Dünya üzerindeki değerli metaller arasında altın, elmas, pırlanta gibi maddeler oldukça ünlü ve nadir bulunmaları nedeniyle yüksek değere sahip. Ancak daha önce adı duyulmamış bir maden daha var. Bu madenin ismi rodyum. Rodyum son yıllarda endüstriyel uygulamalarda ve özellikle otomotiv sektöründe önemli bir rol oynadı. Bu nedenle de oldukça değerli hale geldi.
DÜNYANIN EN DEĞERLİ MADENİ: RODYUM
Altın kadar ünlü olmasa da rodyum, dünyanın en değerli metalleri arasında yer alır. Rodyum altından 20 kat daha değerli bir madde olarak kabul edilmektedir. Özellikle son yıllarda ons başına fiyatı oldukça yüksektir.
Rodyumun Özellikleri
Rodyum, kimyasal özellikleri bakımından oldukça özel bir madde olarak kabul edilir. Özellikle oksijenle kolayca reaksiyona girmez ve bu onu asil bir metal yapar. Ayrıca, korozyona ve oksidasyona karşı son derece dayanıklıdır. Rodyumun genel sertliği yüksektir ve 1.964 santigrat derecede erir. Bu özellikleri, rodyumu platin, paladyum, osmiyum, iridyum ve rutenyum gibi platin grubu metalleri arasına yerleştirir.
Rodyum ayrıca suya ve hava sıcaklıklarına dayanabilme yeteneğine sahiptir. 600 santigrat dereceye kadar ısıya dayanabilir ve çoğu asitte çözünmez. Bu, rodyumu birçok endüstriyel uygulama için ideal bir seçenek haline getirir. Arabalar, uçaklar, elektrik kontakları, yüksek sıcaklık termokupl ve direnç telleri gibi birçok alanda rodyum kullanılır.
Rodyum Nerelerde Bulunur?
Rodyum, dünya genelinde oldukça nadir bulunan bir madde olarak kabul edilir. Dünya'nın kabuğunda yaklaşık olarak milyonda 0,000037 oranında bulunurken, altın milyonda yaklaşık olarak 0,0013 oranında bulunur.
Rodyumun çoğu Güney Afrika ve Rusya gibi ülkelerde üretilir. Genellikle bakır ve nikel cevherlerinin rafine edilmesi sırasında bir yan ürün olarak ortaya çıkar. Yılda yaklaşık olarak 16 ton rodyum üretilirken, tahmini rezervlerin 3.000 ton civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Rodyumun Keşfi
Rodyumun keşfi, 1803 yılında İngiliz kimyager William Hyde Wollaston tarafından gerçekleştirildi. Wollaston, rodyumu Güney Amerika'daki bir platin cevherinden izole etti. Bu keşif, Wollaston'un daha önce platin grubu metallerden biri olan paladyumu keşfetmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşti.
Rodyum genellikle platin birikintileriyle birlikte bulunur. Rodyumu elde etmek için öncelikle platin ve paladyumu çıkarmak amacıyla bu birikintiler rafine edilir. Bu işlem sırasında rodyum geriye koyu kırmızı bir toz olarak kalır ve hidrojen gazıyla işlenir. Rodyum, gümüş-beyaz renkte parlaklığı ile dikkat çeker ve adını Yunanca "rhodon" kelimesinden alır, bu da "gül" anlamına gelir.
