Berat Kandili bu gece müslümanlar tarafından büyük bir coşku ile idrak edilecek. Müslümanlar bu önemli gecede Peygamber efendimizin okuduğu duaları oldukça merak ediyor. Biz de haberimizde araştırdık. Peygamber efendimiz Berat gecesinde, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve la şakiyyâ) duasını çok okurdu. Bu gece fazileti bol bir gecedir. Bu gecede amel defteri yazılır. O yıl içinde doğaca ve ölecek olanlar ile rızıklar Berat Kandili gecesinde amel defterine işlenir. Bu gece Kur'ân-ı Kerim okunmalı, okuyanlar dinlenmeli, uygun mekânlarda Kur'ân ziyafetleri verilmeli, Kelamullah'a olan sevgi, saygı ve bağlılık duyguları yenilenmeli, kuvvetlendirilmelidir. Berat (Berâet), Arapça'da temize çıkma anlamına gelir.
PEYGAMBER EFENDİMİZİN OKUDUĞU BERAT KANDİLİ DUASI
Berat Gecesini ganimet bilmeli, tevbe istiğfar etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur'an-ı kerim okumalı. Peygamber efendimiz Berat gecesinde, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve la şakiyyâ) duasını çok okurdu.
Hazreti Muhammed Berat Kandili'nde şöyle dua ederdi;
"Allah'ım! Azabından affına, gazabından rızana sığınıyorum, senden yine sana ilticâ ediyorum. Senin şanın yücedir. Sana yaptığım senayı, senin kendine yaptığın senaya denk bulmuyorum. Sana layık bir surette hamd etmekten acizim"
Yine bu gecede edilebilecek kıymetli dualar var. Onlar da şöyle;
"Bismillâhirrahmanirrahim. Eûzu bi-afvike min ikâbike ve eûzu bi-ridâke min sahatike ve eûzu bike minke celle vechuke lâ-uhsî senâen aleyke ente kemâ esneyte alâ nefsike."
Anlamı:
"Ya Rabbi, cezandan affına sığınırım, gazabından rızana sığınırım, senden sana sığınırım, Zatın yücedir, seni övmek için kelime bulamıyorum, Sen kendini övdüğün gibisin."
BERAT GECESİNİN FAZİLETİ NEDİR?
Berat Gecesinin fazileti ile ilgili olarak şu hadisler rivayet edilmektedir:
1- Hz. Âişe (ra) den ,Peygamber Efendimiz (s.a.s.) bu gece ile ilgili şöyle buyurmuştur:
"Cebrail as bana gelip şöyle dedi:"Bu gece Şaban'ın on beşinci gecesidir. Allah Teâlâ bu gece cehennemden Beni Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları Cehennem'den azat eder. Ancak bu gecede Allah şu kimselere rahmet nazarıyla bakmaz. Kendisine şirk koşanların, müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenlerin, akrabaları ile münasebeti kesenlerin, gururlu ve kibirlilerin, ana-babasına asi olanların ve içki içmeye devam edenlerin yüzüne bakmaz. " Beyhaki,et-Tergîb ve't-Terhib, II 471, V.162 ). (Tirmizi, Savm,39; İbn Mace. İkame,191).
2- Yine Hz. Aişe (ra) validemiz anlatıyor:
"Resulüllah (sav) geceleyin kalkıp namaza durdu. Secdeyi o kadar çok uzattı ki, ruhunu teslim ettiğini zannettim. Onu böyle hareketsiz görünce kalkıp baş parmağını hareket ettirdim, hareket edince yerime geri döndüm ve secdesinde şöyle dua ettiğini işittim: "Azabından affına sığınırım, gazabından rızana sığınır, senden yine sana sığınır (iltica ederim). Sana gereği gibi hamd etmekten âcizim. Sen kendini senâ ettiğin gibi yücesin." .( Müslim.Salat. 2229). Başını secdeden kaldırıp namazdan ayrılınca:
-Ey Aişe (Hümeyra) ! Resulullah (sav) in senin hakkını yerine getirmediğini mi zannettin? Buyurdu. Ben:
-Hayır, vallahi Ya Resulellah ! Secdeyi uzatmandan dolayı ruhunun kabzedildiğini zannettim" dedim. Bunun üzerine Resulullah (sav) şöyle buyurdu:
-Bu gece hangi gecedir biliyor musun?. Ben:
-Allah ve Resulü daha iyi bilir" deyince, Peygamber (sav):
-Bu gece Şaban'ın on beşinci gecesidir. Allah (cc), Şaban' ın on beşinci gecesinde kullarının haline muttali olur, bağışlanma dileyenleri bağışlar, yardım dileyenlere yardım eder, kin tutan kimseleri bu hallerinden vazgeçene kadar, mağfiretinden mahrum bırakır." (Beyhaki, et-Tergîb ve't-Terhib, II,472.473)
3- Hz. Ali (ra) dan, Peygamber (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti.
