Başkan Recep Tayyip Erdoğan, 13 yılın ardından Irak'a bir ziyaret gerçekleştirdi. Başkent Bağdat'a giden Erdoğan, havaalanında resmi törenle karşılandı.
Başkan Erdoğan, akabinde Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile bir görüşme gerçekleştirdi.
Görüşmelerin ardından Erdoğan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Kalkınma Yolu Anlaşması'nın imza törenine katıldı.
26 ALANDA İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, "Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" ve "Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı"na imza atarken, 2 ülke arasında farklı alanlarda ayrıca 24 işbirliği anlaşması imzalandı.
Başkan Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani arasında, Bağdat'taki Hükümet Sarayı'ndaki gerçekleşen görüşmenin ardından iki ülke arasında gerçekleştirilecek 26 işbirliği anlaşmasına imza atıldı.
İmza töreninde, "Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" ile "Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı", Başkan Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani tarafından imzalandı.
Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Nuh Yılmaz ile Irak Dışişleri Bakanlığı Dış Hizmetler Enstitüsü Dekanı Hussein Mansour Al-Safi, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığı ile Irak Dışişleri Bakanlığı Dış Hizmetler Enstitüsü arasında İşbirliği Mutabakat Zaptını imzaladı.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ile Irak Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Abdulrazaq Al-Zuheere, DEİK ile Irak Ticaret Odaları Birliği Arasında Mutabakat Zaptı'na imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Milli Kütüphanesi ve Arşivi arasındaki Mutabakat Zaptı, Devlet Arşivleri Başkanı Uğur Ünal ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Milli Kütüphanesi ve Arşivi Kültürel İşler Genel Müdürü Prof. Dr. Alaa Abo Alhassan Esmaıl tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Sünni Vakfı Divanı Arasında İslami İşler Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ve Sünni Vakfı Divanı Başkanı Prof. Dr. Mişan Muhyi Alwan tarafından imza altına alındı.
MEDYA VE İLETİŞİM ALANINDA İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN MUTABAKAT ZAPTI İMZALANDI
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Irak Cumhuriyeti İletişim ve Medya Komisyonu Başkanı Dr. Ali Hussein Al-Moayyed, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasında, Medya ve İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı'na imza attı.
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ile Irak Savunma Sanayii Komisyonu Başkanı Mustafa Ati Hassan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Irak Cumhuriyeti Savunma Sanayii Komisyonu (DIC) arasında Savunma Sanayii Alanında Stratejik İşbirliği Mutabakat Zaptı'nı imzaladı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Irak Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Ahmed Jasim Al-Asadi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı arasında "İstihdam ve Sosyal Güvenlik Alanlarda Mutabakat Zaptı"na imza attı.
Fidan ve Al-Asadi ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zabıtları'nı da imzaladı.
"ENERJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN MUTABAKAT ZAPTI" İMZALANDI
İki ülkenin Milli Eğitim Bakanlıkları arasındaki "Eğitim Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" Dışişleri Bakanı Fidan ve Irak Eğitim Bakanı Dr. İbrahim Namis El Cuburi arasında imzalandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı arasındaki "Turizm Alanında Mutabakat Zaptı", Dışişleri Bakanı Fidan ve Irak Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanı Prof. Dr. Ahmed Fakak Ahmed tarafından imzalandı.
İki ülke arasındaki "Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı", Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile Irak Elektrik Bakanı Zeyad Ali Fadhil Al-Rzage arasında imza altına alındı.
İki ülkenin İçişleri Bakanlıkları arasındaki "Güvenlik İşbirliği Mutabakat Zaptı", İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Irak İçişleri Bakanı Abdulameer K. Alshimary tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptına, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Irak Sağlık Bakanı Dr. Salih Mahdi Al-Hasnawi imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı Arasında Askeri Eğitim İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Milli Savunma Bakanı Sayın Yaşar Güler ile Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said El-Abbasi tarafından imza altına alındı.
