takvim.com.tr
Çığıl Ön Yener
MİLYONLARIN gözü bugün Beştepe'deydi. Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücret bugün belli oldu.
Yeni asgari ücret belli oldu. Bu ücretin kime, nasıl yansıyacağı da ortaya çıktı. İşsizlik maaşından stajyer, intörn, muhtar gelirlerine, rapor ve tazminatlara pek çok kazançta, primlerde ve borçlanmada tutarlar yeni asgari ücretle değişiyor. Sosyal yardımlardan yararlanmak da kolaylaşıyor. İşte yeni yılda milyonları bekleyen tutarlar...
2023 YILI ASGARİ ÜCRET rakamı belli oldu! Başkan Erdoğan açıkladı
MİLYONLARIN merakla beklediği yeni asgari ücret belli oldu. 5 bin 500 lira 35 kuruş olan net asgari ücret 1 Ocak'tan itibaren yüzde 54.54 zamla 8 bin 500 lira olarak uygulanacak. Asgari ücretin brütü de 10 bin lira olacak. Belirlenen tutar sadece bu ücretle çalışanlara değil, çok geniş bir kesime etki edecek.
Öncelikle asgari ücretteki artışın diğer çalışanların maaşına zincirleme bir yansıması olacak.
Asgari ücretin artırılmasıyla ücret ve maaş geliri elde eden tüm çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı da yükselecek. Ancak etki bununla sınırlı değil. İşte asgari ücretin milyonlara yansımaları...
- İŞSİZLİK MAAŞI: Asgari ücret ile işsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlara yansıyacak. Son 4 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği, brüt maaşın yüzde 40'ı oranında oluyor, ancak brüt asgari ücretin 80'ini geçemiyor. Bu ücretten sadece damga vergisi kesiliyor. Halen işsizlik maaşı en az 2 bin 588 lira 40 kuruş, en çok 5 bin 176 lira 80 kuruş. Damga vergisi kesilmiş olarak en az 2 bin 568 lira 75, en çok 5 bin 137 lira 50 kuruş ödeniyor. Yeni asgari ücrete göre işsizlik maaşı en az 4 bin 3 lira, en çok 8 bin 6 liraya çıkacak. Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 3 bin 972 lira, en çok 7 bin 945 lira geçecek.
- TAZMİNATLAR: En düşük ihbar ve kıdem tazminatı da asgari ücretle artıyor. Halen işten çıkartılan asgari ücretlinin kıdem tazminatı çalıştığı her yıl için 6 bin 471 liradan hesaplanıyor. 1 Ocak'tan sonra işten ayrılan bir çalışana çalıştığı her yıl için en az 10 bin 8 lira kıdem tazminatı ödenecek. Bu tutardan sadece damga vergisi kesilecek. Her yıl için 9 bin 932 lira verilecek. Asgari ücretlinin ihbar tazminatı da 6 aydan az çalışan için 2 bin 543 liradan 3 bin 934 liraya, 6 ay-1.5 yıl çalışan için 5 bin 87 liradan 7 bin 868 liraya, 1.5-3 yıl arası çalışan için 7 bin 631 liradan 11 bin 803 liraya, 3 yıl ve üstünde çalışan için 10 bin 175 liradan 15 bin 737 liraya yükselecek
- İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: Asgari ücretliler doğum izninde 16 bin 105 lira iş göremezlik ödeneği alıyor. Hastalananların rapor paraları da günlük yatarak tedavide 107,85, ayakta tedavide 143,80 lira. Bu tutarlar da yükselecek. Yeni asgari ücrete göre annelere doğum iznindeyken devletin ödediği ödenek 24 bin 908 liraya çıkacak. En düşük günlük rapor parası da yatarak tedavide 166,80, ayakta tedavide 222,40 liraya ulaştıracak.
- YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocuk için 60, ikinci çocukta 120 ve üçüncü çocukta 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. Anneler işverenden yarım maaş alırken, İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor. İŞKUR, halen birinci doğumda 6 bin 421, ikinci doğumda 12 bin 843, üçüncü doğumda 19 bin 265 lira yarı zamanlı çalışma ödeneği veriyor. İŞKUR'un ödeyeceği tutar yeni asgari ücretle ilk doğumda 9 bin 932, ikincide 19 bin 864, üçüncüde 29 bin 796 liraya çıkacak.
- STAJYER ÜCRETİ: Staj yapan gençlere ödenen en düşük ücret 20'den az personeli olan yerlerde 825,05, daha çok personeli olan yerlerde bin 650 lira. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12'nci sınıf öğrencilerine ise en az 2 bin 750 lira ödeniyor. Bu ücretler de yeni asgari ücretle yükselecek. Yeni asgari ücrete göre stajyerlere ödenen ücret bin 276-2 bin 552 liraya ulaşacak. Kalfalık yeterliliğini kazananlar ise en az 4 bin 253 lira alacak. Başkan Tayyip Erdoğan, 2023'te yaz staj ücretini asgari ücret seviyesine çıkaracaklarını müjdelemişti. Bu durumda staj yapanlara aylık 8 bin 506 lira ödenecek.
- SOSYAL YARDIMLAR: 65 yaş, engelli ve evde bakım aylığı gibi sosyal yardımlardan yararlanmak kolaylaşacak. Bu yardımlardan yararlanmak için aranan hane içindeki kişi başı gelir sınırı yükselecek. 65 yaş ve engelli aylıklarında bin 833 lira olan kişi başı gelir sınırı 2 bin 835 liraya, evde bakım desteğinde 3 bin 666 lira olan kişi başı gelir sınırı 5 bin 671 liraya çıkacak. Bu sosyal yardımların tutarı ise memur maaş katsayısıyla yükselecek.
- GSS: Halen aylık 194,13 lira ödenerek aile boyu sağlık imkanından yararlanılırken, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri 300,24 lirayı bulacak. Hane içinde kişi başına düşen geliri 2 bin 157 liradan az olanların primini devlet karşılarken, bu tutar yeni asgari ücretle 3 bin 336 lirayı bulacak.
- İSTEĞE BAĞLI, BAĞ-KUR SİGORTASI: İsteğe bağlı sigorta primi ise en az 2 bin 70 lira iken, yeni yılla birlikte 3 bin 202 liraya çıkacak. En düşük Bağ-Kur esnaf primi de 2 bin 232 liradan 3 bin 452 liraya yükselecek. 5 puanlık indirimle ödeme yapanlar ise bin 908 lira yerine 2 bin 952 lira ödeme yapmaya başlayacak.
- MUHTAR MAAŞI: Bu yıl yapılan düzenleme kapsamında muhtar maaşları artık asgari ücretten az olamıyor. Halen muhtarlar en az 5 bin 500 lira verilirken, bu tutar yeni yılda 8 bin 506 liraya yükselecek.
- İNTÖRNLER: Kısa süre önce yapılan düzenlemeyle tıp fakültelerinin 5. yılını tamamlayıp 6. yılına geçen öğrencileri ile diş hekimliği fakültelerinin 4. yılını tamamlayıp 5. yılına geçen öğrencilerine intörn eğitimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden 12 ayı geçmemek üzere; devlet üniversitelerinde ödemenin yapıldığı tarihteki net asgari ücret tutarında, vakıf üniversitelerinde ise 4 bin 702 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödeniyor. Devlet üniversitelerindeki öğrenciler, yeni yılda aylık 8 bin 506 lira alabilecek.
HERKESİ ETKİLEYECEK
Asgari ücret zammı hemen herkesi etkileyecek. Asgari ücretten yüksek kazananların maaşları şirketleri tarafından yeni asgari ücrete paralel olarak yeniden belirlenirken, brüt üzerinden maaş alanların vergileri azalacak.
Ücret, maaş geliri elde eden bütün çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak.
Yeni ücretle asgari ücretlilerin işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı, rapor parası, doğum yapmışlarsa iş göremezlik ödeneği artacak. İşsizlik maaşında en yüksek tutar da yeni asgari ücretle yükselecek.
Yeni ücret stajyerlerin, intörnlerin, muhtarların gelirine yansıyacak. Yarı zamanlı çalışan annelere İŞKUR tarafından yapılan ödeme de asgari ücret üzerinden hesaplandığı için artacak.
Bağ-Kur, isteğe bağlı sigorta ve Genel Sağlık sigortası primleri yükselecek. Borçlanma için ödenecek en yüksek ve en yüksek tutarlar da değişecek. Ayrıca sosyal destek ödemelerinden yararlanmak için belirlenen gelir sınırı yükselecek.
Ayrıca yeni asgari ücret EYT'lileri de özellikle 2 boyutuyla yakından ilgilendiriyor. Birincisi borçlanma ve ihya tutarına yapacağı etki bakımından biri de tazminatlara yansıması bakımından.
