Emeklilikte Yaşa Takılanlara ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi

Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinde son aşamaya gelindi. Düzenleme, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Düzenlemeyle ilk etapta yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi emeklilik hakkı elde edecek. EYT'de yaş sınırı aranmayacak. Kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl hizmet şartı geçerli olacak. Prim günü eksiği olanlar, doğum ve askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilecek. EYT SON DURUM: EYT kanun teklifi Komisyon'dan geçti Süre sınırı olmaksızın, şartları yerine getirenler de emeklilik hakkı kazanacak. GELECEK HAFTA GENEL KURUL'DA GÖRÜŞÜLECEK EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler emeklilik için başvuru dilekçesi verecek. Koşulları yerine getirenler, süre sınırı olmaksızın, SGK ve e-Devlet'ten başvuru yapabilecek. BAŞVURULAR NE ZAMAN YAPILACAK? MAAŞLAR NE ZAMAN ÖDENECEK? Geçen yılın aralık ayına kadar EYT düzenlemesi için 2023 bütçesine yönelik çok sıkı tedbirler aldıklarını belirten Nebati, 'Bana Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanı olarak 'Bu ödemeyi yapacaksın' dediklerinde benim hazır olmam gerekiyordu. 31 Aralık'ta biz EYT'nin bu yılki yükünü kasaya koyduk.' değerlendirmesinde bulundu. 'EYT'NİN BU YIL İÇİN BÜTÇEYE MALİYETİ 255 MİLYAR LİRA' BANKA SANDIKLARI DA ETKİLENECEK Banka sandıkları da birer sosyal güvenlik kuruluşu olarak hizmet verdiği için bunların da kamu sosyal güvenlik sistemine benzer şekilde düzenlemeden etkilenmesi bekleniyor. Düzenlemeyle işverenlerin maliyetlerinin düşürülmesi ve kayıtlı istihdamın teşvik edilmesi amaçlanıyor. Emekli ve yaşlılık aylığı bağlananlardan en son çalıştıkları iş yerlerinde çalışmaya devam etmeleri halinde bu sigortalıları istihdam eden işverenlere 5 puanlık SGDP işveren hissesi prim indirimi getirilecek. SGDP'ye tabi çalışma, emekli ve yaşlılık aylığı bağlananlara aylıkları kesilmeden çalışma imkanı veren bir uygulama olacak. EYT'den yararlanacakların tamamının çalışmaya devam etmesi durumunda 10 aylık maliyet 6,3 milyar lirayken, yüzde 75'inin çalışmaya devam etmesi durumunda 4,7 milyar lira olarak hesaplanıyor. Şartların sağlanması kaydıyla destek sonrası SGDP işveren hissesi yüzde 19,5 olarak uygulanacak. Bu kapsama girecek kişilerin halihazırda yüzde 37,5 primle bildirildiği ve işverenlerin düzenli prim ödemesi nedeniyle malullük, yaşlılık, ölüm sigortası (MYÖ) 5 puanlık indirimden yararlandığı dikkate alındığında, bu kişilerin SGDP'li çalışmaya devam etmesi durumunda bu düzenleme kapsamındaki 5 puanlık indirimin Hazineye ek yük getirmeyeceği öngörülüyor. İşverenler, bu destekten her bir sigortalı için sadece bir kere yararlanabileceği için zaman içerisinde yararlanacak kişi sayısının azalması bekleniyor. KİMLERE KAÇ GÜN GEREKİYOR? Bağ-Kur'dan emekli olacak kadınlara 7200, erkeklere 9000 prim günü tamamladıklarında yaşları ne olursa olsun emekli aylığı bağlanabilecek. Emekli Sandığı'na bağlı memurlardan kadınlardan 7200, erkeklerden de 9000 prim günü sağlayanlar EYT düzenlemesinden yararlanabilecek. Mevcut tasarıya göre, SSK'lılardan kadın ise 20 (bu süre doldu), erkek ise 25 yıl hizmet süresini