Afganistan'da bir dönem sona erdi, Taliban örgütü 20 yıl sonra Kabil'e girerken bütün dünya Pazar günü sabahtan bu yana ülkenin başkentinden gelen şok görüntülerle sarsılıyor.
Yalnızca dokuz günde Afganistan'ın başkenti Kabil'e giren Taliban örgütü gece yarısı Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda uluslararası medyaya poz verirken, Al Jazeera yaşananları canlı yayınla ekrana getirdi.
Cumhurbaşkanı Eşref Gani Pazar günü Afganistan'dan Özbekistan'a kaçtı, Taliban sözcülerinden biri Kabil'e bu kadar kolay ulaşmalarını beklemediklerini itiraf etti. Afganistan'da savaşın sona erdiğini açıklayan Taliban, ülke içinde ve dışında tüm taraflarla diyaloğa açık olduğunu belirtti.
TALİBAN MİLİTANLARI SOKAKLARDA
Milliyet'te yer alan habere göre yaklaşık 4,5 milyon nüfuslu Afganistan'ın başkenti Kabil'in sakinleri, bu sabah Taliban militanlarının ellerinde silahlarla sokaklarda gezdiği yepyeni bir dünyaya uyandılar.
Uluslararası haber ajansı Reuters, Kabil Havalimanı etrafında el koydukları polis araçlarıyla gezen veya ellerinde silahlarla bekleyen Taliban militanlarının fotoğraflarını geçiyor.
Al Jazeera'nın Kabil muhabiri Charlotte Bellis, Taliban militanlarının başkentteki her kontrol noktasında görülebileceğini ve şehrin tamamen hakimi olduğunu bildiriyor. Bellis, "Kabil şaşırtıcı bir şekilde çok sakin" diyor.
HAVALİMANINDA UMUTSUZ ÇIRPINIŞLAR
Afganistan'dan kaçmak isteyenlerin Pazar gününden bu yana akın ettiği Kabil Havalimanı'ndan ise eşi benzeri olmayan görüntüler sosyal medyada paylaşılıyor. Al Jazeera'ya bilgi veren Afganistan savaşında görev alan Amerikan askeri Matt Zeller, halihazırda Kabil'in dışında 44 bin Afgan'ın tahliyeye ihtiyacı olduğunu söyledi.
Kelimenin tam anlamıyla kaos yaşanan havalimanında uçaklara binmek isteyenler birbirini ezerken, BBC'ye konuşan bir görgü tanığı bir uçaktan diğerine koştuklarını söyledi.
Reuters'ın paylaştığı bir videoda da görgü tanıklarına dayanılarak, havalanması beklenen bir Kam Air uçağının kalkamaması üzerine uçağın içinde bağırış çağırış yaşandığı kaydedildi.
Sabah olduğunda ise kaos daha da büyüdü, kendileri de Kabil'den ayrılmayı bekleyen uluslararası medya çalışanları silah seslerinin duyulduğu ve insanların panik halinde kaçıştığı görüntüleri yayınladı.
SİLAH SESLERİ DUYULDU
Uluslararası haber ajansları, havalimanını koruyan ABD askerlerinin ateş açtığını 'son dakika' koduyla duyurdu. Pazar gününden bu yana havalimanından sivil uçuşlar yapılamıyor.
Pazartesi sabahı apronda bekleyen bir uçağa umutsuzca tırmanmaya ve binmeye çalışanların meydana getirdiği görüntü ise, uzun yıllar unutulmayacak cinsten. BBC'den Nicola Careem, söz konusu kayıt için belki de Afganistan'da gördüğü en üzücü görüntüler olabileceğini söyledi: "BM yok, hükümet yok, yardım örgütleri yok. Hiçbir şey."
Afganistan'daki tüm elçilik görevlilerini Kabil Havalimanı'na taşıyan ABD ise, havalimanının kontrolünü eline aldı, Pentagon Kabil'e ek 1000 asker daha gönderiyor. Bu rakamla Kabil'deki ABD askeri sayısı 6 bin olacak.
ABD Dışişleri Bakanı, Amerikan vatandaşları ve ABD için çalışan Afgan vatandaşları sivil ve askeri uçaklarla tahliye edildiğini belirtiyor. Özel bir vize almaya hak kazanan yaklaşık 2 bin Afgan son iki hafta içinde ABD'ye vardı.
ABD BAYRAĞI İNDİRİLDİ
Gece yarısı, Kabil'deki ABD Büyükelçiliği'nde asılı olan Amerikan bayrağı indirildi. Bu, büyükelçilik personelinin tahliyesinde son adımı işaret ediyor.
Reuters'a konuşan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, geç saatlerde neredeyse tüm büyükelçilik personelinin havaalanındaki bir tesise taşındığını ve Amerikan bayrağının elçilik binasından indirildiğini doğruladı.
Batılı ülkeler elçilik çalışanlarını ve vatandaşlarını ülkeden çıkarmak için acele ediyor. Fransa, Almanya ve Hollanda'nın da aralarında bulunduğu bazı AB ülkeleri ise kendileri için çalışan Afganları da aileleriyle birlikte tahliye etmeye çalışıyor.
Suudi Arabistan Kabil Büyükelçiliği'nin tahliyesini tamamlarken, Yeni Zelanda gibi ülkeler de Afganistan'a uçak gönderdi. Elçiliğini kapatan ülkeler arasında Güney Kore de var.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın "Tahliyelere imkan yaratmak ve koordinasyonu sağlamak için Kabil Havaalanı'nın açık tutulmasına yardımcı olmaya çalıştığını" kaydetti.
Rusya şimdilik Kabil Büyükelçiliği'ni tahliye etmek için bir gerekçe görmediğini kaydetti. Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği de şimdilik faaliyetlerini sürdürüyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Taliban'ın Kabil'e girmesinin ardından Afganistan gündemiyle Pazartesi günü New York'ta acil toplanacak. Çağrı Norveç ve Estonya'dan geldi.
KIZ ÇOCUKLARI OKULA GİDEBİLECEK Mİ?
Taliban örgütü Pazar günü yaptığı çok sayıda açıklama arasında kadın haklarına saygılı olacağını, kadınların yalnız sokağa çıkabileceğini ve burka giymek koşuluyla eğitim alıp çalışabileceğini belirtti.
Ancak tam çeyrek asır önce Afganistan'ı ele geçiren örgütün yaptıkları unutulmuş değil. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, özellikle kadın ve kız çocuklarının geleceğinden endişeli olduğunu açıkladı.
Sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamasında Guterres, "Genel Sekreter, özellikle zor kazanılmış hakları korunması gereken kadın ve kız çocuklarının geleceği konusunda endişeli" denildi.