2024 yılı başında borçlanma ve ihyada tutarlar, belirli bir süre içinde yükselirken, bu durum 1 Ocak tarihinden önce başvuranları etkiliyor. Yapılan güncellemelerle birlikte, başvurulara göre değişen süreler içerisinde ödemelerin yapılması gerekiyor. Tebligat tarihinden itibaren kiminde 1 aylık, kiminde ise 3 aylık süre bulunuyor.
EYT düzenlemesiyle 2023'te yaklaşık 2 milyon kişi emekli olurken, bu yıl sayı daha da artacak. Emeklilik için gerekli primi tamamlamanın en önemli yollarından birini borçlanma ve ihya oluşturacak.
Asgari ücretin 1 Ocak'ta yüzde 49 artışla brüt 13 bin 414 liradan 20 bin liraya yükselmesi borçlanma ve ihya tutarlarını yükseltti. Ancak 1 Ocak'tan önce başvuranlara, süresi içerisinde ödemesini gerçekleştirirse, yüzde 49 artıştan etkilenmeden emeklilik yolu açılacak.
BORÇLANMA VE İHYA TUTARLARI NASIL DEĞİŞTİ?
Doğum ve askerlik borçlanmasında en düşük tutar brüt asgari ücretin yüzde 32'si, yurt dışı borçlanmasında yüzde 45'i, ihyada ise yüzde 34.5'i oluyor. 1 Ocak itibariyle başvuranlar için 1 aylık doğum/ askerlik borçlanması 4 bin 292 liradan 6 bin 400, yurt dışı borçlanması 6 bin 36 liradan 9 bin 1, ihya da 4 bin 628 liradan 6 bin 900 liraya yükseldi. 18 aylık askerlik borçlanmasında 37 bin 946, 2 yıllık 1 çocuk borçlanmasında 50 bin 595 lira fark ortaya çıktı.
ARALIK AYINDA BAŞVURANLARIN NE KADAR SÜRESİ VAR?
Şimdi borçlanma ya da ihya için harekete geçenler yeni tutarlar üzerinden ödeme yaparken, başvuruyu Aralık ayı sonuna kadar gerçekleştirmiş olanlar ise parayı süresinde yatırırsa eski tutarlardan işlemi tamamlayabiliyor.
Başvurunun yanmaması ve zamlı ödeme yapmak zorunda kalmamak için tebligat tarihinden itibaren 1-3 aylık bir süre bulunuyor. Askerlik ve doğum gibi hizmet borçlanmalarında ödemenin tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde yapılması gerekiyor. Yurt dışı borçlanmalarında ve Bağ-Kur ihyasında ise 3 aylık süre var.
SÜRE KAÇIRILIRSA BORÇLANMA İPTAL Mİ OLUR?
Ödeme süresini kaçıranın borçlanması mümkün olmayıp yapılan başvuru da geçersiz sayılıyor. Bu sürelerin borçlanılabilmesi için yeniden başvuru yapılması gerekiyor. Bu durumda da ödenecek tutar yeni asgari ücret üzerinden hesaplanıyor.
GEÇEN AY BORÇLANMA BAŞVURUSU YAPTIM. AMA İHTİYACIM YOK GİBİ. İPTAL EDEBİLİR MİYİM?
Borcun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmemesi durumda söz konusu borçlanma geçersiz sayılıyor.
BAŞVURDUĞUM SÜRENİN DAHA AZINA İHTİYACIM VAR. NE YAPABİLİRİM?
Sigortalılar ya da hak sahipleri tarafından borçlanılan sürelerin tamamı ödenebileceği gibi bir kısmı da yatırılabiliyor. Kısmi ödeme yapılması halinde ödenen miktara karşılık gelen süre kadar prim ödeme gün sayısına ilave yapılıyor.
İADE İMKANI VAR MI?
Borçlanma başvurusunda bulunup bunun ödemesini yapanlar, eğer emekli aylığı bağlanmadan önce başvurursa, ödediği hizmet borçlanmalarının bedelini geri alabiliyor. Ayrıca vefat eden sigortalıların hak sahipleri de yine borçlanma bedellerini aynı şartlarda geri alabiliyor.
KISMİ İHYA İMKANI VAR MI?
Durdurulan sürelerin tamamının ihya edilmesi şart. İhya gerçekleşmişse; sonrasında ödenen prim iade edilmiyor.