Güler ve El-Abbasi ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı arasında "Askeri Sağlık Alanında Eğitim ve İşbirliği Protokolü"nü imzaladı.
"YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI" İMZALANDI
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile Irak Ulusal Yatırım Komisyonu Başkanı Dr. Haider Mohammed Makkiyah, iki ülke arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması'nı imzaladı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır ile Irak Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Ahmed Muhammed Al-Mubarka tarafından iki ülkenin gençlik ve spor bakanlıkları arasında Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Irak Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanlığı Sınai Kalkınma Genel Müdürlüğü arasındaki Mutabakat Zaptı'na, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır ile Irak Sanayi ve Madenler Bakanı Prof. Dr. Khalid B. Al-Najim imza attı.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Irak Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı (MOHESR) arasındaki Bilim, Teknoloji ve Yenilik Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı'nı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile Irak Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Dr. Naim Al-Aboudi imzaladı.
TÜRKİYE-IRAK TARIM ÇALIŞMA GRUBU 2024-2025 DÖNEMİ EYLEM PLANI'NI İMZA ATILDI
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile Irak Tarım Bakanı Abbas Jabr Al-Ali Al-Maliki, Türkiye-Irak Tarım Çalışma Grubu 2024-2025 Dönemi Eylem Planı'nı imzaladı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Irak Ticaret Bakanı Atheer Dawood Salman Al Ghurairi tarafından iki ülkenin ticaret bakanlıkları arasında Ekonomik ve Ticaret Ortak Komitesi Kurulmasına Dair Mutabakat Zaptı imzalandı.
Ticaret Bakanı Bolat ile Irak Başbakan Yardımcısı ve Planlama Bakanı Prof. Dr. Muhammad Ali Tamim, iki ülke arasında Ürün Güvenliği ve Ticarette Teknik Engeller Alanlarında Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol'e imza attı.
Türkiye Adalet Akademisi ile Irak Cumhuriyeti Yüksek Yargı Konseyi Adalet Enstitüsü arasında Türkiye Adalet Akademisi ve Irak Adalet Enstitüsü Öğrencilerinin, Hakim ve Savcı Yardımcılarının Yargısal Eğitimine Yönelik İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Irak Adalet Enstitüsü Genel Müdürü Faten Mohsen Hadi tarafından imzalandı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu ile Irak Ulaştırma Bakanı Razzaq Muhaibis Al-Saadawi, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı arasındaki Kalkınma Yolu Hakkında Mutabakat Zaptı'na imza attı.
KALKINMA YOLU'NDA TARİHİ ADIM: "AVRUPA'NIN HER ÜLKESİNE KESİNTİSİZ ULAŞIMI SAĞLAYACAĞIZ"
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın riyasetinde Irak'ta gerçekleştirilen görüşmeler kapsamında, Türkiye, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar arasında Kalkınma Yolu Projesinde Ortak İşbirliği Mutabakat Zaptına imza atıldığını bildirdi. Uraoğlu, "İmzalanan bu mutabakat zaptı ile ülkelerimiz arasında karayolu ve demiryollarında tarihi adımlar atılacak" dedi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın riyasetinde, Irak'ta Kalkınma Yolu ile ilgili görüşmeler gerçekleştirildiğini belirtti. Bakan Uraloğlu, görüşmeler kapsamında; Katar Ulaştırma Bakanı Jassim Saif Ahmed Al Sulaiti, BAE Enerji ve Altyapı Bakanı Mohamed Al Mazrouei ve Irak Ulaştırma Bakanı Razzaq Muhaibis Al-Saadawi ile ile Kalkınma Yolunda Ortak Mutabakat metnini imzaladıklarını açıkladı.
