Aspirin fiyatı ne kadar? Aspirin faydaları nelerdir? Koronavirüs vakalarında aspirinin etkisi araştırılırken son günlerde kamuoyunda aspirinin virüse karşı çözüm olduğuna yönelik haberler çıkmaya başladı. Ancak uzmanlardan konuyla ilgili uyarılar geldi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan koronavirüs salgını ile ilgili aspirin kullanımına dikkat çekti.
"KOVİD-19 TANISI KONMADIKÇA ASPİRİN KULLANMAYIN"
Aspirinin koronavirüse kapılmadan öncesi ve sonrasında vereceği zarara değinen Ceyhan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Kovid-19'dan korunmak için veya hastalık belirtileri başladığında, PCR testi ile Kovid-19 tanısı konmadıkça kan sulandırıcı olarak aspirin kullanmak risklidir. Çünkü grip geçiriyor olabilirsiniz. Grip geçirirken aspirin kullanmak Reye sendromu daha çok çocuklarda görülen, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilen tehlikeli bir hastalıktır. " dedi.
ÖLÜMLE SONUÇLANAN HASTALIK
Ceyhan, paylaşımının devamında şu ifadeleri kullandı:
"Karaciğer yetmezliği ve beyin şişmesi ile sıklıkla ölümle sonuçlanan bir hastalıktır ve etkili bir tedavisi yoktur. O nedenle pıhtılaşmayı önlemek için aspirin dışında ilaçların kullanılması gerekir."
ÖLÜM ORANINI YÜZDE 50 DÜŞÜRÜYOR
ABD'li bilim insanları tarafından geçtiğimiz günlerde yapılan bir çalışma, erişimi kolay ve ucuz olan Aspirin ilacının hastanede yatan yeni tip korona virüs hastalarının ölüm riskini yaklaşık yüzde 50 oranında azalttığını ortaya koymuştu.
REYE SENDROMU NEDİR?
Reye sendromu, genellikle influenza (grip) veya suçiçeği gibi bir viral enfeksiyondan sonra özellikle de aspirin alınmasıyla ortaya çıkar. Son yıllarda çocuklara ateş düşürücü olarak aspirin verilmemesi, doktorların bu konuda aileleri bilinçlendirmesi sonucu sıklığı giderek azalmıştır.
ASPİRİN FAYDALARI NELERDİR?
Yüz yıldan daha uzun süredir bilinen ve Dünyada en çok tanınan ilaç aspirindir. 1897 yılında Alman Kimyager Felix Hoffmann tarafndan geliştirilmiştir. Uzun süre ağrı kesici, ateş düşürücü olarak kullanılan bu ilaç, 40 yıldır kalp damar hastalıklarında koruyucu etkisi nedeniyle kullanılmaktadır.
Aspirin'in kalp krizi üzerine olumlu etkisi ilk defa 1974 yılında gösterilmiştir. Geçen 40 yıl içinde yapılan klinik çalışmalar, kalp - damar hastalığı olan, kalp krizi geçirmiş, balon- stent tedavisi yapılmış veya koroner bypass operasyonu geçirmiş erkek ve kadınlarda, aspirinin tekrarlayan olayları önlemede yararlı olduğunu ortaya koymuştur. Günümüzde, kalp damar veya beyin damar hastalığı geçirmiş hastaların, her hangi bir engelleyici durumu yoksa, düşük doz aspirini ömür boyu kullanması tavsiye edilir. Bu hastalarda aspirin kullanılması ile damar hastalığına bağlı ölümlerde %15, öldürücü olmayan kalp krizi ve inme riskinde %33 azalma olmaktadır. Ancak, hastaların tekrar hasta olmasını önlemede başarılı olan aspirin, sağlıklı insanların hasta olmasını önlemede bu kadar başarılı değildir. Bu bireyler için hasta olma riski arttıkça aspirinin yararı da artmaktadır. Gelecek 10 yılda kalp damar hastalığına yakalanma riski orta - yüksek (>%10) bireylerin aspirin kullanması tavsiye edilirken koroner olay riski <%10 olan hastalarda primer koruma amaçlı aspirin önerilmemektedir.
Primer koruma amaçlı aspirin kullanılan, her hangi bir kalp hastalığı olmayan 100.000'den fazla erkek ve kadını kapsayan 9 büyük çalışmanın 2012 yılında yapılan ortak değerlendirmesinde: kalp krizi sıklığında göreceli %20 azalma sağlanırken inme ve kalp-damar hastalığından ölüm üzerine faydasının olmadığı, kanama riskini ise göreceli %54 artırdığı saptanmıştır. 40.000'e yakın 45 yaş üstü kadının dahil edildiği Kadın Sağlığı Çalışmasında günde 100 mg aspirinin 10 yıllık takip süresinde kalp krizi ve kalp damar hastalığından ölüm üzerine koruyucu etkisinin olmadığı ancak inme riskini azalttığı gösterilmiştir.
Büyük birincil koruma çalışmalarının ortak sonucuna göre 6 yıl boyunca aspirin verilen her 1000 kadında 3, her 1000 erkekte 4 kalp ile ilişkili olay önlenebilmektedir. Ancak, bu yararlı etkinin bir bedeli vardır ve aspirin 1000 erkekten 3.3'ünde, 1000 kadından 2.5'inde önemli kanamaya yol açmaktadır.
Aspirin'in en önemli yan etkisi kanamadır. Kanamaların çoğu mide- barsak kanamaları olup bazı kanamalar hayatı tehdit edecek kadar ciddi olabilir. Bunların en ölümcülü ise beyin kanamasıdır. Aspirin'e bağlı kanama riski en yüksek olanlar: daha önce ülser veya kanama geçirenler, yaşı >60 olanlar, yüksek doz ilaç alanlar, birlikte kortizon veya ek kan sulandırıcı ilaç alan hastalardır. Aspirinin kanama yapıcı etkisi enterik kaplı (bağırsakta açılır) olması veya düşük dozda alınması ile önlenemez. Kanama riski yüksek hastalar aspirin almak zorunda ise beraberinde mide koruyucu tedavi de verilmelidir.
KİMLER ASPİRİN KULLANMAMALI?
Kalp damar hastalığı riski düşük olanların aspirin kullanmasının anlamı yoktur. Çünkü koroner kalp hastalığından sakınırken en az o kadar mide kanamasına maruz kalınabilir. Ayrıca, kalp damar hastalığı olmayan 50 yaş altı bireylerde ve klinik olarak kalp- damar hastalığı oluşmamış diyabetik hastalarda koruyucu olur beklentisi ile aspirin kullanılması önerilmez.
Gelecek 10 yılda koroner arter hastalığı gelişme riski %10-20 (orta derecede), herhangi bir kanserle karşılaşma riski %12 civarında olan, 60' lı yaşlarda ki 1000 hastaya aspirin verildiğinde: 6 ölüm, 17 kalp krizi, 6 kanser önlenebilirken, inme oranları değişmez. Ancak, kafa içi kanama dahil ek 16 önemli kanama oluşabilir.