Türkiye'nin bağımsız enerji politikasında, Berat Albayrak'ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı döneminde 'Milli Enerji ve Maden Politikası'yla ortaya koyduğu stratejik vizyon önemli rol oynadı.
O dönemde hızlı bir şekilde sondaj gemilerinin Türkiye'ye kazandırılması ve arama faaliyetlerine başlanması noktasında önemli çalışmalar yapıldı.
TARİHİ KEŞİF
4 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisiyle Mavi Vatan'ı karış karış aramaya devam eden filonun ilk gemisi Fatih Sondaj Gemisi envantere alındı. Gemilerin faaliyete geçmesinin ardından Türkiye, Karadeniz'de 710 milyar metreküplük doğal gaz keşfederek tarihi bir rekora imza attı. Peki sondaj gemileri nerede, hangi görevleri yürütüyor?
A Haber canlı yayınında Türkiye'nin Mavi Vatan'da enerji kaynağı arama faaliyetlerini yoğun bir şekilde sürdürdüğünü ifade eden A Haber muhabiri Mert Hacıalioğlu, "4 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisiyle bunu yapıyor. Özellikle Berat Albayrak'ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevini gerçekleştirdiği dönemde Türkiye bu alana yoğun bir şekilde izole oldu. İlk olarak 2017 yılında Fatih Sondaj Gemisi envantere alındı." ifadelerini kullandı.
Albayrak'ın bakanlığı döneminde hızlı bir şekilde sondaj gemileri Türkiye'ye kazandırıldı ve bu gemiler arama faaliyetlerine başladı.
HANGİ GEMİ NEREDE?
Gemilerin an itibarıyla görev yaptıkları konumları gösteren Hacıalioğlu, "Bu haritada sondaj gemileri ve sismik araştırma gemilerinin konumlarını görmekteyiz. Özellikle Sakarya Gaz Sahası'ndan başlayalım. Daha önce envantere alınan Fatih Sondaj Gemisi, burada 710 milyar metreküplük doğal gaz keşfi gerçekleştirdi. Aynı noktalarda çalışmalarını gerçekleştiriyor. Batı Karadeniz'in kuzeyi ve Karadeniz'in kıyıları çok değerli görünüyor. Hemen onun yakınlarında Yavuz Sondaj Gemisi bulunuyor. O bölgede faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Bir diğeri Kanuni Sondaj Gemisi de Zonguldak açıklarında faaliyetlerini gerçekleştiriyor." ifadelerini kullandı.
Yapılan faaliyetlerle çok sayıda alanın tarandığını belirten Hacialioğlu, "Bu faaliyetler gerçekleştirilmeden önce sismik araştırma gemileriyle birlikte çok sayıda nokta taranıyor. Daha sonra o bölgelerde hidrokarbon yatağını, enerji kaynağını bulma noktasında faaliyet gösteriyor."Öyle ki Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi hala Zonguldak kıyılarında bekliyor. Bir diğer sismik araştırma gemisi ise Doğu Karadeniz açıklarında Trabzon'da Barbaros Hayreddin Paşa… O da o bölgede faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Son olarak faaliyete giren sondaj gemisi Abdülhamid Han… O da Antalya açıklarında faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye bakıldığında Karadeniz kıyılarında faaliyetlerini yoğunlaştırmış durumda. Güney kıyıları da boş bırakılmıyor." şeklinde konuştu.
BUGÜNLERE NASIL GELİNDİ?
Türkiye Berat Albayrak'ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı döneminde 'Milli Enerji ve Maden Politikası'yla yeni bir stratejik vizyon ortaya koydu. O tarihten sonra hiçbir jeopolitik krizden etkilenmeden her türlü talebi karşılayabilecek altyapı kurulmaya başlandı. İşte adım adım yapılanlar:
1. MARMARA EREĞLİSİ LNG TERMİNALİ
LNG ithalatına başlanılmasıyla birlikte alınan gaz için hem baz yük tesisi olarak kullanılmak hem de istenildiğinde pik düşürücü olarak devreye sokulmak üzere 1994 yılında işletmeye açılan Marmara Ereğlisi LNG Terminali'nin kapasitesi artırıldı. Yapılan yatırım ile tesisin gazlaştırma kapasitesi günlük 18 milyon metreküpten, 37 milyon metreküpe çıkarıldı. İskele genişletme çalışmaları yapılarak dünyadaki en büyük gemilerin bile hizmet verebileceği altyapı oluşturuldu. Marmara Ereğlisi LNG Terminali toplam 255 bin metreküp depolama kapasitesine sahip ve son dönemde iki kat artışla günlük 37 milyon metreküpü bulan LNG'yi gazlaştırarak iletim sistemine aktarabiliyor. Ülkemizin gaz ihtiyacının önemli bölümü karşılanıyor.
2.FSRU
Türkiye'deki enerji arz güvenliğindeki kritik yapı taşlarından biri de FSRU oldu. Hatay Dörtyol'da dünyanın en büyük FSRU ve LNG gemilerinin yanaşacağı bir iskele inşa edildi. 2017'de ilk FSRU gemisi faaliyete başladı. 2018'de işletmeye alınan Dörtyol FSRU Terminali, FSRU gemileri ile boru hatlarına bağlı kalmadan farklı kaynak, ülke ya da spot piyasalardan gaz tedarikine imkân sağlıyor. Milli FSRU gemisi Ertuğrul Gazi, 110 milyon metreküp doğalgaz depolama kapasitesi ile dünyada kapasitesi en yüksek gemilerin başında geliyor. Ayrıca 28 milyon metreküplük günlük gazlaştırma kapasitesi ile öne çıkıyor. O dönemde 6 ay gibi rekor sürede tamamlanan ilk FSRU liman tesisi 2017'de İzmir Aliağa'da devreye alındı. Aynı bölgede Egegaz Terminali'nin de kapasitesi artırıldı. Üçüncü FSRU Saros'ta geliştirildi. 350 metre iskele uzunluğu ile sisteme günlük 28 milyon metreküp gaz verecek şekilde planlandı.
3.GAZ DEPOLAMA TESİSLERİ
O dönemde çizilen hedeflerden biri de 2023 yılına kadar doğalgaz depolama kapasitesini 10 milyar metreküpe çıkarmaktı. Bu kapsamda Silivri Depolama Tesisi'nin kapasitesinin 2.7 milyar metreküpten 4.6 milyar metreküpe, Tuz Gölü Depolama Tesisi'nin kapasitesinin ise 700 milyon metreküpten 5.4 milyar metreküpe çıkaracak plan devreye alındı. İki tesisin de günlük gaz verme kapasitesinin de artırılması planlandı. Bugün Silivri'deki tesis Tesis günlük 45 milyon metreküp enjeksiyon ve 75 milyon metreküp geri üretim kapasitesine sahip. Ülkemizin en yoğun tüketim döneminde bile talebin 4'te 1'ini tek başına karşılayabiliyor. Tuz Gölü tesisi 1.2 milyar metreküp çalışma gazı kapasitesine ulaştı.
4. BORU HATLARI
Azeri doğalgazını, Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyan TANAP 2018'de açıldı. Boru hattıyla Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki Şah Deniz 2 doğalgaz sahası ve Hazar Denizi'nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgaz öncelikle Türkiye'ye, ardından Avrupa'ya taşınıyor. Hat, Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 12'sini tek başına karşılıyor. 2016'da Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalanan hükümetlerarası anlaşmayla Türk Akım projesi de devreye alındı.