Deprem sırasında ve sonrasında yapılması gerekenler nelerdir? Deprem çantasında bulunması gerekenler nelerdir?

Ege Denizi'nde, İzmir'in Seferihisar ilçesinin 17 kilometre açığında 6,6 büyüklüğünde deprem oldu. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, saat 14.51'de meydana gelen depremin 16,54 kilometre derinlikte oluştuğu belirlendi. Vatandaşlar, panik içerisinde ev ve iş yerlerinden dışarı çıkarken, bir süre sonra Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, depremin merkez üssünü Ege Denizi'nde İzmir'in Seferihisar ilçesinin 17,26 kilometre açığı olarak açıkladı. 'ARAMA YAPMAYIN' AFAD resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada arama yapmak yerine, internet tabanlı iletişim uygulamalarının kullanılması gerektiğini belirtti. Depremlerde ve acil durumlarda iletişimin kesilmemesi için internet tabanlı haberleşme uygulamaları ve SMS'i tercih edin. 6.6'lık deprem ve sonrasın yaşanan artçılar sonrasında deprem anından ve sonrasında yapılması gerekenler merak ediliyor. AFAD bu hususta uyarılarını bir bir sıralıyor. Üzerinde yaşadığımız yer kabuğu, dış biçimi ve iç yapısını canlı bir varlık gibi sürekli değiştirir. Hızlı ve yavaş olarak gelişen hareketleri içinde besler. Günlük hayatımızın içerisinde bu hareket ve değişikliğin büyük bir kısmından haberdar olamıyoruz. Çünkü kıta olarak adlandırdığımız dünya üzerindeki kütlelerin hareketlerinin büyüklüğü yılda 1-10 milimetre kadardır. Fark edilebilecek büyüklükler yüz binlerce, milyonlarca yıl sürmektedir. İnsanlar tarafından dehşetle duyulan ve saniyelerle ölçülen hareketler vardır ki işte biz buna deprem diyoruz. Terim olarak deprem, yeryüzünde duyulan ve kökeni doğal nedenler olan yer sarsıntıları anlamına gelir. Halk dilinde zelzele olarak bilinir. Depremler çoğunlukla, büyük elastiki kırıklara bağlı olarak gelişirler. Bu elastiki kırıklara da fay adı verilir. Fay hattının iki ucunda biriken enerji, kütlenin direncini aşınca kırık boyunca kaymalar oluşur ve sonucunda deprem meydana gelir. Depremler yanardağ püskürmeleri ile de ortaya çıkabilir. Ancak bunlar deprem kadar geniş bir bölgeyi etkisi altına almazlar. Ülkemizde Bingöl'ün Karlıova ilçesinden başlayıp Ege Denizi'nin kuzeyine kadar yay gibi uzanır. Ülkemizin en uzun ve en etkili fay hattı olarak kabul edilir. 1200 kilometrelik uzunluğu ve yüz metre ya da 10 kilometrelik genişliği vardır. 1992 yılındaki Erzincan, 1983 yılındaki Erzurum, 1966 yılındaki Varto, 1999 yılında çok fazla an ve mal kaybına sebep olan taze belleğimizin büyük sarsıntısı İzmit, Düzce, Adapazarı depremleri bu fay kuşağında oldular. Depremler, önce hafif bir sarsıntı ve yer içerisinden gelen top seslerini andıran gürültüler ile başlar. Sarsıntı birden şiddetlenerek yüksek mertebeye çıkar ve en çok hasarı bu noktada verir ve bir süre ufak sarsıntılarla devam eder. Sonrasında sarsıntılar duyulmaz olur ancak büyük depremlerin yüzlerce kilometre uzunluğunda faylar ve bunlara bağlı yarık ile çatlaklar oluşur. Yer altındaki mağaraların, petrol ve doğalgaz kuyularının çökmesinin, büyük heyelanların da deprem oluşturduğu söylense de aslında bunlar deprem sonucunda meydana gelir. Türkiye depremselliği yüksek olan bir bölgede bulunur. Japonya'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne kadar