Başkan Erdoğan'ın talimatı sonrasında gerçekleştirilen emeklilik reformu ile birlikte emeklilik sistemi önemli değişikliklere uğradı. Milyonlarca vatandaşın emeklilik hakkına kavuşması sağlandı. Erken emeklilik için en önemli kriter sigorta başlangıç tarihine bakılarak belirleniyor. İlk sigorta başlangıç tarihi erken emeklilik hakkını elde etmek için büyük bir öneme sahip. İşte yeni düzenlemeye göre erken emeklilik sistemi...
4 MADDEDE YENİ ERKEN EMEKLİLİK SİSTEMİ
Ev hanımlarına prim desteği ve erken emeklilik: Ev kadınları için isteğe bağlı sigorta sistemi yeniden ele alındı. Daha önce 15 yıl prim ödemesi gereken ev kadınları, bu reformla birlikte 12.5 yıl ya da 10 yıl prim ödeyerek emekli olabilecekler. Ayrıca, ödenecek prim miktarıyla ilgili olarak yılda 13 bin liraya yakın bir devlet katkısı sağlanacak.
Anne olma ve çocuk sayısına göre emeklilik yaşı geri çekildi: Anneler için çocuk sayısına göre yaş şartı geri çekilecek. Örneğin, yılda 90 gün prim eklenen bir sigortalı anne, 4 yıl çalışmasına rağmen 5 yıl çalışmış gibi kabul edilerek daha önce emekli olma imkanı getirilecek.
Bağ-Kur ve SSK arasındaki prim eşitlemesi: Bağ-Kurlular ile SSK kapsamında sigortalı olanlar arasındaki prim farkı giderilecek. Bu durumda, başta esnaf olmak üzere Bağ-Kur'lular 9.000 gün prim biriktirmek zorunda kalmadan 1800 günle emekli olabilecekler.
Kademeli emeklilik sistemi: EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. Daha erken sigortalı olan ve 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından avantajlar sağlanacak.
10 YIL SİGORTAYLA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Prim günü yetmeyen ancak yaşı nedeniyle bunu tamamlama imkanı da kalmayan kişiler 'yaştan emekli' olabilir. Şartlar ilk sigortalılık tarihine göre değişse de, 10 yılla, yani 3600 günle emekli olmak da mümkün.
Normal emeklilik dışında bir de yaşı ilerlemiş fakat prim ödeme gün sayısı az olan kişiler için yaştan emeklilik uygulaması bulunuyor. Yaştan emeklilikte daha düşük prim ödeyerek emekli olunur. Hatta sadece 10 yıl çalışan bir kişi bile yaştan emekli olma hakkına sahip olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekir.
Yaştan emeklilik, belirli bir yaşa gelmiş ve normal emeklilik için gerekli prim ödeme sayısını dolduramamış yani yeterince çalışamamış kişilere sağlanan bir haktır. Prim gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilir.
İLK TARİHE DİKKAT
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşıyor. 9 Eylül 1981'den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3600 prim günüyle emekli olabilir.
Diğer yandan 9 Eylül 1976'dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3600 gün primle emekli olabilir.
Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3600 günle emekli olma hakkına sahip. Ancak bunun için aynı zamanda 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusu. Diğer yandan daha geç sigortalı olan kişilerin yaş haddinde de yükselme olur.
Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olmuş bir erkek çalışan 3600 gün primini 1 Ocak 2018'de doldurmuşsa 15 yıllık sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurmak şartıyla yaştan emekli olabilecektir.
Diğer yandan 9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan kişiler için yaştan emeklilikte 3600 gün prim yeterli olmuyor. Bu kişilerin yaştan emekli olabilmeleri için 4500 gün prim yani 12 buçuk yıl çalışmış olma, 25 yıl sigortalılık ve kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor.
