Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağı ve varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulama kararları bugün itibarıyla başladı.
AB ülkelerinin haziran ayında kabul ettiği, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağını içeren 6'ncı yaptırım paketi, geçiş sürecinin sona ermesiyle bugün uygulamaya girdi.
AB Komisyonu mayıs başında 6'ncı yaptırım paketini hazırlamıştı. Pakette, Rusya'dan ham petrol tedarikinin ve rafine ürün tedarikinin aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu.
AB üyesi ülkeler petrol yasağı konusunda yoğun müzakereler yürüttü.
En son paketin Rusya'dan tankerlerle petrol alımını kapsaması, boru hatlarının yaptırım dışında tutulması yönünde revize edilmesiyle AB ülkeleri uzlaşı sağlayabildi.
AB ülkeleri, anlaşma sağlayabilmek için Rusya'dan Avrupa'ya petrol taşıyan Druzhba boru hattını yaptırımlardan muaf tuttu.
AB'nin Rusya'dan petrol ithalatının 3'te 2'sini deniz yoluyla, 3'te 1'i de boru hattıyla yapıyordu.
Savaş öncesinde AB, tükettiği petrolün yaklaşık yüzde 25'ini Rusya'dan ithal ediyordu.
Yaptırımla, AB'nin Rusya'dan petrol ithalatının yüzde 90'ına son verilmiş oldu.
TAVAN FİYAT
AB ülkelerinin, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulama kararı da bugün yürürlüğe girdi.
Böylece, Rus petrolünün üçüncü ülkelere belirlenen fiyattan daha yüksek bir seviyede satılması durumunda, G7 ve AB ülkelerindeki şirketler bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık gibi çeşitli hizmetleri sunamayacak.
Bu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında işlem görmesi gerekecek.
Rus petrolüne 60 dolar tavan fiyata ilave olarak yeni bir fiyat sınırlama mekanizması kurulması da söz konusu. Bu mekanizma, Rus petrolüne tavan fiyatın dünya piyasasındaki fiyatların yüzde 5 altında tutulmasını sağlayacak.
Rus petrolüne uygulanan tavan fiyat 2 ayda bir yeniden değerlendirecek.
Rusya, dünya petrol üretiminin yaklaşık yüzde 10'unu yapıyor.
Öte yandan, Rus yetkililer, tavan fiyat uygulamasına katılan ülkelere petrol satmayacağını açıklamıştı.
AB ülkeleri, Rusya'dan kömür ithalatını da 10 Ağustos'ta yasaklamıştı.
YAPTIRIMLARI İHLAL EDENLERE CEZA
AB Komisyonu`nun teklifine göre, kısıtlayıcı tedbir ihlallerinin bütün üye ülkelerde benzer biçimde soruşturulması, kovuşturulması ve cezalandırılmasını sağlayarak ortak AB kuralları uygulamaya konulacak.
AB YAPTIRIMLARINI İHLALE İLİŞKİN SUÇLAR LİSTELENECEK
Yaptırım listesindeki bir kişi, kurum veya kuruluş için veya bunların yararına fon veya ekonomik kaynak sağlanması, fonların dondurulmaması, yaptırım uygulanan kişilerin topraklarına girişine izin verilmesi, AB tarafından yasaklanan 3'üncü ülkelerle işlem yapılması, yasaklanmış veya kısıtlanmış mal veya hizmetlerin ticaretinin gerçekleştirilmesi bunlara finansal veya çeşitli danışmanlık hizmeti sağlanması suçlar listesinde yer alacak.
AB kısıtlayıcı önlemlerinin çevresinden dolaşılması veya delinmesi de suçlar listesinde yer alacak. Bu kapsamdaki suçları işleyen bireye 5 yıla kadar hapis cezası uygulanabilecek.
Suçlu şirketlere, küresel cirolarının yüzde 5'inden daha az olmayacak seviyede para cezası verilecek.
BIDEN: RUSYA'YA UKRAYNA'DAKİ SAVAŞINA DESTEK OLUYORSUNUZ
Ekim'deki OPEC+ toplantısında günlük 2 milyon varillik kesinti kararı alınmasının ardından ABD Başkanı Joe Biden, Suudi Arabistan yönetimini bu kararla, Rusya'ya Ukrayna'daki savaşında destek olmakla suçlamıştı.
