Türkiye'de emeklilik sistemi üzerinde yapılan iyileştirmeler ve emekli olmayı kolaylaştıracak adımlar, özellikle Bağ-Kur sigortalıları için büyük önem taşıyor. Emeklilik yaşamını planlayan ve bu döneme yaklaşan vatandaşlar için gelecek dönemde hayata geçirilecek reformlar arasında Bağ-Kur'lular için atılacak ilk adımlar dikkat çekiyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu konuda Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatını yerine getireceklerini açıkladı. Işıkhan, Bağ-Kur'luların emeklilik için prim gün şartının 9000'den 7200'e çekilmesi düşürülmesi konusunun özellikle küçük esnaf kapsamında bulunan yaklaşık 1 milyon Bağ-Kur'luyu kapsadığını da belirtti.
NE ZAMAN MECLİS'E GELECEK?
Bakan Işıkhan'ın açıklamaları Bağ-Kur'luları heyecanlandırırken, bir süredir üzerinde çalışılan düzenlemenin Ekim ayında Meclis'e sunulacak düzenlemeler arasında yer alması bekleniyor. Bağ-Kur'lulara 5 yıl kazandıracak düzenlemede öncelikle kapsam belirlenecek.
KİMLER KAPSAMA GİRECEK?
Küçük esnaf tespitinin yapılmasında işyerinde çalışan işçi sayısı ile basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf olma gibi çeşitli alternatifler üzerinde değerlendirme gerçekleştirilirken, bu konu üzerindeki çalışmalar devam ediyor.
Küçük esnaf tespitinde, 10 ve altı personel kriteri üzerinde durulduğu belirtiliyor. 10 ve altında personel çalıştıran işletmelerde Bağ-Kur'luların prim gün şartının 7200 güne düşürülmesi bekleniyor.
TARİH KRİTERİ GELİR Mİ?
Düzenlemenin kapsamı için yürütülen çalışmalarda tarih konusu da karara bağlanacak. Prim şartının kapsamdaki herkes için mi düşürüleceği, işe başlangıç tarihi konusunda bir kriter getirilip getirilmeyeceği çalışmalarda ele alınacak.
Düzenlemeye 'yasanın çıktığı tarihten sonra sigortalı olanlar' şeklinde bir ifade eklenmediği sürece mevcut Bağ-Kur'luları da kapsayacak. Bu durumda halen emeklilik için prim gün sayısını tamamlamayan erkek Bağ-Kur'lular için önemli bir imkan ortaya çıkacak.
EYT'LİLER DİKKAT!
EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırılırken, Bağ-Kur'lu kadınlardan 20 tam yılı (7200 gün), erkeklerde 25 tam yılı (9000 gün) dolduranlar emekli olabiliyor.
Düzenleme tüm süreleri kapsarsa, Bağ-Kur reformu kapsamına giren EYT'li erkek sigortalıların da yaşlılık aylığına hak kazanma koşulu 7200 güne inecek. EYT'li olup 9000 günü tamamlayamayan erkek esnafa erken emeklilik yolu açılacak. 7200 günü tamamlayan hemen emekli aylığına kavuşacak.
NASIL UYGULANACAK?
Düzenleme tüm süreleri kapsarsa, 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olan ve reform kapsamına giren Bağ-Kur'lularda ise hem kadınlarda hem erkeklerde prim gün şartını 9000'den 7200'e düşürecek.
7200 prim gününü tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı (9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arası başlangıçta kadınlarda 58, erkeklerde 60, sonrasında 65'e varan) karşılıyorsa emekli olabilecek. Prim şartını tamamlayıp yaşı bekleyenlerin, faaliyetleri devam ediyorsa, sigortalılık durumunun da devam etmesi gerekiyor.
3.5 YIL KURALI BİTİYOR MU?
1 Ekim 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurumu, son 3.5 yıldaki çalışmaları belirliyor. Son 7 yıllık sigortalılık süresinin yarısından bir fazla olan 1261 gün çalışma hangi statüde gerçekleşmişse o statüden emekli olunuyor.
1 Ekim 2008 sonrasında sigortalılığı başlayanlar ise hangi kurumdan daha fazla prim ödenmişse, onun şartlarıyla emeklilik imkanı elde ediyor.
SSK'lılardan 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlar 5000 ile 5975 arasında, 9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar 7000, 1 Ekim 2008'den sonra sigortalı olanlar 7200 prim günüyle emekli olabiliyor.
Yapılacak düzenlemeyle Bağ-Kur'lular da 7200 günle emekli olabilecek. Daha az prim ödemek için 1261 gün SSK'lı çalışma durumu büyük ölçüde ortadan kalkacak.