"AVRUPA'NIN HER ÜLKESİNE KESİNTİSİZ ULAŞIMI SAĞLAYACAĞIZ"
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın riyasetinde Irak, Katar, BAE Ulaştırma Bakanları ile Kalkınma Yolu Projesi Mutabakat Zaptı'nı imzalayarak tarihi bir adımı attıklarını belirten Uraloğlu, "Dünyada gelişen ve büyüyen ticaret hacmi ile Türkiye'nin stratejik konumunu temel alarak yürüttüğümüz 'Kalkınma Yolu Projesi' ile artık FAV Limanı'ndan Londra'ya kadar kara ve demir yolu ile Avrupa'nın her ülkesine kesintisiz ulaşımı sağlayacağız." dedi.
"TÜRKİYE'NİN EKONOMİK VE JEOPOLİTİK STATÜSÜ GÜÇLENECEK"
Proje ile ayrıca Irak'ta bulunan Büyük Fav Limanı'nı önemli bir geçiş merkezi olarak kurgulandığını, Asya ile Avrupa arasındaki seyahat süresini Türkiye üzerinden önemli ölçüde azalttıklarını belirten Uraloğlu, Yeni İpek Yolu olarak nitelendirilen Kalkınma Yolu Projesi ile Türkiye'nin ekonomik ve Jeopolitik statüsünün daha da güçleneceğinin altını çizdi.
"BÖLGESEL TİCARET AÇISINDAN YENİ BİR KAPI ARALAYACAK"
Fav limanından yola çıkacak bir geminin Süveyş kanalı üzerinden Avrupa'ya ulaşması arasında geçecek olan süre ile Kalkınma yolu üzerinden aynı yükün Avrupa'ya ulaşması arasında 15 günlük bir kazanım sağlanacağının altını çizen Bakan Uraloğlu, "Fav Limanı'nı 1200 km'lik demir yolu ve otoyolu ile Türkiye sınırına ve oradan da Avrupa'ya bağlayacak proje bölgesel ticaret açısından yeni bir kapı aralayacak." şeklinde konuştu. Kalkınma Yolu'nun sadece uygun maliyetli ve kısa süreli bir ulaştırma koridoru sunmakla kalmadığını belirten Uraloğlu, aynı zamada mevcut ulaştırma koridorlarının tamamlayıcısı olduğunu söyledi. Uraloğlu, "Böylece, doğu batı yönündeki koridorları kuzey güney yönünde bağlamış oluyor. Global ticaret sistemine doğrudan katkı sağlayacak olan Kalkınma Yolu Projesi katılımcı bütün ülkelerin kalkınmasına ve gelişmesine de katkı sağlayacaktır" şekline konuştu.
"KÜRESEL ANLAMDA ÖNEMLİ BİR TİCARİ KORİDOR OLUŞTURMAYI AMAÇLIYORUZ"
Kalkınma Yolu Projesi kapsamında söz konusu ülkeler ile sürdürmekte olunan iş birliği çerçevesinde, düzenli olarak teknik heyetlerin bir araya geldiğini açıklayan Uraloğlu, "Kalkınma Yolu Projesi, Basra Körfez'inden kara ve demir yollarıyla Türkiye'ye ve Avrupa'ya uzanıyor. Irak ve Türkiye'yi birbirine bağlarken, küresel anlamda da önemli bir ticari koridor oluşturmayı amaçlıyoruz. Proje ülkemizin ve bölgemizin ekonomik ve jeopolitik statüsünü de güçlendirecek." dedi. Uraloğlu, Türkiye'nin stratejik ve coğrafik konumunun değerini bilerek planlamaları iyi değerlendirerek ve yöneterek geleceği planladıklarını belirterek, "Kalkınma Yolu'nda tarihi adımı atıyoruz, Türkiye, Irak, Katar ve BAE ile kalkınma yolunda ortak işbirliğine gidiyor" dedi.
TİCARET HACMİNİN 20 MİLYAR DOLARA ULAŞTIRILMASI HEDEFLENİYOR
İki ülke arasında ticaret hacminin, Kalkınma Yolu Projesi'nin tamamlanmasıyla 2030 yılında 20 milyar dolara ulaştırılması hedefleniyor.
