Suriye'de 1963 yılında kurulan Baas rejimi 61 yıl sonra muhaliflerin başkent Şam'ı ele geçirmesiyle birlikte çöktü.
ÇÖKEN REJİMİN BAŞBAKANINDAN AÇIKLAMA
Beşşar Esad iktidarının Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından paylaştığı video mesajında, "Suriye'de halkın seçeceği bir hükümetle çalışmaya hazır olduklarını ve her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını" belirtti.
Kamu mallarına zarar verilmemesi çağrısında bulunan Celali, "Kimseye dokunmayacağını söyleyen ve bize elini uzatan muhaliflere elimizi uzatıyoruz." dedi.
Celali, "Suriye tüm Suriyelilerin. Bu ülke normal bir ülke olabilir, bu ülke komşularıyla ve dünyayla iyi ilişkiler kurabilir. Bu tercih, Suriye halkının seçeceği yönetime kalmış. Biz, seçilecek yeni yönetimle işbirliğine hazırız. Onlara her türlü desteği sağlayıp devlet dosyalarını kolayca onlara aktarmaya hazırız." ifadelerini kullandı.
BAŞKAN ERDOĞAN'IN SURİYE VE BEŞAR ESAD TUTUMU NASILDI?
Başkan Recep Tayyip Erdoğan Beşar Esad'ın kendi halkına zulmüne sessiz kalamamış her fırsatta yaşananların bir hesabının olacağını dile getirmişti.
İşte Başkan Erdoğan'ın Esad tutumu:
- Suriye'nin Banyas kentinde 250'den fazla sivilin öldürüldüğü iddialarının ardından 5 Mayıs 2013 gününde Twitter hesabından yaptığı paylaşım:
"Ey Beşar Esad, vallahi bunun hesabını vereceksin Allah izin verirse bu katilin dünyada hesap vereceğini göreceğiz."
- Ertesi gün partisinin Kızılcahamam kampı sonrasında da "Allah izin verirse bu caninin, bu katilin dünyada hesaba çekildiğini görecek ve bundan dolayı da hamd edeceğiz" dedi.
'BANA GÖRE TERÖRİSTTİR'
- 2014'te Fransa Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde "... Oradaki devlet terörünü estiren kişi bir kişi… Ki bana göre bir teröristtir ve ortada bir devlet terörü vardır. Bu kişiye karşı ulusların birleşip bir defa, Adalet Divanı'na mı gider; nereye giderse, buraya götürmesi lazımdır. Hâlâ buna kalkıp da dünyadaki devletlerin olumlu bir nazarla bakmasının izahı mümkün değildir." şeklinde konuştu.
- 2014'te, Esad'la görüşen CHP heyetini eleştiren Erdoğan "250 bin insanı katleden böyle bir katille resim çektirenlerin kimler olduğunu sizler çok iyi biliyorsunuz. Gittiler bu eli kanlı zalimi Şam'da ziyaret ettiler" dedi.
- 2017'de Esad'a Tunus'tan konuşan Erdoğan, "Esed, kesinlikle açık ve net söylüyorum, devlet terörü estirmiş aslında bir teröristtir. Suriye'de Esad'la "yürümek kesinlikle mümkün değildir. Niçin? 1 milyona yakın vatandaşını öldürmüş olan bir Suriye'nin başkanıyla nasıl olacak da geleceği kucaklayacağız? Suriye'nin halkı böyle birisini başında görmek ister mi?" ifadelerini kullandı.
- 2017'de İdlib'deki Şam yönetiminin düzenlediği iddia edilen kimyasal saldırı hakkında "Ey katil Esad, sen bunların ahından nasıl kurtulacaksın? Ey buna sessiz kalan dünya, buna sessiz kalan Birleşmiş Milletler, bunun hesabını nasıl vereceksiniz?" dedi.
GÖZLER TÜRKiYE'NİN YAŞANANLAR SONRASI SURİYE TUTUMUNDA
Suriye'de yaşananlar dünya tarafından takip edilirken Rusya Federasyonu ve İran Dışişleri Bakanları'nın katılımıyla Astana Formatı'nda Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın gerçekleştirildi. Her daim bölgesinde barış, huzur ve istikrarı savunan Türkiye burada Suriye konusundaki önceliklerini muhataplarına aktardı.
Astana görüşmeleri, Suriye'de kalıcı barışın sağlanması için en kritik girişimlerin başında geliyor. 2017 Ocak ayından bu yana, bölgede istikrarın sağlanması adına birçok karar alındı.
Astana formatlı" görüşmelerde, siyasi sürecin önemli halkalarından biri olan Anayasa Komitesi'nin kurulmasının temelleri atıldı.
Doha'da gerçekleştirilen Genişletilmiş formatlı Astana toplantısında Türkiye şu mesajları verdi:
1-Rejimin kendi halkıyla uzlaşmaması, ülkede artan ekonomik sorunlar, terör örgütlerinin faaliyetleri, kurumların düzgün işlememesi, sivillerin hedef alınması bugünkü olayları tetikledi.
2-2011'deki hatalar tekrarlanmamalı. Savaş yerine uzlaşma aranmalı. Gerginlik bir an önce azaltılmalı. Siviller ve sivil altyapı hedef alınmamalı. Azınlıkların, farklı inanç gruplarının hakları gözetilmeli.
3-Astana süreci ile ateşkesi sağladık. Esad geçen yedi yıllık süreyi değerlendirmedi ve tüm sorunların kaynağı olan kendi halkı ile barışı sağlamak için adım atmadı. Bu hata da tekrarlanmamalı. Rejim muhalefeti görmezden gelemez.
4-Gelinen bu noktadan sonra rejimle muhalefet arasında siyasi sürecin önünün açılması lazım. Rejim gerçekçi olmalı ve bu defa muhalefetle anlaşmak için samimi bir çaba harcanmalı.
5-Buradan sonra, kalıcı barışa dönük bir süreç başlamak zorunda.
6-Türkiye için Suriye'nin toprak bütünlüğü ve birliği esastır.
7-Rejimin kendi halkıyla uzlaşı sağlaması, tüm halkaları, dini grupları kapsayıcı bir yönetim sunması istikrar ve barışın ana unsuru olacaktır. Türkiye olarak bunun desteklemeye hazırız.
8-Terörle mücadeleden taviz vermeyiz.