Sismik izolatör nedir, ne demek? Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi'nde kullanılan sismik izolatör sistemi ile ilgili detaylar araştırılmaya başlandı. Deprem izolatör sistemi bir diğer adıyla 'sismik yalıtım', yapının depreme karşı dayanıklılığını artırarak binada oluşabilecek zararı en aza indiriyor. Peki, sismik izolatör nedir, ne demek? Sismik izolatörlü bina güvenli mi? Deprem izolatörü ne işe yarar? İşte konu ile ilgili merak ediilenler...
SİSMİK İZOLATÖR NEDİR, NE DEMEK?
Sismik izolatör bir diğer adıyla deprem izolatörü, deprem anında binanın kontrollü bir şekilde hareket etmesini sağlar ve sarsıntının şiddetini en aza indirir. Bu sistem, deprem anında oluşan sismik yükün, binaya yıkıcı güç aktarmayarak önemli bir kısmını absorbe ediyor. Sismik izolasyon sistemleri zemin ile yapının tabanı arasına esnek enerji sönümleyici elemanlar yerleştirerek zeminden yapıya aktarılan deprem kuvvetlerinin azaltılmasına; sismik enerji ve hareketlerini absorbe etmesine yardımcı olan araçlardır.
DETAYLAR BİR SONRAKİ SAYFADA
Sismik izolasyonu olmayan yapı kendi ağırlığının 1/10'u kadar yatay yük taşıyabilir. Eğer bu değerden daha fazla bir yük gelirse yapıda kalıcı deformasyonlar oluşur ve kolon-kiriş birleşim noktalarında kırılmalar başlar. Ancak sismik izolasyonu olan yapılar ise bu değerlerin çok üstüne çıkabilir. Çünkü sismik izolatörler gelen yatay yükü azaltır.
izolatör, deprem sırasında üzerindeki yapının sarkaç misali küçük salınımlar yapmasını sağlar. Oluşan dinamik sürtünme kuvveti ile izolatörün konkav geometrisi deprem enerjisinin sönümlenmesini sağlar. Sismik izolatörler deprem anında yapıya aktarılan dinamik kuvvetleri ve buna bağlı deplasmanları %80 – %90 oranında azaltmakta ve yapıyı deprem kuvvetlerine karşı izole etmektedir.
1921 yılında Amerikalı Mimar Frank Lyond Wright, Tokyo'daki Imperial Hotel'in temellerinde, taban izolasyon fikrini uygulayan ilk kişi olmuştur. 1969 yılında dünyada ilk kauçuk sismik izolasyonlu yapı, İsviçreli mühendisler tarafından Makedonya'nın Skobje şehrinde bir ilkokul binasında uygulanmıştır.
DEPREM İZOLATÖR SİSTEMİNİN YARARLARI
Yüksek düzeyde can güvenliği
Aynı oranda minimum düzeyde bakım gerekliliği
Araştırma ve geliştirmeye ait projelerin korunması
Yapıda bulunan mimari ve taşıyıcı elemanlarda minimum hasar
Şiddetli deprem sonrasında hemen kullanım olanağı
Köprü ve viyadükler de hasar görmeksizin kullanımına devam edilmesi
Ulaşım yapılarında devam eden süreklilik
Yapı içerisinde yer alan eşya ve cihazların korunması
