Prim ve yıl şartlarını yerine getiren EYT'liler emekli aylığına kavuştu. Prim eksiği bulunanlar için de pek çok formül gündeme geldi. Başvuruların devam ettiği yapılandırma düzenlemesi ve hazırlık aşamasında olan Bağkur reformu burada önemli imkan sunacak. Çalışma fırsatı bulamayanlar için ise borçlanma, ihya, isteğe bağlı sigorta imkanları bulunuyor. Doğum, askerlik, avukatlık stajı gibi süreler de prim kazandırabiliyor. İşte eksik primi olanlar için emeklilik yolu haberimizde...
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlara emeklilik yolu açılırken, prim ve yıl şartını tamamlayanlar aylık başvurusunu yapıyor.
Ancak primini tamamlayamadığı, borçlanma yapıp süresi yetmediği için emekli olamayan pek çok kişi var. İşte bu kişilerin merak ettiği soruların yanıtları...
EKSİK PRİMİ TAMAMLAMAK İÇİN HANGİ YOLLARA BA��VURULMALI?
Çalışma fırsatı olmayanlar için borçlanma, ihya, isteğe bağlı sigorta imkanları var.
Doğum, askerlik, avukatlık stajı gibi süreler için borçlanma hakkı olanlar ihtiyacı kadarını ödeyerek prim kazanabiliyor.
Bağ-Kur prim borcu nedeniyle silinen hizmet süreleri varsa, bunların tamamı ihya ile kazanılabiliyor.
İSTEĞE BAĞLIDA TOPLU ÖDEME İMKANI VAR MI?
Prim kazanmanın bir yolu da isteğe bağlı sigorta. Burada önümüzdeki dönemi toplu ödeme imkanı yok.
Aydan aya ödeme yapılarak primler tamamlanabiliyor.
Ancak geçmiş bazı süreler toplu ödenebiliyor. Mevzuata göre, isteğe bağlı sigortalı olanların primlerini 1 yıl içinde ödemesi gerekiyor.
Bu sürede ödenmeyen primler sigortalılık süresinden sayılmıyor. Bu sürelere ihtiyacı olanlar, ödeme zamanı devam eden süreleri parasını yatırarak kazanabilir. Hatta burada yapılandırma kolaylığı var.
Örneğin; isteğe bağlı sigortalılık kapsamında primini kendi yatırıp Mart'ta başvuranlar Nisan 2022'den yıl sonuna kadar olan prim borçlarını yapılandırma kapsamında ödeme imkanı elde etti.
Kısmi süreli çalışanlar da ay içerisinde eksik kalan günlerini yine aynı kapsamda kazanabilir.
PRİM GÜN ŞARTI DÜŞÜRÜLÜR MÜ?
Küçük esnaf, çiftçi gibi 1 milyon Bağ-Kur'lunun prim gün şartının 9000'den 7200'e indirilmesi planlanıyor. Bu düzenleme kapsamında kısmi emekliliğin de 5400 prim günden 4500'e çekilmesi bekleniyor.
Söz konusu düzenleme EYT'li olup 9 bin günü tamamlayamayan erkek esnafa da erken emeklilik yolunu açacak.
7200 günü tamamlamış olanlar düzenleme hayata geçtiğinde emekli olabilecek.
AYLIK ALAMAYANA PARA İADESİ
Borçlanma yapanlar para iadesi alabilir mi?
Borçlanma başvurusunda bulunup bunun ödemesini yapanlar, emekli aylığı bağlanmadan önce başvurursa, ödediği hizmet borçlanmalarının bedelini geri alabiliyor.
Ayrıca vefat eden sigortalıların hak sahipleri de yine borçlanma bedellerini aynı şartlarda geri alabiliyor. İleride yeniden borçlanma imkanı da var. Bu durumda yeni talep alınarak yapılacak ödeme tutarı hesaplanır.
KİME PRİM İADESİ YAPILIR?
Burada emeklilik şartlarından yıl ve yaşı tamamlamak gerekiyor.
Yıl ve yaş şartını tamamlamasına karşın gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramayanlar bağlı oldukları sosyal güvenlik merkezine ya da il müdürlüğüne yazılı talepte bulunurlarsa ödemiş oldukları prim tutarlarını toplu bir şekilde iade alabiliyor.
Bir şart da çalışmıyor ve kendi işini yürütmüyor olmak...
Vefat eden yakınlarından ölüm aylığı almaya hak kazanamayanlar da başvuru yapıp prim tutarlarını toplu olarak iade alabiliyor.