Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremler tüm Türkiye'yi derinden sarstı. En az 105 binanın yıkık ve ağır hasarlı olduğu iki büyük depremde ağır, orta ve az hasarlı binaları tespit çalışması devam ediyor. Afet bölgesinde yaşayanlar devam eden artçılar yüzünden korku yaşarken, uzmanlar ise vatandaşlara depremin şiddet ve büyüklüğü arasındaki farkları hatırlatmaya devam ediyor. 17 Ağustos 1999 Depremi'nden sonra hatırladığımız deprem gerçeğinde vatandaşları uyaran uzmanlar, depremlerin şiddeti ile büyüklüğü arasındaki farkın artık bilinmesi noktasında önemli açıklamaları var. Hürriyet'te yer alan habere göre, Sakarya Üniversitesi Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu, sismografların çalışma prensibi kapsamında depremin büyüklüğü ve şiddeti arasındaki farkı tüm detaylarıyla açıkladı.
'İKİSİ FARKLI ANLAMA GELİYOR'
17 Ağustos 1999'daki Gölcük Depremi'nden sonra birçok deprem uzmanı, depremlerin şiddetleri ve büyüklüklerine ilişkin önemli farklılıklar olduğuna dikkat çekmişti. Ancak aradan geçen neredeyse çeyrek asırlık süre zarfında bu iki değer arasındaki farkın yeterince net algılanamadığını fark eden uzmanlar, son günlerde önemli hatırlatmalarda bulunuyor. Bu isimlerden biri de AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar. Geçtiğimiz günlerde AFAD Genel Merkezi'nde önemli açıklamalarda bulunan Tatar, "Şiddet ölçüsüne baktığımızda en büyük ölçü 12'dir. 6 Şubat'ta yaşadığımız 7.7 büyüklüğündeki depremin şiddeti ise 11'dir. Yani 12 olan bizim 'tam yıkım' olarak adlandırdığımız şiddetin bir önceki aşamasıdır. 7.6 büyüklüğündeki ikinci depremin şiddeti ise 10 şiddetine karşılık gelmekte" ifadelerini kullandı.
Mercalli şiddet ölçeği, depremin yeryüzüne, insanlara, doğal cisimlere, ve yapılara olan etkisini 1 ile 12 arasında bir ölçek ile belirliyor. Bu ölçeğe göre 1 'hissedilmez', 12 ise 'tam yıkım' anlamına geliyor. Richter ölçeği (yerel magnitüd ölçeği), sismolojide kullanılan, dünya genelinde meydana gelen depremlerin sismograflarla ölçülen büyüklüklerini ve sarsıntı oranını belirleyen uluslararası ölçüm birimi olarak kullanılıyor.
'YUMRUK' ÖRNEĞİYLE AÇIKLADI
Depremin büyüklüğünün sismografla ölçüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Murat Utkucu, depremin şiddetinin ise farklı gözlemlere göre değişiklik gösterebileceğinin altını çizdi. Deprem şiddetinin çevredeki yıkım ve hasara bağlı olarak değişebileceğini belirten Prof. Dr. Utkucu, "Depremle ilgili büyüklük objektif, şiddet ise subjektif bir değerlendirme" dedi. Büyüklük ve şiddet arasındaki farkın anlaşılması için bir örnek veren Prof. Dr. Utkucu, "Bir 'yumruk' örneği ile değerlendirecek olursak büyüklük atılan yumruğun kuvveti, şiddet ise yumruk atılan kişide oluşan etkilerdir. Yumruk atılan kişi bu eylemden kaçarsa kuvvet yani büyüklük ne olursa olsun şiddet farklı olur" diye konuştu.
