KADIN Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Müberra Namlı Kalem, halk arasında çikolata kisti olarak bilinen endometriozis'i anlattı. Bu rahatsızlıkla ilgili merak edilen soruları TAKVİM okurları için yanıtladı:
KİMLERDE SIK GÖRÜLÜR?
Endometriozis, rahim içini döşeyen, endometrium denilen dokunun rahim dışı organlarda yerleşmesidir. Sıklık sırasıyla görüldüğü organlar karın içini döşeyen periton zarı, yumurtalıklar, tüpler, vajina, bağırsaklar, mesane, üreter, umbilikus (göbek deliği), eski operasyon dikiş bölgeleri, akciğerler, diyafram, spinal kanal, beyin, göz, meme dokusu, kalp, kollar ve eller, dalak olarak bildirilmiştir. En sık, %60-75 oranında, yumurtalıklarda görülmektedir. Endometriozisin yumurtalıklarda oluşturduğu kistlere endometrioma veya çikolata kisti denmektedir. Üreme çağındaki her 10 kadından birinde endometriozis vardır. Her ne kadar üreme ağına özgü bir hastalıksa da, nadiren ergenlik öncesi veya menopoz sonrası olgulara da rastlanmaktadır.
ŞİKAYETLER NELERDİR?
Adet sancısı ve ağrılı cinsel ilişki ağrının en sık iki formudur. Çocuk sahibi olmakta zorlanan kadınların yaklaşık %50'sinde endometriozisin var olduğu bildirilmektedir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Erken yaşta adet olmak, sık adet olmak, uzamış adetler, yoğun adet kanamalarına sahip olmak, az doğurmuş olmak ve emzirme süresini kısa tutmak riski artırmaktadır.
TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavi hastanın yaşına, ağrısının olup olmamasına, çocuk arzusu olup olmadığına benzer faktörlere göre değişir.
AĞRININ TEDAVİSİ: Ibuprofen ve naproxen gibi ağrı kesiciler ilk basamakta denenir. Bunlara yanıt alınamazsa hormonal ilaçlara geçilir, kesintisiz doğum kontrol hapı veya progestin içeren ilaçlar endometriozis ile ilişkili olan ağrıyı ortadan kaldırabilir. Tedaviye cevap vermeyen ağrılı odakların varlığı veya büyük çikolata kistlerinde ameliyat düşünülebilir. Ameliyat sonrası %60-80 oranında azalan ağrı şikayeti, eğer ameliyat sonrası ilaç kullanılmazsa büyük oranda tekrarlar.
İNFERTİLİTEDE TEDAVİ:
Bekle-gör tedavisi, doğurganlığı artıracak aşılama ya da tüp bebek tedavisi, ya da laparoskopik ameliyatı... Bu seçeneklerden hangisinden başlanacağına karar vermek ancak iyi bir değerlendirmeden sonra mümkündür. Karar, hekimin önerileri doğrultusunda eşlerle birlikte verilmelidir. Yalnız 35 yaş üzerindeki hastalar ve over rezervi azalmış hastalarda beklemek uygun bir seçenek değildir...
NASIL BESLENMELİ?
USKUMRU, somon, ton balığı, mantar ve yumurta bol tüketilmelidir. Her gün mutlaka süt, yoğurt ve peynir bol miktarda alınmalıdır. Bolca A, C ve E vitamini antioksidan bir diyet tercih edilmelidir. Tüm işlenmiş gıdalar, kızartma besinler ve fazla kafeinden de kaçınılmalıdır. Sigarayı bırakmak ve haftada 4 saat spor yapmak da endometriozisin ilerleyişini yavaşlatır.
YARIN: MİYOM
KADIN SAĞLIĞININ SIRLARI
DOÇ DR. MÜBERRA NAMLI KALEM
HAZIRLAYAN: SİNEM UYSAL