BÖLGENİN YENİ İPEK YOLU
Türkiye'yi Basra Körfezi'ndeki Faw Limanı'na bağlayacak olan Kalkınma Yolu Projesi, 'Yeni İpek Yolu' olarak tanımlanıyor.
Kalkınma Yolu Projesi'nin ilk ayağı olan liman, aynı zamanda Fırat ve Dicle nehirlerinin denize dökülmeden önce birleştiği Şattülarap'ın ağzında yer alıyor.
Limandan başlayarak Divaniye, Necef, Kerbela, Bağdat ve Musul'dan geçerek Türkiye sınırına uzanacak demir yolu ve kara yolu hatlarını ihtiva eden projenin, Türkiye sınırından Mersin Limanı'na erişim sağlaması ve karayoluyla İstanbul üzerinden Avrupa'ya ulaşması öngörülüyor.
Projenin geçtiği güzergahın tasarımını PEG Infrastructure isimli İtalyan şirketin yürüttüğü Kalkınma Yolu, Musul'dan sonra Ovaköy üzerinden Türkiye'ye giriş yapacak.
AVRUPA'DAN KÖRFEZ ÜLKELERİNE KADAR GENİŞ BİR BÖLGEYİ ETKİLEYECEK
Kalkınma Yolu Projesi, 1200 kilometrelik demir yolu ve otoyol ile Türkiye'yi Basra Körfezi'ndeki Faw Limanı'na bağlayacak. Yeni İpek Yolu olarak tanımlanan proje, Avrupa'dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir bölgeyi etkileyecek ve ortak fayda üretecek.
PROJENİN 2029'A KADAR TAMAMLANMASI BEKLENİYOR
Basra'dan başlayan bu güzergâh, Irak'ın önemli şehirlerinden geçtikten sonra Irak, Türkiye ve Suriye'nin temas noktasından Türkiye'ye girecek ve Mersin Limanı'ndan Avrupa'ya devam edecek.
Maliyeti yaklaşık 20 milyar dolar olan projenin, plana göre 2029'a kadar tamamlanması bekleniyor. Irak böyle bir tutarı sağlama konusunda yetersiz ve dolayısıyla projenin gidişatı kesinlikle yabancı yatırıma bağlı.
"KALKINMA YOLU PROJESİ'NİN BAŞ AKTÖRLERİ TÜRKİYE, BAE VE IRAK"
Türkiye ve Irak arasında "Yeni İpek Yolu" olması hedeflenen projenin, Irak hükümetinin tek başına yüklenemeyeceği 17 milyar dolarlık devasa bir maliyeti bulunuyor.
Bu nedenle Türkiye, Körfez ülkeleri ve Çin'in, projenin finansmanına ve tamamlanmasına katkısı bekleniyor.
Nitekim şubat ayında BAE ziyareti esnasında konuya ilişkin temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "(Kalkınma Yolu Projesi ) Konunun baş aktörleri Türkiye, BAE ve Irak. Bu yol, bölgemizin yeni bir İpekyolu haline gelecek, bölgesel barışa da hizmet edecek." yönündeki ifadeleriyle bölgesel aktörlerin projenin paydaşı olacağı mesajı vermişti.
Dışişleri Bakanı Fidan da 13 Eylül 2023'te Irak, BAE, Türkiye ve Katar'ın proje konusunda yoğun görüşmeler içerisinde olduğunu söylemişti.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, mart ayında yaptığı açıklamada, projeyle ilgili Türkiye ile iyi bir görüşme içerisinde olduklarını ve büyük finansmana ihtiyaç duyulduğundan çeşitli ülkelerin projeye yatırım yapmaya katılabileceğine dikkati çekerek, projeye yatırım yapmayı düşünen Körfez ülkelerinin olduğunu kaydetmişti.