doldurup, işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arasında prim gününü tamamlayanlar kaç yaşında olursa olsun emeklilik hakkı kazanacak. Erkek çalışanlardan sigorta başlangıcı 23 Kasım 1980 ve öncesi olanlar ile kadın çalışanlardan 23 Mayıs 1985 ve öncesi olanlar için 5000 prim günü yeterli. Bu tarihlerden sonra sigortalı olan kadın ve erkek çalışanlar için kademeli olarak 5975 güne kadar çıkan kademeli prim gün uygulanıyor. Kimilerine 75 gün, kimilerine de 975 gün gerekiyor. ŞARTLAR DEĞİŞİR Mİ? PRİM NASIL KAZANILABİLECEK? Borçlanma yaptığı halde günü yetmeyenler eğer hakkı varsa ilave borçlanma yapabilecek. Doğum ve askerlik borçlanması başvurusunda bulunanlar her gün için en az 106,75 lira ödeyecek. 1 aylık borçlanma için de en az 3 bin 202 lira 56 kuruş ödenmesi gerekecek. Yurt dışı borçlanmasının tutarı da günlük 150,12, 1 aylık 4 bin 503 lira 60 kuruş. Borçlanmada tüm süreler değil, ihtiyaç kadarı ödenebiliyor. BORÇLANMAYLA NASIL EMEKLİ OLUNACAK? 9 Eylül 1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına rağmen sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkan tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 (dahil) öncesi olacak şekilde geriye götürülenler de EYT düzenlemesi kapsamında emekli olabilecek. ASKERLİK: Bu borçlanmanın işe başlangıcı geriye çekmesi için askerliğin sigortalı olmadan önce yapılmış olması gerekiyor. Sigortadan önce askerlik yapılmışsa, işe başlangıç tarihi borçlanılan süre kadar geriye çekiliyor. En çok 540 gün borçlanma yapılabiliyor. 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar, borçlanma yaptıkları süreyle başlangıç tarihini 8 Eylül 1999 ve öncesine çekebiliyorsa EYT kapsamına girebiliyor. DOĞUM: Kadınların doğum borçlanmasının başlangıcı geriye çekmesi için stajdan sonra doğum yapılması gerekiyor. Anneler eğer stajdan sonra doğum yapmışlarsa bunları borçlandıklarında başlangıç tarihleri borçlandıkları süre kadar geriye çekiliyor. 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar başlangıcı bu şekilde 8 Eylül 1999 öncesine çekebiliyorsa EYT'den yararlanabiliyor. Kadınlar çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl içinde çalışılmayan süreler için borçlanma yapabiliyor. Çocuk başına en çok 720 gün (2 yıl) borçlanılabiliyor. AVUKATLIK STAJI: Avukatlar, sigortalı olmaksızın ilk 6 ay mahkemelerde, kalan 6 ay da avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık staj sürelerini borçlanabiliyor. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanların EYT kapsamına girmesi için bu borçlanma ile başlangıcı 8 Eylül 1999 öncesine çekebilmesi şart. GURBETÇİLER: Erkekler yurt dışında 18 yaşından sonra çalıştıkları süreleri, kadınlar ise 18 yaşından sonra bulundukları süreleri borçlanabiliyor. Türkiye'de sigorta olmadan önceki yurt dışı günlerini borçlanan gurbetçiler işe giriş tarihlerini borçlandıkları gün kadar geri çekebiliyor. Yapılacak yurt dışı borçlanmasıyla sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesine çekilebiliyorsa EYT kapsamında emekli olunabiliyor. Türkiye'de sigorta olduktan sonra yurt dışına giden gurbetçilerin yaptıkları borçlanma ise başlangıç tarihini geriye çekmiyor, eksik primlerini tamamlama imkanı sunuyor. Eksik primi olanlar borçlanma yoluyla bunları tamamlama imkanı elde ediyor.