"Şaban ayının yarısı on beşinci gecesi olunca , o geceyi ibadetle, gündüzünü oruçla geçiriniz. Çünkü Cenâb-ı Allah'ın rahmeti o gece güneşin batmasıyla dünya semasına tecelli eder ve şöyle nida eder: "Bağışlanmak, af dileyen yok mu? onu affedeyim, günahlarını bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu? ona rızık vereyim. Şifa dileyen yok mu? ona şifâ vereyim. Bir derde mübtela olan yok mu? Derdine deva vereyim". Bu hal güneş doğuncaya kadar devam eder." İbni Mace.İkame.191. et-Tergîb ve't-Terhib, II,473)
4- "Allah Teâlâ Şaban'ın on beşinci geresi (Berâet gecesi) tecelli eder ve ana-babaya asi olanlarla Allah'a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar. " (İbn Mace, İkametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38)
5- "Şu beş gecede yapılan dualar kabul edilir, geri çevrilmez. Regaip Gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi, Cuma geceleri, Ramazan bayramı gecesi ve Kurban Bayramı gecesi" (İbn-i Asâkir; Muhtar'ul- Ehadis. H.568)
6- Zeyd oğlu Üsame (ra) dan: " Ya Resulellah! Sizin Şaban ayında tuttuğunuz oruç kadar hiçbir ayda oruç tuttuğunuzu görmüyorum" dediğimde şöyle buyurdular:
"-Bu ay, Recep ile Ramazan arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller, Alemlerin Rabbine yükseltilir. Bu nedenle ben de amelimin oruçlu iken Allah'a yükseltilmesini istiyorum".( Nesai.Savm.70. et-Tergîb ve't-Terhib, II, 467)
Berat Gecesi Duası :
"Allah'ım ! şayet ismimi saidler defterine yazdıysan, orada sabit kıl. Şayet ismimi şakiler defterine yazdıysan, oradan sil Ya Rabbi ! Çünkü Sen buyuruyorsun ki¸ "Dilediğini siler yok eder, dilediğini de sabit bırakır, Levh-i Mahfuz O'nun katındadır" (Ra'd su. Ayet 39)
Kaynakların belirttiğine göre Berat Gecesine ait özel bir namaz yoktur. İmam-i Gazzali, bu gece her rek'atında Fatiha'dan sonra on ihlas okunmak suretiyle kılınacak yüz rek'at veya Fatiha'dan sonra yüz ihlas okunan on rek'at namaz kılmanın çok sevap olduğuna dair bir rivayet nakletmişse de (İhya, 1.203), Zeynuddin el- Iraki ve Nevevi gibi alimler bunun aslının olmadığını ve bid'at olduğunu kaydetmişlerdir. (El-Mecmu',1V.56)
lll.yüzyılda yaşayan Fakihi, Mekke'de Berat Gecesinin kutlanması ile ilgili bilgi vermektedir. Mekke halkı Mescid-i Haram'da namaz kılmak, Kabe'yi tavaf etmek ve Kur'an okumak suretiyle Berat Gecesini ihya ederlerdi. (Ahbaru Mekke,lll.84) Fakihi den üç asır sonra Mekke'yi ziyaret eden İbn Cübeyr de benzer bilgiler vermektedir. (er.Rihle.119-120). Berat Gecesinde halka tatlı dağıtma geleneğini ilk başlatan kişi ise Selçuklu Veziri Fahrülmülk olduğunu İbn Kesir eserinde belirtmektedir. (İbn Kesir.Xll.7)
BERAT GECESİ HADİSLERİ NELER?
Berat Gecesi ve Şaban ayının mucizelerine dair hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
*Berat gecesigöklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.[Nesai, Beyheki, A, Münziri]
*Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib Gecesi, Berat Gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi. [İbni Asakir]
*Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek, kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç, herkesi affeder. [İbni Mace]
*Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: "Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim." Bu hâl, sabaha kadar devam eder. [İbni Mace]
*Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı kaplar, herkes affolur. Ancak haksız yere müslümanlara düşmanlık besleyen ve Allahü teâlâya ortak koşan mağfiret olunmaz. [Beyheki]
*Cebrail aleyhisselam gelip, "Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban ayının 15. gecesidir" dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü teâlâ affeder. Yalnız, müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, müşahin, içkici, faizci ve zaniyi affetmez.) [Taberani]
*Allahü teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder. Kindarları da, bu huylarını bırakıncaya kadar mağfiret etmez. [Taberani, Beyheki]
*Allahü teâlâ, Şabanın 15. gecesinde müşrik ve müşahin hariç herkesi affeder.) [İbni Mace]
*Allahü teâlâ, Şabanın yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına tecelli eder. Benikelb kabîlesinin koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin günahlarını affeder. [İbni Mace, Tirmizi]
BERAT KANDİLİ'NDE HANGİ İBADETLER YAPILMALI?