5,8 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM
Kalkınma Yolu Projesi'nde Türk ve Irak hükümetleri, devam eden çalışmalara ek olarak 23,8 milyar dolarlık yatırım yapacak. Türkiye, bu yatımları demir ve kara yolları için gerçekleştirecek.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Kalkınma Yolu Projesi kapsamında yürüttüğü çalışmalarla ülkeden geçen 2 bin 88 kilometrelik demir yolu bağlantısı için 615 kilometrelik yeni hat, 1912 kilometrelik kara yolu koridoru içinse 320 kilometrelik yeni otoyol yatırımı planladı.
Söz konusu demir yolu ağının 439 kilometresi mevcut durumda iken 1034 kilometresi devam ediyor, 615 kilometresi ise planlanıyor. Planlanan demir yolu ağları Gaziantep-Ovaköy arasında bulunuyor. Bu demir yolu için 5,8 milyar dolarlık yatırım yapılacak.
Proje kapsamında ülkeden geçen kara yolu 1912 kilometre olacak. Söz konusu kara yollarının 1592 kilometresi mevcut durumda bulunurken, 320 kilometresi için planlama yapıldı. Şanlıurfa-Ovaköy arasında planlanan kara yolunun yatırım tutarı 2 milyar dolar olarak öngörülüyor.
KALKINMA YOLU PROJESİ'NİN ÖNEMİ NE?
Demiryolu ve otoyollar Körfez Bölgesi ile Avrupa'yı birbirine bağlayacak Kalkınma Yolu Projesi Türkiye'nin ihracatına da ciddi katkı sunacak. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Irak ziyaretinde "Kalkınma Yolu Projesi" de ele alınacak. Bu proje ile Körfez Bölgesi ve Avrupa arasındaki taşımacılıkta ticaret, gümrük, vize ve transit geçiş işlemlerinin kolaylaştırılması amaçlanıyor.
2030 YILINDA DEVREYE GİRECEK
Projenin inşasının 2025-2029 yıllarında yapılmasının, 2030'da da demir ve kara yollarının işletmeye alınması planlanıyor. Proje ile birlikte yaklaşık bin 176 kilometre uzunluğunda yüksek hızlı yük ve yolcu taşımasına uygun demir yolu ve bin 190 kilometre uzunluğunda otoyol inşa edilecek. Kalkınma Yolu Projesi Orta Doğu ve Körfez Bölgeleri başta olmak üzere güneydoğu Asya ülkelerine yapılacak ihracatta da artış olması öngörülüyor.
HANGİ MESAJLARI VERECEK?
Peki Başkan Recep Tayyip Erdoğan Irak'ta hangi mesajları verecek? Masada hangi başlıklar var? Kalkınma Yolu Projesi'nin önemi ne? Türkiye-Irak arasında imzalanacak "Kalkınma Yolu" nasıl olacak? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem ile Sabah gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu değerlendirdi.
KALINMA YOLU PROJESİNİN ÖNEMİ
Konuyla ilgili canlı yayında önemli açıklamalarda bulunan Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem şu ifadeleri kullandı:
Şu anda Kızıldeniz üzerinden uygulanan bir koridor var. Suveyş Kanalı'na kadar giden ve 45-50 günü bulan bir seyirden bahsediliyor. Burası hem maliyeti artırıyor hem de süreyi uzatıyor. Kalkınma Yolu Koridoru ile Basra Körfezi'nde başlayan ve Türkiye'yi içine alan kara ve deniz ve demiryolu projesini konuşuyoruz. Türkiye'ye giriş yaptıktan sonra Mersin Limanı'na gelen oradan deniz yolu ile devam eden bir güzergahtan bahsediyoruz.
