Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi sanat ve kültür tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice, 96 yaşında hayatını kaybetti.
Eyice, tedavi gördüğü Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde organ yetmezliği dolayısıyla yaşamını yitirdi.
2011 yılında sanat tarihi dalında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'ne layık görülen Eyice, ayrıca Türkiye Bilimler Akademisi Bilim Ödülü'nün sahibi olmuştu.
İstanbul, Osmanlı ve Bizans tarihi uzmanı olan Eyice'nin 400'ü aşkın bilimsel makalesi ve çok sayıda kitabı bulunuyor.
SEMAVİ EYİCE KİMDİR?
Türk sanat ve kültür tarihçisi. Araştırmalarını özellikle Bizans sanatı konusunda yoğunlaştırmıştır.
3 Ocak 1924'te İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini Kadıköy Saint-Louis ve Saint-Joseph Fransız 'okullarında tamamladıktan sonra 1943'te Galatasaray Lisesi'nden mezun oldu. Aynı yıl arkeoloji ve sanat tarihi okumak üzere Almanya'ya gitti. 1944'te Viyana Universitesi'nde, 1944-1945'te Berlin Universitesi'nde öğrenim gördü. 1945'te yurda dönerek İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde yükseköğrenimini sürdürdü ve 1948'de mezun oldu. Aynı yıl Sanat Tarihi Kürsüsü'nde asistanlığa atandı ve 1952'ye değin bu görevi sürdürdü.
Asistanlığı süresince, Profesör E.Diez, Profesör P.Schweinfurth ve Profesör K.Erdmann'm Almanca, Profesör A.Gabriel'in Fransızca verdiği ders ve konferansları Türkçe'ye çevirdi. 1950-1953 arasında Profesör A.M.Mansel başkanlığında Side'de yapılan arkeolojik kazılara katıldı. 1952'de Side'deki Bizans yapıları üzerine hazırladığı tezle doktor, 1955'te İstanbul' daki son dönem Bizans yapılarım konu edinen teziyle de doçent oldu. 1958-1959'da Humboldt bursu ile Münih Üniversitesi'nde çalıştı. 1964'te ilk Osmanlı Devrinin Dinî- İçtimaî Bir Müessesesi: Zaviyeler başlıklı tezi ile profesörlüğe yükseltildi ve bir yıl önce kurulmuş olan Bizans Sanatı Tarihi Kürsüsü'nün başkanlığına getirildi.
Edebiyat Fakültesi'ndeki derslerinin yanı sıra, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde ve yurt dışında, özellikle de Balkan ülkelerinde inceleme ve araştırmalar yaptı. Bedestenler konusuna ilk kez eğilen sanat tarihçisi oldu. Bu konudaki araştırmalarının sonucunu 1964'te bir konferansta sundu. 1972-1974 arasında Hacettepe Üniversitesi'nde, 1974'te bir dönem konuk öğretim üyesi olarak Bochum Üniversitesi'nde, 1976'da Paris'te Sorbonne Üniversitesi ve College de France'ta,1983'te yine Paris'te Ecole de Hautes Etu-des'de ders verdi.
Yurt içinde ve yurt dışında verdiği pek çok konferanstan başka uluslararası kongre ve toplantılara bildirilerle katıldı. Ayrıca 1958'den, 1982'ye değin Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu üyeliği yaptı. 1983'te yeni kurulan Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları İstanbul Bölge Kurulu üyeliğine atandı ve kurul başkanı seçildi. 1982'de Yüksek Öğrenim Yasası'yla Bizans Sanatı Tarihi Kürsüsü'nün kaldırılmasından sonra Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü başkanlığına atandı.
1957'de Türk Tıp Tarihi Enstitüsü, 1968'de Alman Arkeoloji Enstitüleri ve Türk Tarih Kurumu, 1974'te de Belçika Kraliyet Akademisi üyeliklerine seçildi.
Semavi Eyice Türkiye'de Bizans sanatını bilimsel bir bakışla ele alan ilk bilim adamı olmuştur. Türk sanatı üstüne de incelemeler yapmış ve makaleler yazmıştır. Ayrıca Türkiye'ye gelmiş Avrupalı sanatçı ve gezginleri konu edinen yayınlar da yapmıştır. Sanat tarihi konusunda, 4QQ'e yaklaşan yayınıyla en verimli bilim adamlarından biridir.
Yurt içinde ve dışında konferanslar verip, kongre ve toplantılarda bildiriler sundu. İlk yazısının yayınlandığı 1946 yılından günümüze gelinceye kadar, Türkçe ve yabancı dillerde olmak üzere 15 kitap, 500'den fazla bilimsel makale ve araştırması basıldı.
YAPITLAR (başlıca):
İstanbul, Petit gu.ide a travers les monuments byzantins et turcs, 1955, ("İstanbul, Bizans ve Türk Anıtları Üstüne Küçük Rehber"); Son Devir Bizans Mimarisi, 1963; Küçük Amasra Tarihi ve Eski. Eserleri Kılavuzu, 1965; Galata ve Kulesi, Galaca and its Tower, 1969; Malazgirt Savaşını Kaybeden IV.Romanos Dioge-nes, 1971; Karadağ (Binbirkilise) ve Karaman Çevresinde Arkeolojik incelemeler, 1971; Ankara'nın Eski Bir Resmi, 1972; Bizans Devrinde Boğaziçi, 1976; Türkiye'de Bizans Sanatı, 1982; Ayasofya I, 1983.
Eserleri(başlıca):
İstanbul Minareleri
Son Devir Bizans Mimarisi
Galata ve Kulesi
Bizans Devrinde Boğaziçi
Eski İstanbul'dan Notlar
Tarih Boyunca İstanbul
Atatürk ve Pietro Canonica
Bursa
Fotoğraflarla Fatih Anıtları (M.Tunay-B.Tanman'la)
Istanbul Petit Guide
İstanbul: City of Domes
Karadağ ve Karaman Çevresinde Arkeolojik İncelemeler
Semavi Eyice Armağanı:İstanbul Yazıları.
