Türkiye, 6 Şubat 2023'te asrın felaketini yaşadı. Merkez üssü Kahramanmaraş olan 7,7 ve 7,6'lık depremler 11 ilde yıkıma neden oldu.
Artçı sarsıntılar devam ederken, afetten etkilenen Hatay'da da 20 Şubat'ta iki dakika arayla 6,4 ve 5,8'lik depremler kayıtlara geçti.
Otoritelerce yakın geçmişin 'en yıkıcı' kara depremi olarak nitelendirilen felakette 42 binden fazla vatandaşımız yaşamını yitirdi.
DEVLET BİR AN OLSUN VATANDAŞINI YALNIZ BIRAKMADI
Asrın felaketi karşısında devlet bir an olsun vatandaşını yalnız bırakmadı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla Bakanlar afet bölgelerine gitti, sürecin koordinasyonu açısından yıkımın yaşandığı illere geçici Valiler görevlendirildi.
MEHMETÇİK DEPREMİN İLK ANINDAN SAHAYA İNDİ, CANHIRAŞ BİR MÜCADELE SERGİLEDİ
Muhalefetin "Asker kışladan çıkarılmadı/geç çıkarıldı" algısının aksine Mehmetçik de depremin olduğu ilk andan bu yana sahaya indi, canhıraş bir mücadele sergiledi.
AFAD'ından Kızılay'ına, jandarmasından polisine, mahalle bekçisine... Tüm kolluk kuvvetler asayiş, koordinasyon ve arama - kurtarma faaliyetlerinde etkin rol oynadı.
Afet bölgelerine çadır ve konteyner kentler nakledildi, öğrenci yurtları depremzedelerin hizmetine sunuldu, ayni ve nakdi yardımlar depremzedelere ulaştırıldı.
'DEVLET YANINIZDA' MESAJI
Öte yandan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, afet yaşanan illere teker teker ziyaret etti. Bölgede incelemelerde bulundu, depremzedelerle bir araya gelip 'Devlet yanınızda' mesajı verdi.
Erdoğan, deprem anından itibaren yürütülen çalışmalarda, 35 binden fazlası arama kurtarma personeli olmak üzere, 271 bin destek, yardım, güvenlik personelinin görev aldığını aktararak, Türkiye'nin çeşitli yerlerinden 12 binin üzerinde ağır iş makinesinin, bölgedeki enkaz kaldırma ve altyapı faaliyetlerine katıldığını belirtti.
GÜNDE 2 MİLYON 400 BİN SICAK YEMEK, 3 MİLYONDAN FAZLA BATTANİYE, 188 BİNDEN FAZLA ÇADIR, KONTEYNER KENT...
Kızılay başta olmak üzere, Türkiye'nin dört bir yanından yüzlerce sivil toplum kuruluşunun, belediyenin, gönüllü ekiplerin seyyar mutfaklarla, gıda ve giyecek yardımlarıyla depremzedelerimizin yanında olduğunun altını çizen Başkan Erdoğan, "Günde yaklaşık 2 milyon 400 bin vatandaşımıza sıcak yemek ikramı yapılıyor. Bölgede dağıtılan battaniye sayısı 3 milyona, kurulan çadır sayısı 188 bine, hizmete sunulan konteyner sayısı 10 bine ulaştı" ifadelerini kullandı.
Erdoğan, deprem bölgesinin özellikle ağır hasar alan şehirlerine battaniye, çadır ve konteyner sevkiyatlarının sürdüğünü dile getirerek, şu bilgileri verdi:
"Halen 65 binin daha kurulumu süren konteyner sayısını ilk etapta 100 bine, ihtiyaç halinde 200 bine kadar çıkartabileceğiz. Halihazırda depremzedelerimizden çadırlarda barınanların sayısı 751 bini, konteynerlerde barınanların sayısı 24 bini, yurtlarımızda barınanların sayısı 252 bini, Milli Eğitim Bakanlığımıza bağlı okul ve tesislerde barınanların sayısı 462 bini, kamu ve özel sektöre ait otel veya misafirhanelerde barınanların sayısı 195 bini bulmuştur. Böylece toplamda 1 milyon 684 bin vatandaşımızın barınma ihtiyaçları giderilmiştir. Taleplerine binaen 62 bin vatandaşımız kara yoluyla, 289 bin vatandaşımız hava yoluyla, 21 bin vatandaşımız demir yoluyla, 1156 vatandaşımız deniz yoluyla deprem bölgesinden diğer şehirlere tahliye edilmiştir"
AFET BÖLGELERİNDE KONUT İNŞALARINA BAŞLANIYOR
"Hiçbir vatandaşımızı asla yalnız bırakmayacağız" diyen Başkan Recep Tayyip Erdoğan, TOKİ'nin hazırlıklarını sürdürdüğünü dile getirerek, Mart ayı içinde Hatay'da 40 bin 426, Kahramanmaraş'ta 45 bin 67, Adıyaman'da 25 bin 882, Gaziantep'te 18 bin 544, Malatya'da 44 bin 770, Osmaniye'de 9 bin 550, Diyarbakır'da 6 bin, Şanlıurfa'da 3 bin, Elazığ'da 3 bin 750 konutun inşasına başlanacağını duyurdu.
Bir yandan da deprem bölgesinde hayvancılıkla uğraşan çiftçiler için hayvancılık desteği ödemesi devreye alındı. Vergi mükelleflerinin de maliyeye olan yükümlülükleri ertelendi.
AFETTEN SİYASET DEVŞİRENLER DEVLETİ KARALADI
Devletin milleti ile el ele verip yaralarını sardığı böylesi kritik süreçte muhalefetin başını çektiği bir güruh enkaz üzerinde miting yaparak afetten siyaset devşirdi.