OPEC+ pazar günü yaptığı açıklamada, "Söz konusu kararın tamamen piyasa değerlendirmeleri doğrultusunda alındığı ve geçmişe bakıldığında bunun, piyasa katılımcıları tarafından küresel petrol piyasalarını istikrara kavuşturmak için gerekli ve doğru hareket şekli olduğu kabul edilmiştir" dedi.
Bu arada Avrupa Birliği'nin Rus petrolüne yönelik yaptırımları da bugün itibarıyla yürürlüğe giriyor. G-7 ülkeleri son dakika bir kararla Rus petrolünde varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanması konusunda uzlaştı. Blok tarafından sağlanan - özellikle sigorta olmak üzere - hizmetlere erişmek isteyen herkes, bu bedeli veya daha azını ödemek zorunda kalacak. Aynı şey Avrupa tankerleri, özellikle dev Yunan filosu için de geçerli olacak.
NOVAK: PETROL ÜRETİMİNİ BİR MİKTAR KISABİLİRİZ
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak ülkesinin yanıt olarak "petrol üretimini bir miktar kısabileceği" konusunda uyardı. UBS Group AG'ye göre AB'nin deniz yoluyla gerçekleştirilen bir kısım Rus petrolü ithalatını yasaklayan bu kararı, ülkenin üretimi üzerinde etkisini "aralık ayında ve ılımlı olarak" gösterecek. Petrol piyasalarının yakından izlediği bir başka gelişme de Çin'in başta Şanghay olmak üzere zorunlu Kovid-19 test uygulamalarını gevşetmesi oldu. Petrol fiyatları bu gelişmeler ışığında yeni haftaya yükselişle başlıyor.
RBC Capital Markets analistleri bir notta, fiyat tavanına atıfta bulunarak, "Planın Rus varillerinin Asya piyasalarına sorunsuz akışını sağlayıp sağlamadığı veya önemli bir aksama olup olmayacağı belirsizliğini koruyor. Rusya'nın petrol ihracatını kesmeye hazır olduğuna dair herhangi bir açık işaret, önümüzdeki günlerde fiyatların yükselmesine neden olabilir" dedi.
GERİLEME SINIRLI KALDI
Petrol ihracatı, geçen yıl Rusya'nın toplam ihracat gelirlerinin yüzde 22'sini oluştururken, yaptırımlar nedeniyle Avrupa'ya ihracatı düşüşünü özellikle Çin ve Hindistan'a ihracatını artırarak kısmen telafi etmeyi başardı.
Geçen yıl, günde ortalama 8 milyon varil petrol ve petrol ürünü ihraç eden Rusya, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre ekimde günde 7,7 milyon varil petrol ihracatı gerçekleştirdi.
Öte yandan, analistler Rusya'nın veya Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerden oluşan OPEC+'ın üretimini daha da kısması halinde küresel petrol fiyatlarının daha da artabileceği uyarısında bulunuyor.
Rusya Başbakan Yardımcısı Novak, yürürlüğe giren yeni ambargolar nedeniyle Ocak 2023'te bazı belirsizliklerin yaşanabileceğini ancak Rus petrolüne yönelik küresel talebin devam edeceğini duyurdu.
IEA ise 2023'ün ilk çeyreğinde Rus petrol üretiminin günlük 2 milyon varil seviyesinde gerilemesini bekliyor.
Son dönemde, karantina uygulamalarını sıklaştıran ve bu nedenle petrol talebi azalan Çin piyasasına bağımlılık da Rusya'nın petrol ihracatına ilişkin çeşitli riskler barındırıyor.
RUSYA, TAVAN FİYAT UYGULAYAN ÜLKELERE PETROL SATMAYACAK
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 1 Aralık'ta yaptığı açıklamada, Rusya'nın petrolüne uygulanacak tavan fiyatla ilgilenmediğini ve doğrudan alıcı ülkelerle anlaşmalar yaptıklarını söylemişti.
Öte yandan, küresel piyasalarda petrol fiyatlarının artması ve Rusya'nın petrolüne mevcut oranlardan daha yüksek bir indirim yapmak zorunda kalması halinde nasıl bir adım atacağı soru işaretlerine sebep oluyor.
PUTİN NET KONUŞTU: TÜMÜYLE DURDURURUZ
Başta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olmak üzere çok sayıda Rus yetkili, tavan fiyat uygulamasına katılacak ülkelere petrolün yanı sıra petrol ürünlerinin de satışını tümüyle durduracaklarını açıklamıştı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, söz konusu ülkelere "daha karlı olsa bile" artık petrol ve petrol ürünü temin etmeyeceklerinin altını çizmişti.
