Çiftçide 1,5 lira olan limon tezgahta 20 liraya çıktı! Arz-talep dengesiyle açıklamak mümkün değil: "Ne oldu bizim şu Hal Yasası işi?"

HAL KAYIT SİSTEMİ'NDE YOK
Erdemli ilçesindeki iki depoda yapılan incelemede, HKS'ye kaydı yapılmadığı belirlenen 380 ton limon olduğu görüldü.

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Şube Müdürlüğü ekiplerinin de görev aldığı denetimlerde, ürün sahibi 3 kişi hakkında tutanak tutuldu.

Ekiplerin, limon fiyatlarındaki artışa yönelik denetimleri devam ediyor.

LİMON FİYATINDA SUNİ ARTIŞ
Bilindiği gibi geçtiğimiz günlerde İstanbul Ticaret Odası (İTO), tarafından açıklanan verilere göre, Haziran ayında İstanbul'da limon fiyatı yüzde 56,64 arttı.

BU FİYAT DEĞİŞİMİNİ ARZ-TALEP DENGESİYLE YA DA MALİYETLERLE AÇIKLAMAK MÜMKÜN DEĞİL
Konuyu köşesine taşıyan Sabah Gazetesi Yazarı Melih Altınok, "Bir hafta önce 30 lira olan limon şimdi 100 lira. Bu fiyat değişimini arz-talep dengesiyle ya da maliyetlerle açıklamak mümkün değil." dedi.

Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın gündeme getirdiği Hal Yasası'nın ne durumda olduğunu soran Altınok, 5 Temmuz tarihli yazısında şu ifadeleri kullandı:

Bir hafta önce 30 lira olan limon şimdi 100 lira.
Bu fiyat değişimini arz-talep dengesiyle ya da maliyetlerle açıklamak mümkün değil.
Zira çiftçi elindeki limonu "Zarar ediyorum" diyerek çöpe döküyor. Başakşehir Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir'e soruyorum. Hatay Dörtyol'daki limon üreticisi Bestami Bey'le sohbetini anlatıyor. Ellerindeki limonu 1.5 liraya zor satabilmişler. Limonun tanesi tezgâhta 20 lira!

Dün de Mersin Ticaret İl Müdürlüğü ekiplerinin fiyatlardaki artış nedeniyle başlattığı denetimlerde, iki depoda Hal Kayıt Sistemi'ne (HKS) bildirilmeyen 380 ton limon tespit edildiğinin haberi vardı. Serbestlikten canavarlık aşamasına geçmiş, fiyatların günlük değiştiği bu piyasa koşullarında TÜİK'in verilerinin tartışılması garip değil. Peki ne yapılabilir?

Tek sorun ekonomiye güven algısında mı? Yoksa kontrol mekanizmalarında açıklar, eksiklikler mi var? Çiftçinin elindeki limon, devlet tarafından alınıp sıkıntı olunca piyasa sürülemiyor mu?
Yazın bollaştığı hâlde fiyatı artan tek ürün limon değil elbette.
Örneğin, ne oldu bizim şu Hal Yasası işi?

Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak

Pazarda, manavda, bakkalda günlük fiyat değişimlerinin sebebini sorduğumda herkes ağız birliği etmişçesine halden yakınıyor. Belli ki bir sorun var. Ve bunun tek kanıtı da piyasa aktörlerinin beyanları değil. Sorun daha önce hükümet tarafından tespit edilmiş olmalı ki, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 2018 yılında şunları söylüyordu: "Hal Yasası çok yakın süreçte Meclis gündemine gelecek. İnşallah artık komisyonculuk tarihe karışacak ve yeni haller, yeni satış imkânları sağlanacak. Lojistikteki kayıpların önüne geçeceğiz. Bu yasal düzenlemeyle dünyada örneği olmayan modeli çalışıyoruz."

Yıllardır soruyorum, bu işten vaz mı geçildi? Öyleyse gerekçeleri neler?
Eski bakanlar bir türlü cevap vermediler. Bir umut şimdiki Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı'ya sorayım:
Sayın Bakan, yasayı bu dönem çıkarmayı düşünüyor musunuz?
Ya da halde bir sorun yok da biz mi abartıyoruz?

TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN