Kışın yaklaşmasıyla birlikte kombi, petek bakımı, çatı tadilatı, mantolama gibi konut giderleri ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getiriyor. Anlaşmazlıklar arabulucuya taşınırken, kiracı ev sahiplerinin inatlaşmak yerine Kat Mülkiyeti Kanunu, Borçlar Kanunu kapsamında tadilat ve bakım işlerinde yasal haklarını bilmelerinde fayda var.
Borçlar Kanunu'nun 317. maddesine göre kiralanan yerin temizlik, bakım giderleri, demirbaşların iyi tutma halindeki masraflar kiracıya ait. Kombi, petek temizliği kiracıya ait olmakla birlikte parça değişikliği, tamir ya da yenileme gibi durumlarda oluşan masraflar ise ev sahibine. Ancak, kiracı kombiye zarar verdiyse fatura ev sahibine yansıtılamıyor.
Teknik servis kontrolü ile belirlenen arızaya göre faturayı kiracı ya da ev sahibi ödüyor. Bakım, tadilat konularında sorun yaşanmaması için kira kontratı hazırlarken ıslak imza ile yazılı maddeler eklemekte fayda bulunuyor. Tadilat, bakım konusunda da arabulucuya gidilebiliyor. Milyonlarca kiracı ve ev sahibini doğrudan ilgilendiren bakım, tadilat uyuşmazlıkları ve yasal haklara ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle:
ÇATI, BACA GİBİ ORTAK KULLANIM ALANLARININ ONARIM MASRAFLARINI KİRACI MI EV SAHİBİ Mİ ÖDER?
Çatı, baca, genel dam teras, yağmur olukları, emniyet merdivenleri kat maliklerinin ortak kullanım alanı olup giderlerinden tüm kat malikleri sorumlu tutuluyor. Evini su basması, ana yapıya zarar gelmesi durumunda 'acil onarım' olarak değerlendiriliyor. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre, acil onarım için arabulucu ya da yargının tespiti durumunda kat malikinin rızası aranmıyor. Kat maliklerinin "çatı masrafına karışmıyorum' deme hakkı bulunmuyor. Kat maliki acil onarım kapsamında ödeme yaparak masrafı kiradan düşebilir. Diğer yandan mimari proje dışındaki ekstra tadilat giderlerinden kat maliki sorumlu tutulamıyor.
BİNANIN DIŞ YALITIM, MANTOLANMASINA İLİŞKİN GİDERLERDE KAT MALİKİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR MI?
Acil olmayıp, lüks sayılan tamir, tadilat giderlerini ise kat malikleri ödemekle yükümlü bulunmuyor. Çatı bakımında kiracı ödediği bedeli site yönetimine, bankaya yatırdıktan sonra dekonta işleterek ev sahibine ödediği kiradan düşebilir.
KOMBİ BAKIMI TADİLATI KİRACIYA MI AİT?
Kombi evin demirbaşı olup parçanın yanması halinde tamir ve yenilenme gibi durumlarda oluşan masrafı ev sahibi karşılar. Yıllık bakım gibi periyodik işlemler kiracıya ait bulunuyor. Borçlar Kanunu'na göre kiralanan yerin temizlik, bakım giderleri kiracı tarafından ödeniyor. Teknik servis kontrolleri sonucunda belirlenen arızıya göre kiracı ya da ev sahibi karşılar.
TADİLAT MASRAFLARI KONUSUNDA YAŞANAN UYUŞMAZLIKTA ARABULUCUYA HANGİ TARAFIN GİTMESİ GEREKİYOR?
Tadilat, bakım masrafı konusunda talebi olan taraf süreci başlatabilir. Kiracı ve ev sahibi arabulucu aracılığıyla yapılan masrafların miktarı, ödeme şekillerini görüşerek adil, uygun çözüm yolu bulunabilir.
BİR AY ÖNCE KİRALADIĞIM DAİRENİN SU TESİSATI ARIZALANDI. TESİSATIN TAMİRATI KİRACIYA MI AİTTİR?
Kapsamlı ve pahalı bir tamirat gerektiriyorsa ev sahibi ile konuşmakta fayda bulunuyor. Ev sahibi daha uygun fiyata, tanıdığı firmalara yaptırmak isteyebilir. Kiracı zorunlu onarım kapsamında tesisatı tamir ettirerek bedelini kiradan düşebilir.
KİRACI BİNAYA AİT HANGİ MASRAFLARDAN SORUMLU TUTULUYOR?
Bina temizliği gibi yönetim giderlerini ve demirbaş niteliğindeki masrafları ev sahibi karşılar. Borçlar Kanunu'na göre kiracı, kiralanın olağan kullanımı için gerekli temizlik, bakım giderlerini karşılamakla yükümlü bulunuyor. Burada kullanım giderlerinden elektrik, su, doğalgaz veya temizlik bedeli kiracının karşılaması gerekiyor.
HAVALAR SOĞUMADAN ÖNCE PETEKLERİ TEMİZLETMEK İSTİYORUM. KİRADAN DÜŞEBİLİR MİYİM?
Borçlar Kanunu'na göre, "Kiracı, kiralanan olağan kullanımı için gerekli temizlik, bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Bu konuda yerel adete de bakılır ifadesi yer alıyor. Bu hükme göre kombinin temizlik, bakım masrafı kiracıya ait.
BOZULAN ASANSÖRÜN MASRAFLARINI KİRACI MI ÖDER?
Sabah'ta yer aln habere göre, Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre binanın bakım, onarım gibi giderlerini gayrimenkulün sahibi karşılar. Asansör binaya ait demirbaş olduğu gibi kira sözleşmesinde aksi bir madde yoksa bu masraflardan kiracı sorumlu olmaz.
