Merkez Bankası'ndan sıkılaştırma mesajı! "Yurt dışı finansman imkanlarında iyileşme görülüyor"

"TL VARLIKLARA YÖNELİK TALEP DÖVİZ KURU İSTİKRARINA VE PARA POLİTİKASININ ETKİNLİĞİNE KATKIDA BULUNMAYA DEVAM EDİYOR"
Özette, parasal aktarım mekanizmasını destekleyici makroihtiyati tedbirlerin etkisiyle geçen PPK dönemine göre artan Türk lirası mevduat faizlerinin 16 Şubat itibarıyla yüzde 47,0 olarak gerçekleştiği aktarıldı.

Düşük tutarlı tasarruf mevduatları ile yüksek tutarlı mevduatlara önerilen faizler arasındaki farkın devam ettiğinin gözlendiği belirtilen özette, söz konusu gelişmelerin yurt içi talepte gözlenen dengelenme süreci üzerindeki etkilerinin bir risk faktörü olarak yakından takip edildiği bildirildi.

Dış finansman koşulları, rezervlerin seviyesi, cari dengedeki iyileşme ve Türk lirası varlıklara talebin döviz kuru istikrarına ve para politikasının etkinliğine katkıda bulunmaya devam ettiği vurgulanan özette, şunlar kaydedildi:

''Bu çerçevede, önceki PPK dönemine kıyasla 3,88 milyar dolar gerilemekle birlikte 16 Şubat itibarıyla 134,2 milyar dolar düzeyine gelen TCMB brüt uluslararası rezervleri bir önceki yıla göre yüksek seviyelerini korumuştur. Türk lirasının 1 ve 12 ay vadeli kur oynaklığı 21 Şubat itibarıyla sırasıyla yüzde 6,4 ve yüzde 18,7 seviyelerine gelmiştir. Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (Credit Default Swap-CDS), küresel risk iştahındaki iyileşmeyle beraber 23 baz puan düşüşle 21 Şubat itibarıyla 294 baz puan seviyesine gerilemiştir. Haziran ayından itibaren risk primi ve kur oynaklıklarındaki düşüşlere 2,38 milyar doları Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasasına ve 3,17 milyar dolar hisse senedi piyasasına olmak üzere toplam 5,55 milyar dolar net portföy girişi eşlik etmiştir. Para politikasındaki kararlı duruş, dezenflasyonun ana unsurlarından olan Türk lirası reel değerlenme sürecine katkı vermeyi sürdürecektir. Sıkı para politikası ve aktarım mekanizmasını destekleyen makroihtiyati politikalar, iç talepteki dengelenmeyi sağlamasının yanı sıra Türk lirası varlıklara olan talebi canlı tutarak reel değerlenme vasıtasıyla da enflasyonun ana eğiliminde iyileşme sağlayacaktır."

"YURT İÇİ TALEPTEKİ DENGELENME SÜRÜYOR"
Özette, yakın döneme ilişkin göstergelerin yurt içi talepteki dengelenmenin sürdüğüne işaret ettiği aktarıldı.

Söz konusu dengelenme sürecinin tüketim malı ve altın ithalatında güçlü, diğer tüketim harcamalarına ilişkin göstergelerde ise öngörülene kıyasla yavaş seyrettiği belirtilen özette, şu ifadelere yer verildi:

''Aralık ayında perakende satış hacim endeksi aylık bazda artış eğilimini sürdürmüş, çeyreklik bazda ise sınırlı yükselmiştir. Bir önceki çeyrekte gerileyen imalat sanayi firmalarının kayıtlı iç piyasa siparişleri, ücret güncellemelerinin gerçekleştiği yılın ilk çeyreğinde yeniden artış kaydetmektedir. Öte yandan, bu dönemde firmaların gelecek üç aydaki iç piyasa sipariş beklentileri düşmüştür. Kartla yapılan harcamaların artış eğilimi ocak ayında hız kestikten sonra şubat ayının ortası itibarıyla tekrar hız kazanmıştır. Firma görüşmeleri, yılın ilk çeyreğinde ücret artışları ve firmaların ilave kampanyalarının da etkisiyle yurt içi satışların seviyesinin çeyreklik bazda korunduğunu ima etmektedir. Şubat ayı itibarıyla göstergeler, parasal sıkılaştırma süreciyle başlayan dengelenmenin kademeli şekilde ilerlediğine ve talebin dirençli seyrini koruduğuna işaret etmektedir. Bu çerçevede, talebin mevcut seviyesi enflasyon üzerinde bir risk unsuru olarak görülmeye devam etmektedir.''

