Eksik primi olana para iadesi: Bu imkan kimleri kapsıyor? Nasıl alınır?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında borçlanma ya da çalışarak emeklilik primini tamamlayamayanlara toptan ödeme yapılıyor. SGK yazılı başvuranlara yatırılan primleri iade ediyor. Emeklilik yaşını dolduranlar prim iadesi hakkından yararlanabilir. Sadece çalışandan kesilen, uzun vadeli sigorta kollarını (malullük, yaşlılık, ölüm) ifade eden primler iade edilir.

İşveren ve sağlık sigortası payı ile İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen prim iade edilmez. Prim iadesi toptan ödeme ve birden fazla işveren yanında yapılan çalışmalarda prime esas kazanç üst sınırının aşılması durumunda yapılır. Toptan ödeme yaş koşullarından yaş şartını sağlayıp yeterli prim ödeme gün sayısına sahip olmayan sigortalılara yapılır.

Tavanı aşan kazançlara ilişkin prim iadesi hemen yapılabilirken, toplu ödeme emeklilik yaşı doldurulduktan sonra yapılabilir. Yaşı doldurup prim ödeme gün sayısını doldurmayanlar bulundukları bölgedeki sosyal güvenlik merkezlerine yazılı talepte bulunarak ödedikleri prim tutarını topluca alabilir.

PRİM İADESİ İÇİN NEREYE VE NASIL BAŞVURMAK GEREKİYOR?
Emeklilik için gereken prim ödeme gün sayısını dolduramadığı için yatırdığı primi iade almak isteyenlerin bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezi veya il müdürlüğüne yazılı talepte bulunması gerekiyor. Sigortalının vefatı halinde hak sahipleri de toptan ödeme için başvurabilir. Bağ-Kur'lu bir kişi vefat ettiğinde 1780 prim günü bulunuyorsa bu kişinin hak sahibi ölüm aylığı alamıyor, ancak bu süre için ödenen primleri topluca alabiliyor. Türk vatandaşlığından çıkarılanlar prim iadesi alamıyor.

İADEDE HERHANGİ BİR YAŞ KOŞULU VAR MI?
Primlerin toptan iadesi için bu koşullardan yaş şartını sağlamak zorunlu. Emekli geri ödemesi sigortalıların emeklilik için gerekli yaş şartını doldurduğu halde prim ödeme gün sayısı veya sigortalılık süresini tamamlayamadığı için aylık bağlanamaması durumunda prim ödemesinin toplu olarak iadesi anlamına geliyor.

Yeterli prim gün sayısı dolmayan sigortalılar yaşı doldurduysa prim parasını topluca alabilir. Yaşı dolup prim gün sayısını doldurmayanlar bağlı oldukları sosyal güvenlik merkezi, il müdürlüğüne yazılı başvurarak ödedikleri prim tutarını toplu olarak alabilir. Ayrıca malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamış prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurmamış olması gerekiyor.

EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLUP ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLER PRİM İADESİ ALABİLİR Mİ?
Emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için işçi payı olarak yüzde 7.5 oranında prim kesilir. İşsizlik sigortası primi ise kesilmez. Bu nedenle, emekli çalışanların tavanı aşan kazançlarının yüzde 15'i oranında değil, yüzde 7.5'i oranında prim iadesi yapılabilir.

HİZMET BORÇLANMASINDA PRİMLERİN BİR KISMI ALINABİLİR Mİ?
Hizmet borçlanması için ödenen sigorta primleri, SGK tarafından borçlanılan süre dikkate alınarak emekli, dul, yetim aylığı bağlanması gibi herhangi bir işlem yapılmadıysa geri alınabilir. Bu durumda borçlanma iptal edilir. Ayrıca hizmet borçlanmasını iptal etmeden bir kısmı işverenden talep edilerek vergi matrahından düşülmesi yoluyla geri alınabilir.

İŞÇİ VE İŞVEREN PRİMLERİ BİRLİKTE Mİ İADE EDİLİYOR? AYNI SİGORTA TÜRÜNDE OLMA ZORUNLULUĞU VAR MI?
Sabah'ta yer alan habere göre, SSK'lı olup 2008'den önce kendi adına ödenen işçi ve işveren primi, bu tarihten sonra da sadece işçi primleri için ödeme yapılıyor. Bağ-Kur kapsamında olanlarda ise tarih ayırımı olmadan ödenen bütün primler iade ediliyor. Sadece çalışandan kesilen, uzun vadeli sigorta kollarını (malullük, yaşlılık, ölüm) ifade eden primler iade edilir. İşveren payı, sağlık sigortası payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen prim iade edilmiyor. Birden çok işyerinde çalışıp yüksek prim ödeyenlerin fazladan ödediği primi geri alma hakkı bulunuyor. Aynı sigorta türünde olması gerekiyor. Uzun vadeli sigorta primlerinin yaşlılık aylığı bağlanamayan kısmı da iade ediliyor.