BES'e katılım seviyesi her geride bıraktığımız gün artıyor. Genellikle 18 yaş altının da Bireysel Emeklilik Sistemi'ne dahil edilmesi, bu artışta etkili oluyor. BES ile alakalı mühim detaylar bulunuyor. Birçok bireyin BES'e dahil olmasının sebebi devlet katkısından yararlanabilmek. Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin aktif çalışma hayatları boyunca gerçekleştirdikleri tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik zamanlarında hayat standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini gerçekleştiren özel emeklilik sistemidir. Kişiler bu sisteme gönüllü katılarak, sosyal emniyet düzeneğinin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir oluşturur.
Hürriyet'ten Noyan Doğan Bireysel Emeklilik Sistemi ile ilgili dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. İşte BES'e dahil olmak isteyenlerin bilmesi gerekenler... İtiraf ediyorum, yanılmışım. Sene başında, 18 yaş altının Bireysel Emeklilik Sistemine (BES), girmesine imkân tanınacağı ilk gündeme geldiğinde, 'yaptıran zaten yaptırıyor, neden sisteme girsinler, hele böyle bir ortamda' demiştim. Yanılmışım, hem de çok yanılmışım.
Temmuz ayında 18 yaş altı gençlere yönelik BES uygulaması başladı ve beş ay gibi kısa sürede 128 bin genç sisteme giriş yaptı. Tabiri caizse gençler akın akın BES'e geliyor; çocuğu için yaptıran var, torunu için yaptıran var, kuzeni, yeğeni için yaptıran var. Hangi yaş grubundan daha çok BES'e ilgi var diye baktım. İlginçtir, 0-7 yaş arası yoğunlukta. Neredeyse 120 bin gencin yarısından fazlası 0-7 yaş grubundan oluşuyor ki, 9 bine yakın yeni doğan bebeğe BES yaptırılmış. Mesela, altın takacaklarına ya da hediye alacaklarına BES yaptırmışlar.
Hal böyle olunca okuyuculardan 18 yaş altı BES için çokça sorular gelmeye başladı. En çok merak edilen konu ise işin emeklilik tarafı ile devlet katkısı tarafı. Emeklilik derken, en çok sorulan soru da 'ne yani 7 yaşındaki çocuğum için BES yaptırdığımda 56 yaşına kadar bekleyecek mi?' oluyor. Şimdilik böyle, ama kamu yönetimi; ileride eğitim, evlilik, konut alımı gibi durumlarda birikimlerin bir kısmının kullanılması veya da birikimlerin bir kısmının çekilmesi üzerinde birtakım çalışmalar yapıyor.
BU SÜRELERE DİKKAT!
Ancak işin önemli bir boyutu gözden kaçırılıyor. Bireysel emeklilik sistemini cazip kılan iki husus var. Birincisi, birikimlerin, günün şartlarına uygun yatırım enstrümanlarında değerlenerek artması; ikincisi ve daha da önemlisi yüzde 25'lik devlet katkısı. Açıkça söyleyeyim, bugün BES'e olan ilginin altında yatan temel neden işte bu devlet katkısı. Eminim birileri diyecektir ki, 'iyi de sistemden çıktığımızda devlet katkısının tamamını alamıyoruz ki'. Doğru, sistemde devlet katkısını hak etmenin bazı şartları var. Nedir bunlar? Üç yıldan önce BES'ten ayrılırsanız devletin sizin adınıza ödediği katkıları hiçbir şekilde alamıyorsunuz. 3 yıldan 6 yıla kadar geçen sürede çıkarsanız devlet katkısının yüzde 15'ini, 6 yıldan 10 yıla kadar geçen sürede ayrılırsanız devlet katkısının yüzde 35'ini, 10 yıl ve daha fazla sürede ise devlet katkısının yüzde 60'ını hak ediyorsunuz. 56 yaşında emekli olunduğunda ise katkının tamamını alabiliyorsunuz.