Özette, aralık ayında sanayi üretim endeksinin mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 2,4, yıllık bazda yüzde 1,6 arttığı kaydedildi.

Çeyreklik bazda ise sanayi üretiminin yüzde 0,8 azaldığı vurgulanan özette, ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış imalat sanayi kapasite kullanım oranının yüzde 76,4 seviyesinde gerçekleşerek tarihsel ortalamalarına yaklaştığı belirtildi.

"YÜKSEK FREKANSLI VERİLER İŞGÜCÜ PİYASASINDA TALEBİN SINIRLI BİR MİKTAR GÜÇ KAYBETTİĞİNE İŞARET ETMEKTEDİR"
Özette, "Aralık ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış istihdam çeyreklik bazda yüzde 0,6 artarak 32,1 milyon kişi seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, işgücüne katılım oranı yatay seyretmiştir. İşsizlik oranı çeyreklik bazda 0,4 puan azalarak yüzde 8,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Yüksek frekanslı veriler işgücü piyasasında talebin sınırlı bir miktar güç kaybettiğine işaret etmektedir." denildi.

Aralık ayında yıllıklandırılmış cari işlemler açığının aylık bazda 3,9 milyar dolar düşüşle 45,2 milyar dolara gerilediği kaydedilen özette, söz konusu gerilemenin ihracattaki artış, altın dış ticaret açığındaki güçlü azalış ve enerji fiyatlarında yıllık bazda devam eden düşüş kaynaklı olduğu, kasım ayından farklı olarak altın ve enerji hariç dış ticaret açığında da azalış gözlendiği aktarıldı.

Ocak ayına ilişkin geçici dış ticaret verilerinin mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracat ve ithalatın aylık bazda azalış kaydettiği belirtilen özette, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Şubat ayı için yüksek frekanslı verilerle beraber değerlendirildiğinde üç aylık ortalama eğilim ihracatta nispeten yatay seyir, ithalatta ise azalış ima etmektedir. Mevcut veriler çerçevesinde tahminler, tüketim malı ithalatında bir önceki yılın kasım ayında başlayan yavaşlamanın bu yılın şubat ayında da sürdüğüne işaret etmektedir. Altın ithalatı ise tarihsel ortalamalarına yakınsarken, yıllıklandırılmış olarak altın dengesindeki iyileşme eğilimi sürmektedir. Diğer taraftan, aralık ayı itibarıyla yıllıklandırılmış hizmetler dengesi fazlası aylık bazda 0,2 milyar dolar artarak 52 milyar dolar olmuştur. Güçlü ve yıl geneline yayılmış olarak seyreden turizm gelirleri cari dengeye katkı sunmaya devam etmektedir. Cari açığın finansmanı tarafında ise, yıllıklandırılmış olarak bankacılık sektörünün uzun vadeli borç çevirme oranı 2023 yılının son iki ayında yüzde 100'ün üzerine çıkarak aralık ayında yüzde 115 seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu oran, bankacılık sektörü dışındaki firmalarda yüzde 100 civarında olmuştur. Bu çerçevede, yurt dışı finansman imkanlarında iyileşme olduğu görülmektedir."

Özette, ocakta aylık manşet enflasyon ve enflasyon ana eğiliminin enflasyon tahmin patikasında öngörülen şekilde artış kaydettiği belirtilerek, tüketici fiyatlarının ocak ayında yüzde 6,70 yükseldiği, yıllık enflasyonun 0,09 puan artışla yüzde 64,9 olduğu hatırlatıldı. Özette, bu dönemde enerji ve hizmet gruplarının yıllık enflasyona olan katkısı yükselirken, gıda, temel mal ile alkol-tütün-altın gruplarında gerilediği aktarıldı.

