Koronovirüs tehlikesi sürerken uzmanlar Kurban Bayramı'nda dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat çekti. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, kurban bayramında uyulması gereken kuralları sıraladı ve vatandaşları uyardı. Prof. Dr. Ceyhan, bu dönemde birçok insanın şehirlerarası seyahat yapacağını belirterek, "Özellikle virüsün yoğun olduğu büyükşehirlerden virüsün az olduğu yerlere giderek burada bir hastalık dalgası yaratılabilir ki bunu gördük. Özellikle buna dikkat etmek gerekiyor. Yine otobüsle yolculuk yapılacaksa sosyal mesafe kuralına mutlaka uyulmalı. 10 saat sürecek bir otobüs yolculuğunda temasa dikkat etmek çok önemli" dedi.
'1.5 METRE MESAFE'
Milliyet'in haberine göre kurban seçimi, hazırlık, kesimi ve dağıtılması işlemleri sırasında da dikkat edilmesi gereken noktaları Prof. Dr. Ceyhan şöyle sıraladı:
"Koronavirüs bizim kurban olarak kestiğimiz hayvanlarda görülmüyor ve onlara bulaşmıyor. Dolasıyla onlardan bize virüs bulaşma riski yok. Buradaki risk kurban seçimi ve kesimi sırasında insanların kalabalıklaşıp birbirlerine damlacık yoluyla virüsü bulaştırmaları. Eğer maskelerini takar ve mesafelere dikkat ederlerse bu süreç bir sorun olmadan atlatılır. Kurban kesimi sırasında da etten bulaşan bir koronavirüs riski yok ama başka hastalıklar olabilir. Bu nedenle çiğ etle temas ettikten sonra mutlaka elleri yıkamak gerekiyor. Et kesilen bıçakların da ayrı yıkanması gerekiyor. Pişmiş etten bir virüs bulaşması söz konusu değil. Etin konulduğu poşet ya da kaptan bulaşabilir mi dersek teorik olarak mümkün. Kurbanı kesen ya da orada bulunan bir kişinin öksürüğüyle ya da hapşırığuyla bunlara bulaşabilir. Bu yüzden bunların ya atılması ya da yıkanması gerekiyor. Dağıtım sırasında da temas olmamasına dikkat edilmeli. Eti kapıdan birine verirken en az 1.5 metre mesafeden verilmesi ve iki taraf da maskeli olmalı."
'AÇIK HAVADA KILIN'
"Bayram namazında dikkat edilmezse ve kapalı ortamlarda namaz kılınıp maske tam olarak takılmazsa en büyük risk burada. Bayram namazları en kalabalık namazlardır. O yüzden mümkün olduğunca açık havada kılınmalı, maske çıkarılmamalı ve mesafeye dikkat edilmeli. Özellikle namaz sırasında tekbir getirme gibi yüksek sesle konuşmalardan kaçınılmalı bunları kısık sesle yapmak gerekiyor. Çünkü bağırdığınız zaman çıkan damlacık miktarı artar. Camiden çıkıldığında da toplu halde bayramlaşmaktan kaçınılmalı."
'İDEAL SÜRE 15 DAKİKA'
"İdeal olan yüz yüze ziyaret yapmamak çünkü ziyarete gidilen insanlar aile büyüklerimiz olduğu için onlar için risk oluşabilir. Gitmek zorundaysak açık havada bayramlaşmak gerekiyor. Balkon olur, evin bahçesi olur. Bulaşta maruz kalınan virüs miktarı ve maruz kalınan süre çok önemli. Bunu azaltmak için 15 dakikayı aşmamak gerekiyor. İkram adetimiz çok riskli. Şunu unutmayın maskeyi çıkardığın her an risk artıyor.
