Son zamanlarda 1961 anayasası ile ilk kez oluşturulan kurum hangisi? 1961 anayasası özellikleri, maddeleri nelerdir? soruları merak ediliyor. İnternet arama motorlarında 1961 anayasası hakkında bir çok sorunun detayları yoğun olarak araştırılıyor. Bizler de bu içeriğimizde 1961 anayasası'nın özellikleri ve maddeleri ile 1961 anayasası ile ilk kez oluşturulan kurumun adına yer verdik. İşte detaylar...
1961 ANAYASASI İLE İLK KEZ OLUŞTURULAN KURUM HANGİSİ?
6 Ocak 1961 tarihinde MBK ve Temsilciler meclisi'nden oluşan Kurucu Meclis kuruldu.
1961 ANAYASASI ÖZELLİKLERİ VE MADDELERİ!
Özellikleri;
Güçler ayrılığı sağlanmıştır. (Yasama, yürütme, yargı)
Cumhurbaşkanı olan kişinin partisi ile bağının kesilmesine karar verildi.
Çoğulcu demokrasi ilkesi benimsenmiştir.
TBMM, Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
Yargı bağımsızlığı sağlanmıştır.
Çıkan yasaların anayasaya uygunluğunu kontrol eden Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Yasama yorumu kaldırılmıştır. Hakimlik teminatı getirilmiştir.
Yürütmenin, yönetimin tüm eylemleri, kararları anayasal bir kuruluş olan Danıştay denetimine verilmiştir. Yani TBMM egemenlik hakkını kullanan tek organ olmaktan çıkıp Anayasa'da sözü edilen yetkili organlardan biri olmuştur.
Kişinin temel hak ve özgürlükleri Anayasa ile güvenceye alınmıştır. Temel hakların sınırlandırılmasının ancak Anayasa'nın ruhuna uygun olmak kaydıyla ve ancak kanun ile yapılabileceği belirtilmiştir.
"Siyasi partiler demokratik hayatın vazgeçilmezidirler." hükmü ile ilk kez siyasi partilerden ve çoğulcu yapıdan bahsedilmiştir.
İşçi ve memurlara sendika kurma hakkı ile grev hakkı tanınmıştır. Devlet Planlama Teşkilatı kurulmuştur.
Üniversiteler ve TRT özerkleştirilmiştir.
Yerel yönetimlerin yetkileri kısmen arttırılmıştır.
Önceden izin almaksızın dernek kurma hakkı ve gösteri/protesto yapma hakkı tanınmıştır.
Kurumların yönetimindeki üst düzey kişilerin yargı kararı olmaksızın yönetimden uzaklaştırılmaları imkânı kaldırılmıştır.
Sosyal devlet kavramı eklenmiştir.
Maddeleri;
GENEL ESASLAR
Madde 1: Devletin Şekli
Madde 2: Cumhuriyetin Nitelikleri
Madde 3: Devletin Bütünlüğü, Resmî Dil; Başkent
Madde 4: Egemenlik
Madde 5: Yasama Yetkisi
Madde 6: Yürütme Görevi
Madde 7: Yargı Yetkisi
Madde 8: Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı
Madde 9: Devlet Şeklinin Değişmezliği
Madde 10: Temel Hakların Niteliği ve Korunması
Madde 11: Temel Hakların Özü
Madde 12: Eşitlik
Madde 13: Yabancıların Durumu
Madde 14: Kişi Dokunulmazlığı
Madde 15 : Özel Hayatın Gizliliği
Madde 16 : Konut Dokunulmazlığı
Madde 17 : Haberleşme Hürriyeti
Madde 18: Seyahat ve Yerleşme Hürriyeti
Düşünce ve İnanç Hak ve Hürriyetleri
Madde 19: Vicdan ve Din Hürriyeti
Madde 20 : Düşünce Hürriyeti
Basın ve Yayımla İlgili Hükümler
Madde 21 : Bilim ve Sanat Hürriyeti
Madde 22 : Basın Hürriyeti
Madde 23 : Gazete ve Dergi Çıkarma Hakkı
Madde 24 : Kitap ve Broşür Çıkarma Hakkı
Madde 25 : Basın Araçlarının Korunması
Madde 26 : Basın Dışı Haberleşme Araçlarından Faydalanma Hakkı