Ocak ayı tüketici enflasyonu görünümünde, ücret, yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamaları ve geriye doğru endeksleme davranışının etkisiyle hizmet grubu enflasyonunda gerçekleşen belirgin yükselişin öne çıktığı ifade edilen özette, "İşlenmemiş gıda grubundaki güçlü fiyat artışı da ocak ayında manşet enflasyonu yukarıya çekmiştir. Enerji grubu aylık enflasyonunda, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarındaki otomatik maktu vergi artışının etkileri hissedilirken, doğal gazın tüketim artışına istinaden aylık tüketici enflasyonuna etkisi tahminlerle uyumlu gerçekleşerek 0,23 puan olmuştur." denildi.

Özette, ocak ayında temel mal grubu aylık enflasyonunun gerek döviz kuru gelişmeleri gerekse iş gücü maliyetlerindeki gelişmelerin yansımasıyla önceki aya kıyasla yükseldiği belirtilerek, yurt içi talebin mevcut seviyesi, hizmet fiyatlarındaki katılık, jeopolitik riskler ve gıda fiyatlarının enflasyon baskılarını canlı tuttuğuna işaret edildi.

Ocakta aylık enflasyonun ana eğiliminin yılın ilk ayına özgü zamana-bağlı fiyat ve ücret güncellemeleri sonucunda yükseldiği belirtilen özette, şunlar kaydedildi:

"Mevsimsellikten arındırılmış aylık artışlar gerek B gerekse C endeksinde artmış, bu görünümü yayılım endeksi, Medyan, SATRIM ve diğer takip edilen ana eğilim göstergelerinde gözlenen yükselişler teyit etmiştir. Ana eğilimdeki yükseliş büyük ölçüde hizmet fiyat gelişmelerinden kaynaklanırken, temel mal enflasyonu da görece sınırlı olmakla birlikte bir önceki aya kıyasla yükselmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C endekslerinin aylık artış oranları sırasıyla yüzde 7,0 ve yüzde 8,2 seviyelerinde gerçekleşirken, üç aylık ortalama artışları yüzde 4,2 ve yüzde 4,6 olarak ölçülmüştür."

"KURUL, ENFLASYON BEKLENTİLERİ VE FİYATLAMA DAVRANIŞLARININ ÖNGÖRÜLER İLE UYUMUNU VE ÜCRET ARTIŞLARININ ENFLASYON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİ YAKINDAN TAKİP EDECEK"
Özette, hizmet sektörü kaynaklı fiyat baskılarının güçlü olduğu ocak ayında, özellikle ulaştırma, kira, lokanta-otel, sağlık, özel eğitim, bakım-onarım, sigorta, yönetilen/yönlendirilen hizmetler gibi kalemlerde zamana bağlı fiyatlama eğiliminin yüksek olduğu belirtildi.

Söz konusu gruplarda, geçmiş enflasyona endeksleme eğiliminin güçlü olması ve artan işgücü maliyetlerinin sektörün emek yoğun yapısı çerçevesinde, ocak ayında yüksek bir aylık hizmet enflasyonu gözlenmesine neden olduğu aktarılan özette, "Ücret artışlarının maliyet yönlü etkisi gerek mal gerekse hizmetlerde fiyatlara nispeten hızlı bir biçimde yansırken, talep yönlü etkisi zamana yayılmakta ve maliyet yönlü etkilere kıyasla daha fazla belirsizlik içermektedir. Bu çerçevede, izleyen dönemde Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu ve ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip edecektir." ifadelerine yer verildi.