1. Kur'ân-ı Kerim okunmalı, okuyanlar dinlenmeli, uygun mekânlarda Kur'ân ziyafetleri verilmeli, Kelamullah'a olan sevgi, saygı ve bağlılık duyguları yenilenmeli, kuvvetlendirilmelidir.
2. Kaza, nafile namazlar kılınmalı; varsa o geceye ait nakledilen namazlar, onlar da ayrıca kılınabilir; kandil gecesi, özü itibariyle ibadet ve ibadette ihsan şuuruyla ihya edilmelidir.
3. Bol bol zikir, evrad ü ezkarda bulunulmalıdır.
4. Peygamber Efendimiz (sas)'e salât ü selâmlar getirilmeli, O'nun şefaatini ümit edip, ümmetinden olma şuuru tazelenmelidır.
5.Küs ve dargın olanlar barıştırılmalı, gönüller alınmalı, kederli yüzler güldürülmeli.
7.Kişi kendine ve diğer Mü'min kardeşlerine hattâ isim zikrederek dualar etmelidir.
Beraet gecesinde kılınması tavsiye edilen Hayır Namazı vardır. 100 rekatlık bu namazı kılan kimse o sene ölürse şehitlik mertebesine nâil olur. Namaza şöyle niyet edilir;
"Ya rabbi , niyet ettim rızâ-yı şerifin için namaza. Beni afv-ı ilâhîne , feyz-i ilâhîne mazhar eyle. Kasvet-i kalbden , dünya ve ahiret sıkıntılarından halas eyleyip, süedâ defterine kaydeyle"
Her rekatte Fatiha'dan sonra 10 İhlas-ı Şerif okunur. İki rekatte bir selam verilerek 100 rekate tamamlanır.
Namazdan sonra ; Allâhü Teâlâ'nın "Hû" ism-i şerîfinin ebced hesabına göre değeri 11'dir. Resûlullâh Efendimiz'in isimlerinden "Tâhâ"nın ebced hesabıyla değeri 14 olduğu için aşağıdaki 11 şey 14 kere okunur. Bunlar;
1.İstiğfar:
2.Salevat-ı Şerife (Allâhümme salli alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âli seyyidinâ muhammed)
3.Fatiha-i Şerife
4.Ayet'ül-Kürsî
5.Tevbe Sûresinin son 2 ayeti besmele ile. (Lekad câeküm)
6. 14 kere Yâsîn, Yâsîn ... dedikten sonra 1 Yâsîn-i Şerîf.(Yâsîn-i Şerîf'te 7 zahiri, 7 batini "Mübîn" vardır. Böylece o da 14 olur.)
7.İhlas-ı Şerif
8.Felak Sûresi
9.Nâs Sûresi
10. "Sübhânallâhi ve'l-hamdü lillâhi velâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber. Velâ havle velâ kuvvete illâ billâhi'l-aliyyi'l- azîm." duası 14 kere.
11.Salevat-ı Şerife 14 kere okunur ve dua edilir.(Allâhümme salli alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âli seyyidinâ muhammed). Salat-ı Münciye okumak daha efdaldir.
BERAT GECESİNİN FAZİLETİ : AMEL DEFTERİ YAZILIR
Berat Kandili fazileti bol bir gecedir. Bu gecede amel defteri yazılır. O yıl içinde doğaca ve ölecek olanlar ile rızıklar Berat Kandili gecesinde amel defterine işlenir. Berat (Berâet), Arapça'da temize çıkma anlamına gelir. Berat Kandili aynı zamanda Rahmet Gecesi gibi adlarla da anılır.
Kur'ân-ı Kerim'de, suçsuzluk, kurtuluş belgesi (Kamer, 54/43) ve müşriklerle her türlü ilişkiyi kesme, onlardan uzak durma (Tevbe, 9/1) anlamlarında iki yerde berâet kelimesi geçmektedir. Hadislerde ise genellikle, günahtan kurtulma, bir iş veya zümreden uzak durma anlamlarında kullanılmıştır. Peygamberimiz Hazreti Muhammed Berat Gecesinin önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur.
İSTİĞFAR DUASI ARAPÇA OKUNUŞU (Tevbe)
"Estağfirullah. Estağfirullah. Estağfirullahe'l-azîm el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ hüve'l-hayyü'l-kayyûmü ve etûbü ileyhi, tevbete abdin zâlimin li-nefsihî, lâ yemlikü li-nefsihî mevten velâ hayâten velâ nüşûrâ. Ve es-elühü't-tevbete ve'l-mağfirete ve'l-hidâyete lenâ, innehû, hüve't-tevvâbü'r-rahîm."