Türkiye'de milyonlarca çalışan, çalışma saatleri konusundaki son dakika gelişmelerini yakından takip ediyor. Aylar önce çalışanların daha verimli olabilmesi amacıyla mesai saatlerini düşürecek düzenlemelerin gündeme gelmesiyle birlikte konu hakkında araştırmalar hızlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili detaylı açıklamalarda bulundu. Peki, çalışma saatleri kısalacak mı? İşte son dakika duyuruları...
BAKAN IŞIKHAN'DAN ÇALIŞMA SAATLERİ AÇIKLAMASI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan 16 Ocak günü gerçekleşen Kabine Toplantısı sonrası konu ile ilgili olarak şunları kaydetti:
''İş kanunuyla ilgili güzel, verimli bir toplantı gerçekleştirdik. Bu da tekerrür eden, işlemeyen bazı yasalar var. Bir tane 19 kanunla ilgili işlemeyen maddeler var. Çok eskiden geçerli olan maddeler söz konusu. Bunların azaltılmaları yönünde. Ama temel haklar bunlar. Temel hakların yani çalışanların hakları korunarak üzerinde aksayan bir de yeni hizmet modelleri var, yeni işler çıktı. Esnek çalışma, uzaktan çalışma platform çalışma, çalışanlarına yönelik güncel verileri de kapsayacak güzel, çağdaş bir temel kanun. Şu an takvim yok. Sadece ön görüşmeleri gerçekleştirdik. Onu da Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etmişti. Hatta TİSK'in toplantısında hatırlarsanız orada bir toplantı gerçekleşti."
ÇALIŞMA SAATLERİ KISALACAK MI?
İş Kanunu'na göre halihazırda haftada 45 saat olarak belirlenen genel çalışma süresi, Bakanlık tarafından yapılacak düzenlemelerle daha da kısalmış olacak. Bu çerçevede, memurların haftalık çalışma süresi ise 40 saatten aşağıya çekilecek.
Pandemi sonrası iş dünyasında hızla yaygınlaşan uzaktan çalışma ve esnek çalışma modellerinin etkisiyle, iş-özel yaşam dengesinin korunması ve işveren-işçi ilişkilerinde daha sağlıklı bir denge oluşturulması hedefleniyor.
HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ NE KADAR?
Yasal olarak haftada en çok 45 saat çalışılabiliyor. Sözleşme ya da işyerindeki uygulamaya göre çalışılan günler 5x9 şekilde eşit bölünebilir. İşyerinde haftanın çalışılan günlerine günde 11 saati geçmeyecek şekilde farklı da dağıtım yapılabilir. İşveren ve işçi arasında bunun altında çalışma süresi de belirlenebilir.
FAZLA ÇALIŞMA KONUSUNDA DAVA YOLUNA GİDİLİRSE İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ KİMDE?
Çalışanın fazla mesaiye kaldığını ispatlaması gerekiyor. Çalışanın imzasını taşıyan bordro, giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri kayıtları delil olarak kabul edilebiliyor. Fazla çalışma yazılı olarak belgelenemiyorsa tanık gösterilebiliyor. Fazla çalışma alacakları için beş yıllık zaman aşımı bulunuyor.
GÜNDE 7.5 SAAT ÇALIŞANLARIN ARA DİNLENMESİ NE KADAR?
Ara dinlenmeler fazla mesaide hesaba dâhil edilmiyor. Örneğin, 08:00-20:00 saatleri arası çalışılıyor ve günde toplam 1.5 saat ara dinlenmesi kullanılıyorsa günlük çalışma süresi 12 saat değil 10.5 saat olur. İş Kanunu'na göre ara dinlenme süresi yarım saat olup işveren isterse bunu uzatabiliyor. Günde 7.5 saatten fazla çalışanın ara dinlenmesinin en az bir saat olması gerekiyor.
BİR ÜLKE DAHA HAFTADA 4 GÜN ÇALIŞMA SİSTEMİNE GEÇECEK
Dominik Cumhuriyeti'nde hükümet, gönüllü deneme süreci kapsamında çalışma saatlerinin 44 saatten 36 saate düşürüleceğini söyledi. Dominik hükümeti, pilot uygulamanın Şubat ayında başlayacağını, çalışanların aynı maaşı alacağını ve standart çalışma haftasının Pazartesi'den Perşembe'ye 44 saatten 36 saate düşürüleceğini söyledi.
İngiltere 2023'te dünyanın en büyük dört günlük çalışma haftası denemesini başlatmış ve olumlu sonuçlar almıştı. Bazı ABD şirketleri de daha kısa çalışma haftasına geçiş yaparken, Şili'de haftalık çalışma süresini 45 saatten 40 saate düşüren bir yasa tasarısını onaylanmıştı.