Özette, hizmet sektöründe hakim olan söz konusu fiyatlama davranışının önemli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki etkilerinin uzun bir süreye yayılmasına neden olduğuna işaret edilerek, şu ifadeler kullanıldı:

"Temel mal ve hizmet gruplarını içeren C endeksinde 2024 yılı ocak ayında yıllık enflasyon yaklaşık yüzde 70 seviyesindeyken, hizmet sektöründe yıllık enflasyonun yüzde 90 civarında olduğu gözlenmektedir. Ayrıca, hizmet sektörüne ait yayılım endeksi ocak ayında tarihsel ortalamasının yaklaşık yüzde 45'i kadar üzerinde seyrederek, artışların sektör geneline yayılmaya devam ettiğini göstermektedir. Yakın dönem tüketici enflasyonu gerçekleşmeleri dikkate alındığında, belirli hizmet sektörü kalemlerinde enflasyonun bir süre daha yüksek seyretme riski bulunmaktadır. Eğitim, sağlık, bakım-onarım ve sigorta gibi hizmet sektörlerinin bu bağlamda öne çıkmaya devam edeceği değerlendirilmektedir."

Yurt içi üretici fiyatlarının ocak ayında yüzde 4,14 yükselirken yıllık enflasyonun yatay bir seyir izleyerek yüzde 44,2 olduğu hatırlatılan özette, "Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji fiyatları ocak ayında gerilerken, diğer alt gruplarda fiyat artışlarının güçlendiği izlenmiştir. Öte yandan, yıllık enflasyon ara malı kalemi hariç alt grupların tümünde düşüş kaydetmiştir." denildi.

"KONUT FİYATLARINDAKİ ARTIŞ ORANI YAVAŞLAMAYA DEVAM ETTİ"
Özette, 2023 yılı ekim ayından itibaren gerileyen küresel emtia fiyatlarında, ocak ayında sınırlı bir artış izlendiği aktarılarak, ocak ayında alt kırılım bazında küresel enerji fiyatları artarken, son aylarda yataya yakın seyreden enerji dışı emtia fiyatlarının bu görünümünü koruduğu belirtildi.

Şubat ayının ilk 3 haftası itibarıyla enerjide daha belirgin olmak üzere gerek enerji, gerekse de enerji dışı emtiada fiyatların sınırlı bir artış kaydettiği aktarılan özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Küresel Arz Zinciri Baskı Endeksi ocak ayında tarihsel eğiliminde seyretmiş, uluslararası taşımacılık maliyetleri ise Kızıldeniz kaynaklı jeopolitik gelişmelere bağlı olarak yükseliş kaydetmiştir. Küresel navlun ücretleri ocak ayındaki belirgin artış sonrasında, şubat ayında bir miktar azalmakla birlikte yüksek seyrini sürdürmüştür. Bu gelişmenin yurt içi fiyatlamalara henüz belirgin bir etkisi olmamakla birlikte, tedarikçilerin teslimat sürelerinde ocak ayında başlayan uzama ile beraber bakıldığında bir risk unsuru olduğu değerlendirilmektedir. Taşımacılık maliyetlerinin izleyen aylardaki gelişimi ve enflasyon üzerindeki olası etkileri yakından takip edilecek bir diğer unsurdur. Konut fiyatlarındaki artış oranı yavaşlamaya devam ederken, kira artışı ocak ayında sözleşme yenileme sayısına bağlı mevsimsel etkilerle güçlenmiştir. Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro verileri üzerinden takip edilen öncü göstergeler, kira artış oranının ocak ayındaki yükselişin ardından şubat ayında yavaşlayacağına işaret etmektedir. Öncü göstergelere göre bu gelişmede, gerileyen sözleşme yenileme oranının yanı sıra yenilenen kiraların artış oranındaki güç kaybı da etkili olmaktadır."

Orta vadeli enflasyon beklentilerindeki gerilemenin sürdüğü aktarılan özette, Şubat Ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, 12 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentisinin yüzde 39,1'den 1,31 puan düşüşle yüzde 37,8; gelecek yıl sonuna ilişkin yıllık enflasyon beklentisinin yüzde 25,4'ten 0,24 puan düşüşle 25,2; gelecek 24 ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentisinin ise yüzde 23,7'den 0,64 puan düşüşle yüzde 23,1 seviyesine gerilediği belirtildi.

