Meclis'in açılmasıyla birlikte milyonlarca EYT'li yeniden umutlandı. 2021 gündeminde Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emeklilik haklarına dair çalışmalar olması bekleniyor. Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların gidişatı aynı olsa da her vatandaşların emeklilik yaşı bireye özel olarak değişiyor. Bu bağlamda güzel bir haber de geldi.
EYT'Lİ MİLYONLARA GÜZEL HABER!
AK Parti'nin önceki gün TBMM'ye sunduğu, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü için teklif edilen düzenlemenin, EYT'li kesimin iş bulmasını kolaylaştırabileceğini ifade eden Arslan, "Yaşı bekleyen, primini doldurmuş insanlar var. Bu kesime iş de verilmiyor, işsizlik ödeneği de ödenmiyor. Bunlar için düşünülüyorsa konuşulabilir" diye konuştu.
Arslan, kıdem fonu konusunda da işveren ve işçilere mutabakat sağlanması için bir süre verilmediğini, konunun ekim ayından sonra yeniden gündeme gelebileceğinin ifade edildiğini söyledi. Kıdemde kazanılmış hakların korunduğu bir modeli tartışmaya hazır olduklarını ifade eden Arslan, "Arabulucukta olduğu gibi işverenler kıdem tazminatı mevzuatının arkasından, yanından dolanarak kıdem tazminatı ödemeden işçiden kurtulma yolu ve yöntemleri var. Bu konuda kazanılmış haklarımız korunarak, mevcut sistemdeki eksikliklerin giderilmesini talep ediyoruz" diye konuştu.
Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısının daha demokratik, daha çoğulcu, daha katılımcı ve işçileri daha iyi temsil eden bir yapıya kavuşturulması gerektiğini ifade etti. TÜRK-İŞ'in geçen sene önceden asgari ücrette hedef belirlemesinin, ücret pazarlıklarını zora soktuğunu savunan Arslan, "Geçen sene biz masada olsaydık, asgari ücretin daha yüksek olacağına eminim" diye konuştu.
'Pandemi meslek hastalığı olsun'
Pandemi nedeniyle hasta olanların meslek hastası sayılması talebini yineleyen Arslan, "Bu konuda yasal bir düzenleme yapılmasa da yargı kararları ile şekilleneceğini düşünüyoruz" dedi. Arslan, daha önce domuz gribine yakalanan bir kamyon şoförünün ölmesinin ardından yargının bu yönde bir kararı olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti: "Huzur evleri, rehabilitasyon merkezleri var. Bu gibi bazı yerlerde 15 gün dışarı çıkma yasağı getirildi. Siz iş yerine gidip 8 saat çalışıp, yine aynı iş yerinde dinleniyorsunuz ve aynı iş yerinde başlıyorsunuz mesaiye. Kurum dışına çıkamıyorsunuz. Bu işçinin iş yerinde virüsü aldığı çok belli. O zaman bu bir iş kazasıdır."
BUGÜN EYT YASASI ÇIKSA KİMLER EMEKLİ OLUR?
Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların ortak olan sorunu, kendilerine işe giriş tarihinde vaat edilen emeklilik sisteminin daha sonradan değişmiş olması. 1999 yılı öncesinde işe giren vatandaşları etkileyen bu düzenlemede emekli olmak isteyen vatandaşların belli bir yaşa gelmeleri gerekiyor.
SGK mevzuatına göre emeklilik hakkı için gerekli olan prim gün ve yaş şartınıdan ikisini tamamlayan EYT'li vatandaşlar, yaş şartının eski sisteme göre olmasını talep ediyorlar. Bu düzenlemenin gelmesi durumunda ise her EYT'li vatandaş kendi işe giriş, prim, gğn şartına göre belli bir yaşta emekli olacaklar.
EYT'li vatandaşlar için düzenleme bugün uygulamaya girerse emeklilik yaşı hesaplanması şu şekilde olacak.
Vatandaşlar işe başladıklarında kendilerinden kadınlar için 20, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık şartı ile birlikte 5000 prim şartlarını tamamladıklarında emekli olabilecekler. Ayrıca bu formül sadece 1999 tarihinden yani düzenlemenin hayata geçirilmesinden önce işe giren vatandaşları kapsıyor.
EYT'DE SÜRPRİZ ÇALIŞMA FİNLANDİYA MODELİ Mİ?
