Romatoloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Selda Öktem, romatizma rahatsızlığıyla ilgili merak edilen soruları TAKVİM okurları için yanıtladı:
Romatizma nedir? Romatizma, Yunanca "rheuma" kökünden gelir. Anlamı ise "akma" veya "hareket"dir. Kemik, kas ve eklemlerdeki ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı ya da hareket kısıtlılığını ifade eder.
Hangi belirtilere yol açar?
EĞER iç savaşın olduğu bölge eklemde ise eklemde şişlik, bazen kızarıklık ve sıcaklık artışı ve ağrıya neden olur. Eklemde biriken iltihaplı sıvı nedeniyle eklemin hareketleri kısıtlanır. Omurgadaki bir romatizma alt bel, sırt ve boyun ağrısına ve tutukluğa neden olur.
KAS dokusunda bir iç savaş, kas liflerinin zarar görmesine ve kas güçsüzlüğüne neden olur. Hasta oturup kalkamaz, yürüyemez, yere çömelemez, saçlarını kolaylıkla tarayamaz. Yardıma ihtiyaç duyar.
ROMATIZMAL hastalığın tipine göre görme yakınmaları, gözde iltihaplanma hatta körlük olabilir. Böbrek yetersizliği, nefes darlığı, kuru öksürük, çarpıntı, kalp kapakçıklarında sorunlar, beyin tutuluşuna bağlı olarak felç, bilinç kaybı gibi durumlar görülebilir.
Kimlerde sık görülür?
Bazı romatizmal hastalıklar kadınlarda daha sıkken bazıları erkeklerde daha fazla görülür. Bebeklikten yaşlılığa kadar her yaşta ortaya çıkar ama romatizma tipi değişkendir. Klasik bağ dokusu hastalıkları 20-55 yaş arası daha sıklıkla görülür.
YAŞLA BİRLİKTE GÖRÜLME SIKLIĞI ARTAR MI?
Aslında yaşla görülme sıklığı artar diyemeyiz. Çünkü her yaş grubunda sıklığı değişken romatizma tipleri vardır. Yaşla sıklığı artan en önemli eklem sorunu kıkırdak yaşlanmasına bağlı kireçlenmedir. Buna osteoartroz veya osteoartrit denir.
SOĞUK HAVA RİSKİ ARTIRIR MI?
Hayır artırmaz. Soğuk ve nemli hava, esintili hava ağrı hissini artırır. Mevcuttaki şikayeti şiddetlendirir ama romatizma riskine bir etkisi yoktur. Eklem dışındaki romatizmalarda ise hiçbir önem taşımaz.
GENETİK MİDİR?
Mesela FMF (Ailesel Akdeniz Ateşi) hastalığında anne ve babadan direkt gen geçişi söz konusudur. Çocuk hasta veya taşıyıcı olabilir. Bu çok özel bir romatizmal hastalıktır. Romatizmal hastalıkların çoğunda sonraki nesillere aktarılan sadece yatkınlık durumudur. Her romatizma tipine göre farklı genetik yapılar söz konusudur. Ama yatkınlığın aktarılması sonraki nesillerde illaki romatizma gelişeceği anlamını taşımaz.
YARIN: TEDAVİSİ ÖMÜRLÜK
ROMATİZMA DEYİP GEÇME - 1
DR. SELDA ÖKTEM
HAZIRLAYAN: SİNEM UYSAL