Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2024 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.
Çanakkale Tarihi Alan'da Seddülbahir Kalesi'nin restorasyonunun tamamlanarak açıldığını, Mustafa Kemal Yürüyüş Rotası'nı gezi güzergahına eklediklerini belirten Ersoy, Namazgah Tabyası Sur Duvarları Restorasyonu, Şehitler Abidesi Rölyefi ve Çevre Düzenlemesi, Şehitlik İhyası gibi projelerle alanı bir açık hava müzesine dönüştürmek için faaliyetlerini sürdürdüklerini anlattı.
Doğayı koruyan, kurallara uygun ve sektörleri de geliştiren bir süreç oluşturmak amacıyla ilk defa hazırlanan "Üst Ölçekli Alan Planları" çalışmalarının bu yıl itibarıyla tamamlandığını bildiren Ersoy, Kapadokya'da bugüne kadar tespit edilemeyen doğal ve kültürel 194 taşınmazın tescil edilerek koruma altına alındığı bilgisini paylaştı.
Tarihi ve kültürel dokuya zarar veren 500'ün üzerinde kaçak yapının ortadan kaldırıldığını aktaran Ersoy, Göreme Açık Hava Müzesi ve Sobesos Antik Kentinde arkeolojik kazı çalışmaları başlatıldığını, 2023 başı itibarıyla kazı alanlarında ziyaretçilere yönelik alternatif yürüyüş güzergahları oluşturulduğunu hatırlattı.
Bakan Ersoy, bölgenin en önemli simgelerinden olan ve acil müdahale gerektiren 4 peribacasının onarımına ve bölgeye gelen ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılayacak "Zelve Örenyeri Çevre Düzenleme Projesi" uygulama çalışmalarına da başlandığını bildirdi.
Bugüne kadar Bakanlıkça ülkeye kazandırılan 122 Kültür Merkezinin 36'sının yerel yönetimlere tahsis edildiğini aktaran Ersoy, "Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yatırımlarına Destek Projesi" kapsamında da kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan 231 kültür evi ve kültür merkezi inşaatına destek sağlandığını bildirdi.
"ALANLARINDA DÜNYADA İLK 5 YAPI ARASINDA GÖSTERİLİYOR"
Aralık 2020'de resmi açılışı yapılan CSO Ada Ankara'nın 2023'te 295 konser ve etkinliğe ev sahipliği yaptığını, 300 binden fazla sanatseveri ağırladığını dile getiren Ersoy, İstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nde ise 2021-2023 sürecinde 2 bin 673 etkinlikte 2 milyon 500 bin ziyaretçi ağırlandığı bilgisini paylaştı.
Ersoy, "Bu iki yapı da kendi alanlarında dünyada ilk 5 yapı arasında gösterilmektedir." dedi.
"Cumhuriyetin 100'üncü yılında 100 günde 11 Festival" sloganıyla gerçekleştirilen Türkiye Kültür Yolu Festivallerinde 400'e yakın mekanda 5 binden fazla etkinliğe milyonlarca vatandaşın katıldığını ifade eden Ersoy, festivallere her yıl 5 şehri dahil ederek festivallerin halkasını genişleteceklerini vurguladı.
Vefatının 50. yılı olması dolayısıyla 2023'ün "Aşık Veysel Yılı" ilan edildiğini ve UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Programı kapsamına da alındığını hatırlatan Ersoy, "Sergilerden konserlere ve söyleşilere kadar, halk müziğinin ve aşıklık geleneğinin bu büyük abidesini yaşatma ve yeni nesillere anlatma gayretinde olduk. İnşallah Aralık ayında Paris'te UNESCO binasında düzenlenecek etkinlikle bu çabamızı uluslararası seviyeye de taşımış olacağız." diye konuştu.
"KÜTÜPHANE KULLANIM ALANINI EN AZ 800 BİN METREKAREYE ÇIKARTMAYI HEDEFLİYORUZ"
Bakanlığa bağlı halk kütüphanelerinin sayısını 1285'e çıkardıklarını bildiren Ersoy, şöyle devam etti:
"2018 yılında yaklaşık 321 bin metrekare olan kütüphane kullanım alanı 2023 yılı sonu itibarıyla yüzde 59 artışla 510 bin metrekareye yükseltilmiş olacaktır. Hedefimiz kütüphane kullanım alanını önümüzdeki 5 yıl sonunda en az 800 bin metrekareye çıkartmaktır. Son 5 yılda oturma kapasitemizi 97 bin kişiden 135 bin kişiye, üye sayımızı 2,8 milyon kişiden 5,6 milyon kişiye ve kitap sayımızı da 19 milyon adetten 24 milyona adede yükselttik. 'Cumhuriyetimizin 100. Yılında 100 Yeni Kütüphane' hedefimiz doğrultusunda bugüne kadar 85 kütüphanemizi hizmete açtık. Yıl sonuna kadar ise bu hedefimizi rahatlıkla aşmış olacağız. Önümüzdeki yılda hedefimiz ise Türkiye Yüzyılı'nda Yapay Zeka Temelli 100 Akıllı Kütüphaneyi ülkemize kazandırmak olacak. Bu kütüphanelerimiz akıllı otomasyon sistemleri, e-kitap, sesli kitap, VR kitap ve video kitap platformları, dijital kütüphaneler, dijital kitap ve süreli yayın veri tabanları, akıllı rezervasyon sistemleri ve uzaktan doküman sağlama sistemleri gibi birçok yenilikçi özelliği içinde barındıracak."