EYT'li vatandaşlar emekli olabilmeleri için talep edilen 3 koşuldan ikisini yerine getirdiler. Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatına göre EYT'li vatandaşlar SGK prim ödemesi ve gün şartını sağladılar. Ancak işe başlarken vaat edilen yaş şartı sonradan değiştirildiği için emekli olamıyorlar.
Siyasi gündemin geçtiğimiz yıllarda en çok üzerinde durduğu konuların başında gelen Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emeklilik haklarına ilişkin bazı modeller gündeme gelmişti. Özellikle 2018 yılı ve 2019 yılında sıklıkla konuşulan bu modellerin başında Finlandiya modeli geldi.
Finlandiya modelinde prim ve gün şartını sağlamış olan vatandaşların yaş şartını sağlamamaları durumunda da emeklilik hakkı tanınıyor. Bu kapsamda her eksik yıl için maaşlarda kesinti yapılırken Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emekli olabilmeleri için bu modelin kullanabileceği konuşulmuştu. Bir dönem üzerinde durulan daha sonra unutulan bu konuya ilişkin basında yeni haberler çıkmaya başladı. Ancak hükümet kanadından resmi açıklama gelmedi.
HÜKÜMETTEN EYT AÇIKLAMASI GELMEDİ
Hükümet kanadından EYT konusuna ilişkin son açıklamalarda, bu konuda çalışma olmadığı ifade edilmişti. Pandemi süreci kapsamında öncelikleri değişen hükümetin önümüzdeki kısa vadede EYT konusunda da adım atması beklenmiyor. Basında yer alan Finlandiya modeli haberlerine ilişkin de resmi açıklama gelmedi.
EYT'LİLER İÇİN YENİ BİR FORMÜL VAR MI?
Başta AK Parti kanadından olmak üzere tüm siyaset dünyasından gelen açıklamaları yakından takip eden EYT'li vatandaşlar için son gelişmelerden birisi Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'a yöneltilen soru önergesi olmuştu. Milletvekili Ömer Fethi Gürer tarafından sunulan bu soru önergesinde EYT'li vatandaşlar için bir çalışma olup olmadığı soruldu. Çalışma Bakanı Selçuk ise bu soru önergesine henüz yanıt vermedi.
Bunun dışında EYT konusunda AK Parti'den çok önemli açıklamalar gelmişti. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından geçtiğimiz dönemlerde yapılan açıklamada, EYT konusuna ilişkin şu ifadeler kullanıldı.
"Emeklilikte Yaşı Tutmayanlar demeyi tercih ediyoruz. Emeklilikte 3 ana parametre var. Sigorta süresi, prim ödeme ve yaş. İkisi olup bir tanesi olmadığında olmuyor. Üçünün aynı anda sağlanması gerekiyor. Maliyet hesapları var. Prensipte de sorunu var. Emeklilik dediğimiz şey teknik olarak kullandığımız tabirde "Yaşlılık aylığı". Yaşlılık aylığı yaşlı olunca alınır. Dolayısıyla EYT bekleyenlerin ortalama yaşı 48. Dünyanın hiçbir yerinde 48 yaş yaşlı olarak kabul edilmiyor."
52 YAŞINDA EMEKLİLİK
SGK düzenlemesi kapsamında çalışma hayatına belli bir tarihten önce başlayan vatandaşlar 50'li li yaşların başında emekli olabiliyorlar. Bu konuda işe giriş tarihi ile SGK başlangıcı, askerlik borçlanması konuları etkili önem kazanıyor.
1969 doğumluyum. SSK girişim 1989'da yapıldı. 6520 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?
Priminiz yeterli. Sigorta girişiniz 23 Kasım 1989'dan önceki bir tarihse ve 51 yaşınızı dolduruyorsanız hemen, doldurmuyorsanız 2020 yılı içinde 51 yaşınızı tamamladığınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başlangıcınız 23 Kasım'dan sonraki bir tarihse, 2021'de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emeklisiniz.
50 YAŞINDA EMEKLİLİK
Kendilerine ait durumları SGK uzmanı olan Ekrem Sarısu'ya soran vatandaşların sorularını ve bu sorulara verilen uzman yanıtlarını sizlerle paylaşıyoruz. SGK prim ve yaş şartlarına göre 50 yaşında emeklilik;
1970 doğumlu eşimin, sigorta başlangıç tarihi 1987. Toplam 7200 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olur?
Eşiniz emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Doğumu tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. 50 yaşını doldurmuşsa hemen, doldurmamışsa 2020 yılı içinde 50 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