Kuzey Anadolu Fay Kuşağı bulunuyor. Bu fay hattı, hareketli bir yapıya sahip. Türkiye beş dereceden deprem kuşağını bünyesinde taşıyor. Birinci deprem kuşağı, Doğu-Batı yönünde Kuzey Anadolu Fay Kuşağı doğrultusundadır. Ağrı, Erzurum, Erzincan, Tokat, Amasya, Bolu, Kocaeli ve Çanakkale illerimiz bu kuşakta yer alırlar. Hat, Van, Muş, Bingöl üzerinden güneye doğru Hatay'a kadar uzanmaktadır. Batı ucundan güneye inerek Manisa, İzmir, Aydın ve Denizli illerini de kapsıyor. En büyük hasarlar bu fay hattından geliyor. İkinci derece deprem kuşağı, Maraş, Tunceli, Malatya, Çankırı, Yozgat, Uşak, Afyon, Burdur, Muğla, İstanbul, Gümüşhane ve Kars illeri bu kuşakta yer alır. Yıkıcı ve çok şiddetli depremlerin olduğu bölgelerdir. Üçüncü derece deprem kuşağı, her iki kuşağı çevreleyen bölgeleri kapsar. Adana, Sivas, Kayseri, Kırşehir, Eskişehir, Kütahya, Balıkesir, Edirne, Kastamonu ve Samsun illeri de bu kuşakta yer almaktadır. Şiddetli ve oldukça şiddetli depremler olabilir. Dördüncü derece deprem kuşağında Ankara, Antalya, İçel, Nevşehir, Niğde, Antep, Adıyaman, Diyarbakır, Kırklareli ve Hakkari bulunmaktadır. Orta şiddetli depremler ve hafif depremler olabilmektedir. Tehlikesiz bölge sayılan beşinci derece deprem kuşağında ise Antalya–İçel arasında Tuz Gölü'ne kadar uzanan koridor ve Suriye-Irak sınırına yakın Güney-Doğu Anadolu Bölgesi girmektedir. Konya ve Mardin illeri bu sınırlar içerisinde kalmaktadır. Çok hafif ve ancak sismograflarca kayıt edilen depremler de bu bölgede olmaktadır. *Yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir. Kaygan ve ovalık bölgeler iskâna açılmamalıdır. Konutlar gevşek toprağa sahip meyilli arazilere yapılmamalıdır. *Tavan ve duvara asılan avize, klima vb. cihazlar bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde duvar ve pencerelerden yeterince uzağa ve kanca ile asılmalıdır. *Geniş çıkış yolları oluşturulmalıdır. Dışa doğru açılan kapılar kullanılmalı, acil çıkış kapıları kilitli olmamalıdır. Acil çıkışlar aydınlatılmalıdır. *Önemli evrakların (kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, sağlık karnesi, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb.) kopyaları hazırlanarak su geçirmeyecek bir şekilde saklanmalı, ayrıca bu evrakların bir örneği de bölge dışı bağlantı kişisinde bulunmalıdır. DEPREM ESNASINDA VE SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER *Kesinlikle panik yapılmamalı. *Telefonlar acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanılmamalıdır. *Enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşılmalıdır. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalıdır. *Sarsıntı sırasında karayolunda seyir halindeyseniz; Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inilmemelidir. Elektriğe kapılabilinir veya diğer hattan gelen başka bir metro yada tren size çarpabilir. Sarsıntı bitinceye kadar metro ya da trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalı, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır. *Önce kendi emniyetinizden emin olun. *Çevrenizdeki hasara dikkat ederek bunları not edin. *Paniklemeden durumunuzu kontrol edin. DEPREM ÇANTASI İÇERİSİNDE NELER OLMALI? Deprem çantanızda mümkün olduğunca önemli belgelerinize yer vermeye gayret gösterin; HİJYEN MALZEMELERİ DİĞER MALZEMELER