Son bir aydır et fiyatlarında yaşanan afaki artış vatandaşı isyan ettirdi. Bir ayda dana karkas etin kilogram fiyatının 280 TL'den 315 liraya çıkmasıyla birlikte piyasada en ucuz olarak görülen yüzde 20 yağlı dana kıymanın kilogram fiyatı da 400 TL'yi aştı. Et ve Süt Kurumu (ESK) bu artışın önüne geçmek ve piyasayı dengelemek için et ithalatını sürdürse de fiyat artışı durmadı. Et fiyatlarında son bir aydır yaşanan sert yükselişe karşı Rekabet Kurumu harekete geçti.
PİYASAYI MANİPÜLE ETTİKLERİ ORTAYA ÇIKTI
Son dönemde artan şikâyetlerle birlikte et piyasasını yakın takibe alan kurum, yaptığı ön incelemeler neticesinde et sektöründeki 11 firmanın piyasayı manipüle ettiğini ortaya çıkardı. Kurumun yaptığı araştırmalardan elde edilen bulgularda, 11 firmanın pazarı paylaşıp, arzı kısarak ortak fiyat belirlediği tespit edildi.
KANUN İHLALİ VAR
Rekabet Kurumu'nun yaptığı incelemeler kapsamında Rekabetin Korunması Hakkındaki 4054 Sayılı Kanun'un 4 ve 6'ıncı maddelerini ihlal ettiği ortaya çıktı. 4'üncü madde, "Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır" hükmünü içeriyor. 6'ıncı maddede ise, "Bir veya birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu tek başına yahut başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da birlikte davranışlar ile kötüye kullanması hukuka aykırı ve yasaktır" ifadeleri yer alıyor.
CİRONUN % 10'U CEZA
Sahada araştırmalarını sürdüren Rekabet Kurumu, incelemelerinin neticesinde cironun yüzde 10'una kadar ceza kesme yetkisine sahip. Rekabet Kurumu, 2023'te yapılan bir soruşturmada da, piyasanın en büyük üreticilerinden birine, rekabete aykırı eylemleri gerekçesiyle yaklaşık 73 milyon lira idari para cezası vermişti.
FİYATLAR BİR AYDA YÜZDE 20 ARTTI
ET fiyatları şubat başından itibaren hareketlenmeye başladı. Bir ay önce dana karkas kilogram fiyatı 280 TL iken bu fiyat 315 TL'ye yükseldi. 300 TL olan kuzu karkas fiyatı ise 350 TL'ye çıktı. Hal böyle olunca kıymanın kilogram fiyatı 400 TL'yi aştı.
TİCARET BAKANLIĞI'NDAN 10 İLDE RAMAZAN DENETİMİ
Öte yandan Ticaret Bakanlığı da Ramazan öncesi denetimleri sıklaştırdı. Bakanlık ekipleri Ramazan ayı öncesincesi 10 ildeki marketlerde temel gıda ve ihtiyaç ürünlerine yönelik fahiş fiyat ile etiket denetimi gerçekleştirdi. Bakanlık ekiplerince Ankara, İstanbul, Adana, Mersin, Bursa, Antalya, Konya, İzmir, Kocaeli ve Kayseri'deki marketlerde eş zamanlı fahiş fiyat ve etiket denetimi yapıldı. Ekipler, özellikle temel gıda ve temel ihtiyaç ürünlerine yönelik etiketleri inceledi. Denetimlerde, ürünlerde fahiş fiyat olup olmadığına, ürünün etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark bulunup bulunmadığına, etiketlerdeki ürün fiyatının son değişim tarihi ile önceki fiyatı gibi bilgilere bakıldı. Meyve ve sebze reyonunda da ürünlerin menşei ve geliş fiyat bilgisi Hal Kayıt Sistemi (HKS) üzerinden kontrol edildi.
