Kahramanmaraş depremi Türkiye'de büyük bir yıkıma yol açtı. 7.7 ve 7.6 şiddetindeki deprem sonrası 10 ilde büyük hasar meydana geldi. Enkaz altında kalan vatandaşlar için arama kurtarma çalışmaları ise gece gündüz devam ediyor.
Şu ana kadar depremde 9 bin 57 kişi hayatını kaybetti, yaralı sayısı ise 52 bin 979 oldu. Yıkılan bina sayısı ise 11 bin 302 olarak açıklandı.
DEPREM NEDEN VE NASIL OLDU?
Uzmanlar, A Haber canlı yayınında, Türkiye'yi derinden sarsan depremin nasıl oluştuğunu ve bundan sonra nelerin yaşanabileceğini anlattı.
"1000 YILDA BİR OLUYOR"
İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, "Bu denli büyük iki tane deprem arka arkaya olacak deseler, 'Böyle bir şey olmaz' derdik. Büyük bir depremle karşı karşıyayız. Bu depremler 1000 yılda bir oluyor. Fayın ilk deprem noktasına bakınca 250 kilometrelik bir kırık oluştu." diye konuştu.
"9 SAAT ARAYLA İKİ BÜYÜK DEPREM HİÇ YOK"
İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Dr. Yıldırım Güngör ise, "Türkiye'de çok önemli 2 fay hattı var ve ölümlere yol açıyor. Birisi Kuzey Anadolu diğeri Doğu Anadolu fayı. Doğu Anadolu fayı çok uzun süredir hareketsiz? Niye? Kuzey Anadolu fayı yılda 2,5 cm hareket ediyor hareketli fay. Doğu'da ise 1000 yıllara çıkan periyotlar var. Bu denli 9 saat arayla büyük iki deprem hiç yok." ifadelerini kullandı.
"İSRAİL LÜBNAN ÜRDÜN FAYI KIRILABİLİR"
İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Öztürk'ün açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Bu harita bugün MTA'nın yayımladığı bir harita. MTA bu verileri AFAD'dan almış. Bütün bu artçı depremler. Ana şok yeri var 2 tane. Bu kırmızılar holosen dediğimiz genç ve çok fazla deprem üreten faylar. Morlar daha yaşlı. 2.7 milyon yıllık faylar. Daha da yaşlıları var Şanlıurfa'da var örneğin.
Türkiye'deki fayları yaşlarına göre de ayırdık. Her iki deprem de Doğu Anadolu fay hattında meydana geldi. Daha sonra buradan Ölüdeniz'e doğru uzanan bir kol var. Bundan sonra da saçılacak bu depremler. Burası kırıldı, buralar kırılacak. Geliyor. Fayın ilk deprem noktasına bakınca 250 kilometrelik bir kırık oluştu. Daha sonra da öğlen kırıldı.
Biz burada deprem olacağını hep söyledik. Bahsettiğimiz yer tam da burasıydı. 7.7'lik büyüklükle kırılacağını söylemedi. 7.2 ile bekleniyordu. Burada büyük bir nüfus olmadığı için tarihsel olarak da sistem analizi yapamıyoruz. Bu da 7.6. 7.7 ve 7.6'lik iki deprem olacak deseler böyle bir şey olmaz derdik. Böyle büyük bir depremle karşı karşıyayız. Olağanüstü bir durumla karşı karşıyayız.
"İSRAİL ÜRDÜN SURİYE HATTI KIRILABİLİR"
Halep'in 900 yıl önce 230 bin kişinin öldüğüne dair bir kayıt var. Demek ki burada bu depremler 1000 yılda bir oluyor. Riskli olan bir başka fay daha var. Ana fayı daha iyi anladık. Samandağ'dan bu fay çıktı mı acaba Kıbrıs'ı dolaşan bir faya aktarılacak. Fayların karıştığı çatallandığı bir yer. Bunun tam sınırında sıkıntılı bir yerdeyiz. Büyük bir depremle karşı karşıyayız. Maalesef 7-10 kilometre derinlikten yüzeye kadar boylu boyunca kırılan bir yerden bahsediyoruz.
O kadar büyük bir enerji yüklendi ki bölgeye, bir şeyin kırılmaması olası değil. 20 yıldır deprem buralarda bekliyordu. Sürekli söyledik burası kırılacak diye. Hepsine stres yüklendi.
Faylar yanal hareket etmiş. Herkesin datası hemen hemen aynı. Yaklaşık derinliklerini vermişler. Yeryüzüne yakın faylar daha büyük yıkıma neden oluyor. İsrail Ürdün Suriye hattı kırılabilir. Bir Halep depremi bekliyor olabiliriz. Halep'in altında aktif bir fay yok.
"KIRILMASINI BEKLEDİĞİMİZ YENİ FAY: YEDİSU"
1784 depremi kaydımız var. Bir alet yok ortada ama o dönem oradakilerin kayıtları Osmanlı kaydını tutmuş. Olsa olsa burası kırılmıştır diyebiliyoruz. Yedisu dediğimiz ve kırılmasını beklediğimiz yer burası. 3 tane ayrı fay. Sismik boşluk olduğunu söyledik, uzun süredir deprem olmayan, kırıla kırıla geldi. 500 yıldır suskun bir fay hattından bahsediyoruz. 500 yıldır susuyorsa patlayacak demektir."
"ANTAKYA'DA AYRI BİR DEPREM OLDU"
İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Dr. Yıldırım Güngör'ün açıklamaları ise şöyle:
"Biz biliyoruz ki bizim 2 tane çok önemli ve ölümlere yol açan hattımız var. Birisi Kuzey Anadolu diğeri Doğu Anadolu fayı. Bir de buna paralel Ölüdeniz fayı var. Şimdi bunun nedeni herkes biliyor ki Arabistan plakasının sıkıştırması. Dikkat ederseniz Doğu ve Güneydoğu'nun yüksekliği ortalama 1000 metredir. Sıkışma sürekli olarak devam ediyor. Erzincan'dan gelen sistem, enerjiyi aktardı aktardı Düzce'ye kadar geldi.
Doğu Anadolu fayı çok uzun süredir hareketsiz? Niye? Kuzey Anadolu fayı yılda 2,5 cm hareket ediyor hareketli fay.
Burası ise 500-800-1000 yılları kadar çıkan periyotlar var. 510 yıl sonra 7.6 olan sanırım. Bütün akademisyenler bu tarafa doğru sıkıştırdı burada olma olasılığı çok fazla demiş. 7.7'ye kadar olabilir dendi.
Antakya'da olan deprem ayrı bir deprem, şehrin içinde olan deprem. Biz şimdi güneyde bir yerde deprem bekliyoruz. Bu depremleri biz biliyor muyduk? Aslında biliyorduk. Eski çalışmalardan yola çıkarak çok rahat tespit edilebiliyor. Ama ne zaman? Bilmiyoruz. 3 yıl geçti, 5 yıl geçti çok büyük bir şanstı ama değerlendiremedik.
9 saatlik bir deprem hiç yok. Burası stres yüklendi deprem olacak kimse diyemiyor."