"Buna ek olarak yeni kütüphaneleri hizmete açmak üzere yerel yönetimlerimizle birlikte sürdürdüğümüz yapım çalışması sayısı ise 55'tir." diyen Ersoy, 75'e ulaşan Gezici Kütüphane sayısını yıl sonunda 85'e yükselteceklerini belirtti.
Yayıncılık sektörüne doğrudan desteğin 150 milyon lirayı aştığını belirten Ersoy, TEDA Çeviri ve Yayım Destek Programı kapsamında, Türkçe eserlerin yabancı dillere çevirisi ve yayımı için yurt dışında faaliyet gösteren yayınevlerine maddi destek sağlamaya devam etiklerini söyledi.
Ersoy, "Bu kapsamda 2023 yılı itibarıyla çevirisi desteklenen eser sayısı 3 bin 878'e, dil sayısı 63'e ve destek verilen ülke sayısı da 89'a yükselmiştir. Türk edebiyatı alanında yeni ve özgün eserlerin üretilmesi, yayımlanması ve yeni yazarların desteklenmesi amacıyla yürütülen Edebiyat Eserlerini Destek (EDES) Projesi kapsamında ise 2014-2023 yılları arasında 459 özgün esere maddi destek verilmiştir." ifadelerini kullandı.
"HALK KÜLTÜRÜ BİLGİ VE BELGE MERKEZİNE KAYITLI SANATÇI SAYIMIZ 5 BİN 975"
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde kayıtlı 25 kültürel değeriyle Türkiye'nin bu alanda en çok unsur kaydettiren üçüncü ülke konumunda olduğuna işaret eden Ersoy, "2023 yılı sonu itibarıyla kayıtlı unsur sayımızın 30'a, ülke sıralamasındaki yerimizin de 2'nciliğe yükselmesini hedefliyoruz." dedi.
Bakan Ersoy, "81 ilimizde yer alan Somut Olmayan 326 Kültürel Miras unsurumuz ulusal envantere kaydedilmiştir. Ayrıca, envantere bugüne kadar 92 Yaşayan İnsan Hazinemiz kaydedilmiştir. Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi'ne kayıtlı sanatçı sayımız da 5 bin 975'e yükselmiştir. Bakanlığımızca 10. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi 15 ülkeden 200'den fazla akademisyenin katılımıyla 11-14 Aralık 2023 tarihleri arasında Ankara'da yapılacaktır." diye konuştu.
Faaliyetlerine 2023 yılında başlayan Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığınca 620 cemevinin bakım-onarım, tefrişat giderlerine ilişkin taleplerin değerlendirmeye alındığını belirten Ersoy, ayrıca 605 cemevinin de aydınlatma giderlerinin ödendiğini kaydetti.
Ersoy, 2024 yılının Şubat ayı içerisinde Alevilik Bektaşilik İhtisas Kütüphanesi'nin hizmete açılacağını bildirdi.
"441 ÖZEL TİYATROYA TOPLAM 32 MİLYON LİRA DESTEK VERİLDİ"
Devlet Tiyatrolarının çalışmalarına değinen Ersoy, şunları kaydetti:
"2023 tiyatro sezonunda, yerleşik sahnelerindeki gösterileri ve turneleri sonucu 100'ü yerli, 107'si çeviri olmak üzere toplam 207 oyun ile 4 bin 800 temsil gerçekleştirmiştir. Bu temsiller sonucunda 1,3 milyon seyirciye ulaşılmıştır. 2022-2023 sanat sezonunda 441 özel tiyatroya toplam 32 milyon lira destek verilmiştir. 2023-2024 sanat sezonunda, ilgili yönetmelik uyarınca başvurusunu eksiksiz tamamlayan 476 özel tiyatronun tümüne destek verilmek üzere 55 milyon lira ödenek sağlanmıştır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü olarak 2022-2023 sanat sezonunda gerçekleştirilen 538 temsilde, 280 binin üzerinde seyirciye ulaştık. Gençlerimizin önünü açmak adına önceki yıllarda olduğu gibi konservatuvarlarda yatılı eğitim sistemine geçilmesi için çalışmalar da başlatılmıştır."
Bakan Ersoy, 2023 yılı içerisinde sözleşmeli olarak görev yapan sanatçı ve personelin kadroya geçiş işlemlerinin tamamlandığını bildirdi.
"HARİKA ÇOCUKLARIMIZI KEŞFEDİP DESTEKLEYECEĞİZ"
"Öte yandan, Bakanlığımız bünyesindeki sanat birimlerimiz ve sanat kurumlarımızla, Türkiye Yüzyılı'nda yeniden harika çocuklarımızı keşfedip destekleyeceğiz." diyen Ersoy, "Bu kapsamda, işlevselliğine yeniden kavuşturulması gereken 6660 sayılı Güzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun'u yeniden gündemimize aldık." şeklinde konuştu.
Bakan Ersoy, Kasım ayı itibarıyla 155 sinema projesine 85 milyon, 84 sinema salonu işletmesine 15 milyon, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen 95 kültürel ve sanatsal etkinliğe 52,5 milyon lira olmak üzere sinema sektörüne toplam 152,5 milyon lira kaynak aktardıklarını söyledi.
Konaklama tesislerinde müzik kullanımı konusundaki yaklaşık 40 yıldır süregelen telif sorununu çözdüklerini ifade eden Ersoy, yine Bakanlık tarafından, 2023 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi ile kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesine yönelik 210 projeye mali destek sağlandığını anlattı.