Öte yandan, cari yıl sonu enflasyon beklentisinin 0,92 puan artışla yüzde 43,0 seviyesine yükseldiği ifade edilen özette, "5 yıl sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentisi de yüzde 12'den 0,32 puan yukarı yönlü güncellemeyle yüzde 12,3 olarak ölçülmüştür. 12 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentilerinin olasılık dağılımı incelendiğinde, merkezi eğilim etrafında uzlaşının arttığı, standart sapma ve değişim katsayısı gibi beklentilerin yayılımına dair göstergelerin ise bir önceki aya benzer seyrettiği gözlenmiştir." ifadeleri kullanıldı.

Özette, öncü göstergelerin, şubat ayında enflasyonun ana eğiliminde ocak ayına kıyasla yavaşlamaya işaret ettiği vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"Öncü verilere göre, fiyat artışları gıda grubunda önceki aya kıyasla güçlenirken hizmet başta olmak üzere diğer gruplarda yavaşlamaktadır. Göstergeler, ramazan ayının da etkisiyle gıda fiyatlarında öngörülenin üzerinde bir seyir olduğuna işaret etmekte, bu gelişmelerin yansımaları lokanta-otel grubunda dışarıda yenen yemek hizmetleri üzerinde de hissedilmektedir. Jeopolitik gelişmelerin de etkisiyle hızlı şekilde artan petrol fiyatlarındaki oynaklık, başta akaryakıt fiyatları kanalıyla olmak üzere enflasyon üzerinde risk unsuru olmayı sürdürmektedir. Nitekim, öncü göstergeler akaryakıt fiyatlarındaki artışın şubat ayında da görece yüksek bir oranda olduğuna ve bu görünümün ulaştırma hizmetlerine yansımaya devam ettiğine işaret etmektedir. Diğer taraftan, şubat ayında doğal gazın aylık manşet enflasyon üzerinde belirgin bir etkisinin olmayacağı değerlendirilirken, temel mal grubunda aylık enflasyonun bir miktar zayıflayacağı öngörülmektedir."

"ENFLASYON VE ENFLASYONUN ANA EĞİLİMİNE İLİŞKİN GÖSTERGELER YAKINDAN TAKİP EDİLECEK"
TCMB PPK Toplantı Özeti'nde, Kurul'un, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45 düzeyinde sabit tutulmasına karar verdiği belirtilerek, "Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir." denildi.

Kurul'un, politika faizinin mevcut seviyesinin aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sürdürüleceğini değerlendirdiği aktarılan özette, şu ifadelere yer verildi:

"Ulaşılan parasal sıkılık düzeyinin finansal ve ekonomik koşullar üzerindeki gecikmeli etkileri önümüzdeki dönemde yakından izlenecektir. Enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır. Kurul, makroihtiyati politikaları piyasa mekanizmasının işlevselliğini ve makro finansal istikrarı koruyacak nitelikte uygulamayı sürdürecektir. Bu çerçevede, kredi büyümesi ve mevduat faizinde öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması desteklenecektir. TCMB tarafından yapılan düzenlemelere ilişkin etki analizleri söz konusu çerçevenin tüm bileşenleri için enflasyon, faizler, döviz kurları, rezervler, beklentiler ve finansal istikrar üzerindeki yansımalarıyla birlikte bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilerek yapılmaktadır. Sadeleştirme sürecinde önemli bir aşama kaydedildiği değerlendirilmiştir.

Geçtiğimiz dönemde kamu harcamaları ile para tabanı gelişmelerinin etkisiyle piyasada oluşan geçici likidite fazlası sterilize edilmiştir. Bu gibi durumlara karşı, parasal sıkılığı desteklemek amacıyla likidite gelişmeleri yakından takip edilerek, sterilizasyon araçları etkin şekilde kullanılacaktır. Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır."

Merkez Bankası yılın ikinci faiz kararını açıkladı! 8 ay sonra bir ilk! İşte uzman isimlerin ilk yorumu

TÜİK açıkladı! Türkiye ekonomisi 2023te büyüdü | Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşekten ilk açıklama | OECD ve G-20ye damga