'HARÇLIĞI ZARFA KOYUN'
Maskeyi çıkarıyorsak mesafeyi iki metre yapmak gerekiyor. Hep birlikte oturup yemektense ikramların paketlenmesi daha uygun. Bir de hediye ve harçlık meselesinde de bunların zarflara konulması ve alan kişinin zarfın içinden aldıktan sonra o zarfı atarak elini yıkaması çok önemli. Gittiğimiz yerlerde hele ki yaşlı insanlara gidilmişse kalkarken kendi elimizin değdiği yerleri dezenfektanla silebilirsek çok iyi olur. Bayramlaşmaya giderken toplu taşıma kullanacaksak da kalabalığı önlemek için dört güne yaymak gerekiyor. İlk gün hemen namaz sonrasında herkes bayramlaşmaya giderse çok kalabalık olur."
BU KURALLARA DİKKAT!
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü vatandaşları uyararak şu kuralların altını çizdi:
Toplu taşımada, hayvan nakilleri, turistlik tesisler, yol güzergahlarındaki tesisler, hayvan pazarları ve kesim yerleri sıkı denetimler yapılmalı ve cezai yaptırımlar uygulanmalı.
Vekaletle kurban kesimi teşvik edilmeli. Hayvan pazarı, kesim yerine gitmeden, insanların kurbanı kesilip eti teslim edilmeli. Hayvan pazarları ve kesim yerlerinin sayısı artırılmalı, alanlar genişletilmeli; yeterli sayıda lavabo, sıvı sabun, kağıt havlu, el dezenfektanı olmalı.
Mümkünse, bayram namazı açık havada kılınmalı; kişiler arası en az bir metre mesafe olmalı; maskesiz gelinmemeli; giriş ve çıkışta kalabalıklaşma olmaması için uyarılar yapılmalı; namaz sonrası bayramlaşma, temas, tokalaşma olmamalı.
Namaz öncesi cami, halılar, lavabo, abdest alma yerleri, tuvaletler ve çevre yüzeyleri temizlenip dezenfekte edilmeli; cemaat evinden seccadesini getirerek, onun üzerinde namaz kılmalı; müftülükler, din görevlileri, bu kuralları önceden cemaate duyurmalı.
Bayramlaşmanın tercihen telefonla, görüntülü arama ile yapılmalı; bayram ziyaretleri kısa tutulmalı, mümkünse açık havada yapılmalı; maske ve mesafe korunmalı; bu sırada el öpme, sarılma, temas ile yeme içme olmamalı.
SOFRADA OMUZ OMUZA OTURMAYIN
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Enfeksiyon Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu da şunları söyledi:
"Tedbiri elden bırakmayıp, kurallara uyalım, koronavirüse bayram ettirmeyelim. Bayramı kutlayan biz olalım. Yakınlarımızın bayramını telefon veya bilgisayarlar ile teknolojiyi aktif kullanarak kutlayalım. Zorunlu hallerde açık alanlarda birbirinde iki metre mesafeli oturmaya dikkat ederek onları ziyarete gidelim. Tokalaşmak, sarılmak, el öpmek gibi bayramlaşma alışkanlıklarından kaçınmak gerekiyor. Bayram sofralarında omuz omuza oturmayalım, herkes tabağını eline alıp, mesafeli oturmaya dikkat etsin. Misafir ziyaretleri sonrası evlerde herkesin ortak kullandığı kapı kolları, lavabo vb. alanlar alkol bazlı dezenfektan ile dezenfekte etmeliyiz."
BAYRAMIN DİĞER GÜNLERİNE YAYIN
Kurban Bayramı'nda da kurban alımı, kesimi, dağıtımı ve ziyaretlerde bayram geleneklerinin eskisi gibi sürdürüle-meyeceğini vurgulayan Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk şunları söyledi:
"Sadece birinci gün değil diğer günleri değerlendirilmeli. Ziyaretler mümkünse görüntülü telefonlarla yapmak gerekir ama ziyarete gitmek gerekiyorsa maskeli ve sosyal mesafeli ziyaretler yapılmalı. 10-15 dakika gibi kısa süreli yapılmalı. Kurban eti dağıtımı sırasında da yine maskeli ve fiziksel mesafeyi koruyarak yapmak çok önemli. Eti kendisinden virüs bulaşmaz, kesim sırasında başka bir yerden bulaş olsa bile pişirme esnasında bu yok olur."