Yapılan yardımlar ve sağlanan imkanları karaladı, çeşitli dezenformasyon ve manipülatif bilgilerle devlet hedef tahtasına konuldu.
Bu süreçte 1999 Gölcük depremi önemli bir argüman oldu.
99'da afet ile Kahramanmaraş depremleri mukayese edildi, o dönem yaşanan yetersizlikle ve beceriksizlikler üzerinden günümüzde yaşanan süreç lekelenmek istendi.
MİLLETİN DEVLETİ YANINDA GÖREMEDİĞİ AFET: 1999 DEPREMİ
Takvim.com.tr, günümüzde afet bölgesine sağlanan imkanlar ve yürütülen çalışmalar ışığında 1999 depreminde yaşanan çaresizliği, insanların çadırsız, ekmeksiz, susuz kalışını, cenazelerin kaldırılamayışını belgeleyen gazete manşetlerini sizler için derledi.
Bugün 'devlet yok' yaygarası koparanlar, 1999'da devletin başında olup da 'devleti yok bırakanlar' olarak tarihin utanç sayfalarında başı çekiyor.
18 AĞUSTOS 1999: "KURTARMAYI BİLMİYORUZ"
Takvim yaprakları 18 Ağustos 1999'u gösteriyor... SABAH Gazetesi'nin 16. sayfasında "Kurtarmayı bilmiyoruz" başlığı dikkatleri üzerine topluyor.
İlgili haberde, yaşanan koordinasyon eksikliği ve arama kurtarma ekiplerinden yoksun vatandaşın bilinçsizce müdahalesine dikkat çekiliyor.
18 AĞUSTOS 1999: "HALK SAHİPSİZ"
Yine 18 Ağustos 1999 tarihli bir başka yayın... "HALK SAHİPSİZ" manşetini atan Milliyet Gazetesi, "Batı yıkıldı. Yetkililer aciz kaldı" ifadelerini kullandı.
19 AĞUSTOS 1999: "ÇARESİZLİK"
19 Ağustos 1999... Depremin üzerinden geçen ikinci günde SABAH Gazetesi "ÇARESİZLİK" manşetiyle vehameti özetliyor.
"Vatandaş çaresiz, devlet çaresiz" deniyor, "Ölüleri koyacak yer bile bulamıyoruz" deniyor. İzmit'teki buz pateni sahasının morga dönüştürüldüğü aktarılıyor.
Yine aynı tarihte Cumhuriyet Gazetesi, "Devletin eli gecikti" manşeti atıyor, kriz merkezlerinin işlevsiz kaldığına dikkat çekiyor.
21 AĞUSTOS 1999: "TÜRKİYE ÇARE ARIYOR"
21 Ağustos 1999 Cumartesi... Depremin üzerinden geçen dördüncü günde de koordinasyon sağlanamamış. Dönemin Cumhuriyet Gazetesi "Türkiye çare arıyor" başlıklı manşetiyle okuyucularını durumu aktarıyor.
23 AĞUSTOS 1999: "HÜKÜMET GEÇ UYANDI"
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası hükümetin ilk işi OHAL yetkisi almak olmuştu.
Ancak 17 Ağustos 1999 depreminde dönemin hükümeti depremden 6 gün sonra TBMM'den Kanun Hükmünde Kararname yetkisi istemekle yetinmiş bu durum tepkileri de beraberinde getirmişti.
23 Ağustos 1999 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, "HÜKÜMET GEÇ UYANDI" manşetiyle gelişmeyi aktarmıştı.
ÇAĞDIŞI, İLKEL, KORUNAKSIZ ÇADIRLAR...
Dönemin Kızılay yönetiminin elinde bulunan çağdışı, ilkel, korunaksız çadırlar depremzedeleri perişan etmişti. Kızıaly Başkanı Ahmet Demir, "Halka ilkel çadır, kendine kral dairesi" başlıklarıyla eleştirilmişti.
Kızılay'ın utandıran yetersizliği ve ilkel çadırları sonrası Demir "DİNOZOR YOLCU" manşetleri atılmıştı.
FAZİLET'İN SİSTEMATİK ÇALIŞMASI, 28 ŞUBAT ZİHNİYETİNİ RAHATSIZ ETTİ
O dönem Fazilet Partisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi koordineli bir şekilde afet bölgesinde çalışmalar yürütmüştü.
Ancak bu çalışmalar '28 Şubat' zihniyetli, asker kökenli güruhlarda huzursuzluk yapmış, dönemin Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu, "Faziletli belediyeler düzenli çadır kent işletiyor. Araştırdık, ordudan atılan subaylar koordine ediyormuş" açıklamasını yapmıştı.
Kıvrıkoğlu afeti görmezden gelip 'irtica tehlikesi var' demişti.
23 EYLÜL 1999: "YARDIM BÖYLE OLUR"
Depremin üzerinden 37 gün geçmiş, depremzedeye nasıl yardım yapılacağı hala belirlenmemişti... SABAH Gazetesi, 'Tayvan' örneği vererek "YARDIM BÖYLE OLUR" manşetini atmıştı.
GÜNÜMÜZDE: DEVLET TÜM İMKANLARINI SEFERBER ETTİ, KONUTLARIN TEMELİ BİLE ATILDI
Öte yandan günümüzdeki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ilk anından bu yana devlet tüm imkanlarını seferber etti. Depremzedelere destekler açıklandı. Depremin üzerinden bir ay geçmeden yeni konutlar için çalışmalar başladı, bu yapıların temelleri bile atıldı.
İşte 99 depreminde yaşanan çaresizliği gözler önüne seren diğer manşetler;
