THK Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşçı, 1960 model, Canadair CL-215 yangın söndürme uçaklarıyla ilgili, "Bu uçakları 2018'e kadar Orman Genel Müdürlüğümüzün yangın söndürme operasyonlarında kullandık. Ancak 2010'dan sonra kurumda başlayan mali krizde bu uçakların yıllık bakımları yapılmamış." dedi.
Cenap Aşçı, "Ekipler Kanada'dan gelip bu uçaklara baktılar. Birtakım parçaların standart dışı olduğunu tespit ettiler. Onları tamamlamaya çalıştık. Bu uçaklarımızı 2020-2021 ihalelerinde kullanamadık.
Uçakları kaldırmamız için 4 milyon dolarlık bir yatırım yapmamız lazım. Türk Hava Kurumu'nun yangın tecrübesini kullanmak için Rusya'dan uçak kiraladık" ifadelerini kullandı.
THK 20 ARAÇLA MÜDAHALE EDİYOR
Şu anda Rusya'dan kiralanan uçaklarla birlikte yine tamamı kiralık 20 hava aracı ile Türkiye genelinde devam eden yangınlara müdahalede bulunduklarını belirten Aşçı, "Şu anda 3 adet Beriev BE-200, 10 bin litre kapasiteli amfibik yangın söndürme uçağı, 15 adet Mi-8, 2 bin 500 litre kapasiteli genel maksat helikopteri, 2 adet genel maksat yangın söndürme CH-47 Chinook 7 bin 500 litre kapasiteli helikopterler ile Manavgat dahil ülkemizin her bölgesinde devam eden yangınlara ara vermeden müdahalede bulunmaktayız" dedi.
1.5 MİLYAR BORÇ VAR
Sabah'ın haberine göre, THK'nın önceki yönetimlerinden kalan borç yüküne ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Aşçı, "2019'da yönetim krizi vuku bulmuş, mali kriz had safhaya gelmiş, biz de Medeni Kanun'a göre kayyum heyeti olarak buraya atandık. Kurumun 10 tane bankaya 1.5 milyar lira borcu bulunuyor. Borçlarımızı yapılandırdık ve bunları belli bir takvime göre ödeyeceğiz" açıklaması yaptı.
Türkiye'nin güney hattını küle çeviren orman yangınlarının ardından muhalefet algı operasyonlarının düğmesine bastı. Yangın söndürme uçakları üzerinden polemik ba��latıldı. Muhalefetin algısı ise hem Orman Fakülteleri Derneği'nin raporu hem de Türk Hava Kurumu'nun açıklamalarıyla çöktü.
İŞTE O RAPOR…
Türk Hava Kurumu'nun (THK) envanterindeki yangın söndürme uçaklarının neredeyse tamamı kullanılamayacak durumda… Tarım ve Orman Bakanlığı bu nedenle uçak kiralama yoluna gidiyor. Uçaklara göre daha fazla su kaynağından yararlanan helikopterler de aktif olarak kullanılıyor. Yangın söndürme uçakları ile helikopterler arasındaki fark Orman Fakülteleri Derneği'nin yayınladığı raporlarda da daha net açıklanmış durumda… 1 saatte ortalama 8 defa su atarak toplam 20 ton suyu yangına müdahalede kullanabilen K-32 ve Mi-8 cinsi yangın söndürme helikopterlerinin taşıma kapasitesi 2.5 ton. Helikopterler, uçakların su ikmali yapabildiği su kaynaklarının yanında, daha seri hareket edip, her su kaynağından su alabiliyor. Orman Genel Müdürlüğü'nün yangına hassas bölgelerde her 5 kilometrede bir tane olacak şekilde yapılan, 400 ila bin 200 ton kapasitesi olan havuz ve göletlerden su ikmali yapabiliyor. Uçakların 1 saatte iki defa 4'er tondan 8 ton su ikmaline karşın helikopterler, bir saatte ortalama 8 defa ve her seferinde 2.5 tondan 20 ton su ikmali yapıyor.
MALİYETİ DÜŞÜK
Helikopterler hem maliyet hem kapasite hem de kullanılabilirlik açısından THK uçaklarından çok daha efektif... Uçakların saatlik maliyeti 71 bin 500 TL, helikopterlerin ise 26 bin 250 TL.
HELİKOPTER
Kapasite: 20 ton su
Bir saatteki atış sayısı: Sekiz kez
Maliyeti: 26.500 TL
UÇAK
Kapasite: 8 ton su
Bir saatteki atış sayısı: İki kez
Maliyeti: 71.500 TL
İŞTE MÜDAHALE FİLOSU….
6 Uçak
9 İHA
1 JCB
45 Helikopter
620 Arazöz
63 Su ikmal aracı
39 Su tankeri
54 İş makinesi
2 TOMA
9 TIR
184 Arazi aracı
45 İtfaiye aracı
21 Araç
2 Ekskavatör
46 Ambulans
13 UMKE aracı
4 Mobil komuta aracı
4 bin Personel
187 Sağlık personeli
DÜNYA NASIL YAPIYOR?
Orman yangını riski tüm dünyada da son dönemde artmış durumda… Son yıllarda Kanada, ABD, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Şili gibi birçok ülkede yangınlar çıktı. Orman yangınları ile mücadelede dünyada çeşitli modeller kullanılıyor. Ülkelerin birçoğu uçak kiralama yöntemini uyguluyor. Uçak veya helikopterler genellikle silahlı kuvvetler bünyesindeki envanterde tutuluyor.
KİRALAMA YAYGIN…
ABD gibi ülkelerde devletin yanı sıra yangın felaketlerinde özel sektörden de destek alınıyor. Asya'da, Güney Kore New Mexico'daki 10 Tanker Air Carrier şirketiyle çalışıyor. Endonezya ise birkaç yıl önce Avustralya'ya gelen Kanadalı Coulson Aviation uçaklarını kiraladı. Bolivya ise 2016'da İsrail'de, 2017'de Şili'de ve 2018'de Kaliforniya'da kullanılan, dünyanın tek Boeing 747 yangın uçağını kiralama yoluna gitti.
AB ORTAK FİLO KURUYOR
Avrupa Birliği'nde üye ülkelerde çıkabilecek olası felaketlere ortak müdahalede bulunulması için kurumlar var. Acil Müdahale Koordinasyon Merkezi (ERCC) bunlardan biri… Üye ülkelerden birinde yaşanan felaketin ardından ERCC, Avrupa düzeyinde yardımı koordine ediyor ve sağlanan yardımın verimli ve etkili olmasını sağlıyor. 2018'de bu mekanizma, Avrupa'da orman yangınları için beş kez, İsveç için iki kez, Portekiz, Yunanistan ve Letonya için bir kez etkinleştirildi. Genel olarak, AB müdahalesi 15 uçak, 6 helikopter, 400'den fazla itfaiyeci ve mürettebat ile 69 araçtan oluşuyor. Portekiz'de seçkin itfaiyeci askerler eğitiliyor.