Madde 27 : Düzeltme ve Cevap Hakkı
Toplantı Hak ve Hürriyetleri
Madde 28 : Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı
Madde 29 : Dernek Kurma Hakkı
Hakların Korunması İle İlgili Hükümler
Madde 30 : Kişi Güvenliği
Madde 31 : Hak Arama Hürriyeti
Madde 32 : Tâbii Yargı Yolu
Madde 33 : Cezaların Kanuni ve Şahsî Olması; Zorlama Yasağı
Madde 34 : İspat Hakkı
Madde 35: Ailenin Korunması
Madde 36 : Mülkiyete Ait Genel Kural
Madde 37 : Toprak Mülkiyeti
Madde 38 : Kamulaştırma
Madde 39 : Devletleştirme
Madde 40: Çalışma ve Sözleşme Hürriyeti
Madde 41: İktisadî ve Sosyal Hayatın Düzeni
Çalışma ile İlgili Hükümler
Madde 42 : Çalışma Hakkı ve Ödevi
Madde 43 : Çalışma Şartları
Madde 44 : Dinlenme Hakkı
Madde 45 : Ücrette Adâlet Sağlanması
Madde 46 : Sendika Kurma Hakkı
Madde 47 : Toplu Sözleşme ve Grev Hakkı
Madde 48: Sosyal Güvenlik
Madde 49: Sağlık Hakkı
Madde 50: Öğrenimin Sağlanması
Madde 51: Kooperatifçiliği Geliştirme
Madde 52: Tarımın ve Çiftçinin Korunması
Madde 53: Devletin İktisadî ve Sosyal Ödevlerinin Sınırı
Madde 54: Vatandaşlık
Madde 55: Seçme ve Seçilme Hakkı
Madde 56: Parti Kurma Hakkı ve Partilerin Siyasî Hayattaki Yeri
Madde 57 : Partilerin Uyacakları Esaslar
Madde 58 : Hizmete Girme
Madde 59 : Mal Bildirimi
Madde 60: Millî Savunma Hak ve Ödevi
Madde 61: Vergi Ödevi
Madde 62: Dilekçe Hakkı
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Madde 63: T.B.M.M.'nin Kuruluşu
Madde 64 : Genel Olarak
Madde 65 : Milletlerarası Andlaşmaları Uygun Bulma
Madde 66 : Silahlı Kuvvet Kullanılmasına İzin Verme
Millet Meclisi
Madde 67 : Kuruluş
Madde 68 : Milletvekili Seçilme Yeterliği
Madde 69 : Millet Meclisinin Seçim Dönemi
Cumhuriyet Senatosu
Madde 70 : Kuruluş
Madde 71 : Cumhuriyet Senatosuna Üye Seçme Hakkı
Madde 72 : Cumhuriyet Senatosu Üyeliğine Seçilme Yeterliği
Madde 73 : Cumhuriyet Senatosu Üyeliğinin Süresi
Madde 74: T.B.M.M. Seçimlerinin Geriye Bırakılması ve
Ara Seçimleri
Madde 75: Seçimlerin Genel Yönetim ve Denetimi
Meclislere Ait Müşterek Hükümler
Madde 76 : Milletin Temsili
Madde 77 : And İçme
Madde 78 : Üyelikle Bağdaşmıyan İşler
Madde 79 : Yasama Dokunulmazlığı
Madde 80 : Üyeliğin Düşmesi
Madde 81 : İptal İstemi
Madde 82 : Ödenek ve Yolluklar
T.B.M.M.'nin Faaliyetiyle İlgili Hükümler
Madde 83 : Toplanma ve Tatil
Madde 84 : Başkanlık Divanı
Madde 85 : İçtüzük, Siyasî Parti Grupları ve Kolluk İşleri
Madde 86 : Toplantı ve Karar Yeter Sayısı
Madde 87 : Görüşmelerin Açıklığı ve Yayımlanması
T.B.M.M.'nin Denetim Yolları
Madde 88 : Genel Olarak
Madde 89 : Gensoru
Madde 90 : Meclis Soruşturması
Kanunların Yapılması
Madde 91 : Kanun Teklif Etme Yetkisi
Madde 92 : Kanunların Görüşülmesi ve Kabulü
Madde 93 : Kanunların Cumhurbaşkanınca Yayınlanması
Madde 94 : Bütçenin Görüşülmesi ve Kabulü; Gider Artırıcı ve Gelir Azaltıcı Teklifler
Cumhurbaşkanı
Madde 95 : Seçimi ve Tarafsızlığı
Madde 96: And İçmesi
Madde 97: Görev ve Yetkileri
Madde 98: Sorumsuzluğu
Madde 100: Cumhurbaşkanına Vekillik Etme