ULAŞIM SÜRECİ DÜŞECEK MALİYETLER İNECEK
Bu proje aynı zamanda Türk dünyasına bağlanan ve Orta Koridoru içine alan bir proje. Bu Orta Doğu'yu hem Türk dünyasına hem de Avrupa'ya bağlayan bir proje. Burada süreler 20-25 güne düşecek ve maliyetler inecek. Türkiye'nin limanları önem kazanacak. Türkiye ticaret merkezinden transit nokta olacak. Proje 3 aşamada gerçekleşecek. Burada Türk müteahhitliği devreye girecek kara ve demir yolları inşa edilecek. Burada da önemli bir getiri sağlanacak. Basra'dan Londra'ya kadar uzanan bir ticaret yolunu konuşuyoruz.
TİCARET HACMİ MASADA
Bu konu bugün Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Irak ziyaretinde gündeme gelecek. Bizim Irak ile 24 milyar dolar bir ticaret hacmimiz var. Bunun da geliştirilmesi için adımlar atılacak. Siyasi taraftan çok ekonomi taraflar da ele alınacak. Kalkınma Yolu Projesi hem bizler hem de diğer ülkeler için bir değer oluşturacak.
ÖNEMLİ AMA YETERLİ DEĞİL
Okan Müderrisoğlu ise dünyada dengelerin değişeceği ifade edip sözlerini şöyle sürdürdü:
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 12 sonra Irak'a gidecek olması, yanında 8 bakan ile bunu gerçekleştiriyor olması başlı başına mesajdır. Irak'ın ziyaret hakkın yaptığı açıklamalar da bu ziyaretin önemini bizlere gösteriyor. Çok önemli bir ziyaret. Burada öncelikli konu tabi terörle mücadele olacaktır. Yakın zamanda Irak'a PKK'yı yasaklı örgütler listesine aldı. Bu da oldukça önemli bir adımdır. Bu gereklidir ama yeterli değildir. PKK'nın kendisi ve türevleri terör örgütü olarak kabul edilmelidir. Yasaklı değil terör örgütü statüsünün tescil edilmesi gereklidir.
ORTAK HAREKAT MERKEZİ
Irak Merkezi Hükümeti, ülkenin tamamında güvenliği sağlayacak bir aşamaya gelmedi. Türkiye'nin BM'nin 51. maddesinden gelen ve yasal olan hakkı karşısında terör operasyonlarına fazla ses çıkaramadı. Gelinen noktada bir ortak harekat merkezi kurulması ve Türkiye'nin ne yaptığını ve ne yapacağının Irak tarafından kesin olarak kabul edilmesi ortaya çıkacak. Türkiye-Irak sınırının yeniden çizilmesi gerekebilir. Bugünün konusu değil ama bugünden atılacak adımlar bağlamında sınırda belli düzeltmeler gerekebilir. Sınır şartları güvenlik şartlarına dönüşmüş vaziyette.
SINIR YENİDEN ÇİZİLEBİLİR
Türkiye'nin güvenli bölge projesi; Irak'ın toprak ve siyasi bütünlüğüne saygılı olmak ile birlikte 2 ülkenin de sınırlı biçimde al-ver biçiminde işletebileceği daha güvenli noktalar oluşturulmasına ilişkin yeni dönemin kapısı aralanabilir. Bu bugünün konusu değil ama Turgut Özal zamanından beri Irak sınırında konuşulan konudur.
DÜNYADA DENGELER DEĞİŞECEK
Irak tarafının Kalkınma Yolu Projesi'ni sahiplenme biçimi oldukça önemli. Bu projenin ticaret yollarının değiştirme yönü nedeniyle engellenme çabaları da var. Basra'dan Habur'a kadar uzanacak; Türkiye üzerinden Londra'ya kadar gidecek bir koridorun gerçekten uluslararası ticaretin hem maliyetini hem yönünü değiştirecek. Bunun yanında bölgenin huzur ve güvenliğini aynı anda ilgilendiriyor. Irak bu konuda oldukça kararlı. BEA, Kuveyt finansman konusunda projeye yakın duruyor. Bu proje er ya da geç hayata geçecek. Bunu engellenmek isteyen zinde kuvvetler de olacaktır.
