primin kazançlardan indirilmesi ile 4.121 T'lik tutar vergiden mahsup edilir. Bu şekilde vergi iadesi alınmış olur.