Madde 101: Görevin Sona Ermesi ve Yeni Cumhurbaşkanı Seçimi
Bakanlar Kurulu
Madde 102: Kuruluş
Madde 103: Göreve Başlarken Güven Oyu
Madde 104: Görev Sırasında Güven Oyu
Madde 105: Görev ve Siyası Sorumluluk
Madde 106: Bakanlıkların Kurulması ve Bakanlar
Madde 107: Tüzükler
Madde 108: Millet Meclisi Seçimlerinin Cumhurbaşkanınca
Yenilenmesi
Madde 109: Seçimlerde Geçici Bakanlar Kurulu
Millî Savurma
Madde 110: Başkomutanlık ve Genel Kurmay Başkanlığı
Madde 111: Millî Güvenlik Kurulu
İdare
İdarenin Esasları
Madde 112: İdarenin Bütünlüğü ve Kamu Tüzel Kişiliği
Madde 113: Yönetmelikler
Madde 114: Yargı Denetimi
İdarenin Kuruluşu
Madde 115: Merkezi İdare
Madde 116: Mahalli İdareler
Memurlarla İlgili Hükümler
Madde 117: Genel Kural
Madde 118: Memur Teminatı
Madde 119: Memurların Siyasî Partilere ve Sendikalara
Girememesi
Özerk Kuruluşlar
Madde 120: Üniversiteler
Madde 121: Radyo ve Televizyonun İdaresi ve Haber Ajansları
Madde 122: Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
Olağanüstü Yönetim Usûlleri
Madde 123: Olağanüstü Haller
Madde 124: Sıkıyönetim
Madde 125: Kanunsuz Emir
İktisadî ve Malî Hükümler
Madde 126: Bütçe
Madde 127: Sayıştay Kamu İktisadî Teşebbüslerinin Denetlenmesi
Madde 128: Kesin Hesaplar
Kalkınma
Madde 129: Kalkınma Planı ve Devlet Planlama Teşkilatı
Madde 130: Tâbii Servet Kaynaklarının Aranması ve İşletilmesi
Madde 131: Ormanların Korunması ve Geliştirilmesi
Genel Hükümler
Madde 132: Mahkemelerin Bağımsızlığı
Madde 133: Hâkimlik Teminatı
Madde 134: Hâkimlik Mesleği
Madde 135: Duruşmanın Açık ve Kararların Gerekçeli Olması
Madde 136: Mahkemelerin Kuruluşu
Madde 137: Savcılık
Madde 138: Askerî Yargı
Yüksek Mahkemeler
Madde 139: Yargıtay
Madde 140: Danıştay
Madde 141: Askerî Yargıtay
Madde 142: Uyuşmazlık Mahkemesi
Yüksek Hâkimler Kurulu
Madde 143: Kuruluş
Madde 144: Görev ve Yetkileri
Anayasa Mahkemesi
Madde 145: Üyelerin Seçimi
Madde 146: Üyeliğin Sona Ermesi
Madde 147: Görev ve Yetkileri
Madde 148: Yargılama ve Çalışma Usûlü
Madde 149: Dava Hakkı
Madde 150: Dava Açma Süresi
Madde 151: Anayasaya Aykırılığın Diğer Mahkemelerde İleri Sürülmesi
Madde 152: Anayasa Mahkemesinin Kararları
Madde 153: Devrim Kanunlarının Korunması
Madde 154: Diyanet İşleri Başkanlığı
Geçici Madde 1 : Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu Geçici Geçici Madde 2 : Cumhuriyet Senatosunun Kurulması
Geçici Madde 3 : Geçici İçtüzük
Geçici Madde 4 : Kurucu Meclis, Millî Birlik Komitesi ve
Temsilcileri Meclisinin Hukukî Varlıklarının Sona Ermesi; Devrim
Tasarrufları
Geçici Madde 5 : Cumhurbaşkanı Seçimi
Geçici Madde 6 : Bakanlar Kurulunun Kurulması
Geçici Madde 7 : Yeni Organ, Kurum ve Kurulların Kurulması
Geçici Madde 8 : Eski Organ, Kurum ve Kurulların Durumu
Geçici Madde 9 : Eski Kanunların Anayasaya Aykırılığı İddiası
Geçici Madde 10 : İlk Cumhuriyet Senatosunda Ad Çekme
Geçici Madde 11 : Affedilenlerin Seçilme Yeterliliği
Madde 155: Anayasanın Değiştirilmesi
Madde 156: Başlangıç ve Kenar Başlıklar
Madde 157: Anayasanın Yürürlüğe Girmesi
