RESESYON UYARISI
Birçok ülke merkez bankasının Fed'in agresif faiz artırımlarını takip ettiği süreçte, ekonomilerde kırılganlıkların arttığına işaret eden gelişmeler ve zayıf ekonomik verilerin mevcudiyetini koruması nedeniyle resesyon uyarıları da artıyor.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının faizleri artırmaya devam etmesinin küresel ekonomiyi resesyona ve ardından uzun süreli durgunluğa itme riski taşıdığını belirtti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva da Fed'i politikalarında son derece ihtiyatlı olmaya ve dünyanın geri kalanı üzerindeki etkisine karşı dikkatli olmaya çağırdı.
Uluslararası kurum ve kuruluşların da tepki vermesi ile Fed'in politikalarına yönelik tartışmalar yoğunlaşırken, birçok ekonomist tarafından mevcut küresel konjonktürde yeni ekonomi paradigmalarına ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor.
KÜRESEL FİNANSAL KRİZ TEHLİKESİ
Alman Ekonomik Araştırma Enstitüsü (DIW) Finansal Piyasalar Araştırma Direktörü Prof. Dr. Dorothea Schafer, Fed'in şahin politikasının "ben merkezli" olduğunu ve diğer ülkelerdeki merkez bankaları ile koordinasyon aranmaksızın başlatıldığını söyledi.
Bu durumun Avrupa'nın yanı sıra diğer tüm ülke ekonomilerine de zarar verdiğini vurgulayan Schafer, "Dünya çapında tüm ülkeler kendi para birimlerini ve ticaret hadlerini korumak için Fed'in agresif faiz artırımlarını takip etmek zorunda kalıyor. Ciddi bir resesyonun eşiğinde olmasına rağmen yüksek enerji fiyatları nedeniyle diğer ülkeler de faiz oranlarını artırmak zorunda kalıyor ve bu da onların ekonomilerine önemli derecede zarar verecektir. Fed, en son faiz oranlarını bu kadar agresif yükselttiğinde küresel finansal krizle sonuçlanmıştı." diye konuştu.
EKONOMİLERE EK YÜK
Schafer, adım adım gelen resesyonun tüm zamanların en büyük durgunluğu olabileceğini belirterek, "Fed'in agresif faiz artırımları devam ederse ve diğer ülkeler kendilerini Fed'i takip etmek zorunda hissederse ben bunun gerçekçi bir senaryo olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu, halihazırda yüksek enerji faturalarının zararlı ekonomik etkilerinden muzdarip olan ekonomilere ek bir yük anlamına geliyor." dedi.
RESESYONA NEDEN OLABİLİR
Kobe Üniversitesi Ekonomi ve İşletme Araştırma Enstitüsü'nde Prof. Dr. Charles Yuji Horioka da enflasyonu kontrol altında tutmanın önemine işaret ederek, faiz oranlarını yükseltmenin bunun etkili bir yolu olduğunu söyledi.
Horioka, ancak faizleri çok hızlı ve keskin bir şekilde artırmanın ekonomilerin resesyona girmesine neden olabileceğini vurguladı.
Horioka, şunları kaydetti:
Bana göre Fed ve ECB, faizleri çok hızlı ve keskin bir şekilde yükseltiyor. Bunun ABD, Avrupa ve bir bütün olarak dünya ekonomisini resesyona sokma tehlikesi bulunuyor.
Yaşanabilecek resesyonun şimdiye kadarki en büyüğü olacağını düşünmüyorum ama eğer Fed ve ECB, para politikalarını değiştirmezlerse oldukça ciddi olma tehlikesi taşıdığını düşünüyorum.
Tüm ülkelerin enflasyonu kontrol altında tutan ama aynı zamanda ekonomiyi güçlü kılan dengeli ekonomi politikaları izlemesinin önemli olduğunu düşünüyorum.
ÇOK KÖTÜ SONUÇLAR DOĞURABİLİR
AMP Capital Yatırım Stratejisi Başkanı ve Başekonomist Shane Oliver ise 1970'ler tarzı yüksek enflasyona sürekli bir dönüşün ekonomiler, yaşam standartları, istihdam ve yatırımlar için çok kötü sonuçlar doğurabileceğini söyledi.
Bu nedenle merkez bankalarının enflasyonu düşürme taahhüdünün iyi bir haber olduğunu belirten Oliver, ancak Fed'in çok uzun süre şahin kalacağından endişe duyduğunu dile getirdi.
DERİN RESESYON RİSKİNE YOL AÇABİLİR
Oliver, şu anda küresel çapta görülen agresif parasal sıkılaştırmanın geniş kapsamlı bir sorun olmaya devam ettiğini vurguladı.
Oliver şu ifadeleri kullandı:
Tehlike şu ki; Fed ve diğer merkez bankalarının geriye dönük enflasyon ve istihdam verilerine ve para politikası gecikmelerine daha fazla dikkat etmeleri gereken bir zamanda enflasyonu tahmin etme yeteneklerine olan güven kaybına dayanan aşırı büyük faiz artırımlarına kilitlenmesidir.
Ne yazık ki Fed'in bir kriz olana kadar faiz oranlarını artırmaya devam etme konusunda talihsiz bir eğilimi var. Bu aşırı sıkma, derin bir resesyon riskine yol açabilir.
