Gündemden düşmeyen konulardan biri hiç şüphesiz ki emeklilik oluyor. Erken emekli olmak ve rahat bir yaşam sürmek isteyen milyonlarca çalışan şartların neler olduğunu merak ediyor ve araştırıyor. Prim sayısı, işe başlama tarihi, askerlik borçlanması ile nasıl erken emekli olunur? EYT yasası çıktı mı? Kimler bu yasadan faydalanabilecek? 53 yaşında emekli olabilmek mümkün mü? Konuya dair merak edilen tüm gelişmeleri haberimizin içeriğinde bulabilirsiniz.
BUGÜN EYT YASASI ÇIKSA KİMLER EMEKLİ OLUR?
Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların ortak olan sorunu, kendilerine işe giriş tarihinde vaat edilen emeklilik sisteminin daha sonradan değişmiş olması. 1999 yılı öncesinde işe giren vatandaşları etkileyen bu düzenlemede emekli olmak isteyen vatandaşların belli bir yaşa gelmeleri gerekiyor.
SGK mevzuatına göre emeklilik hakkı için gerekli olan prim gün ve yaş şartınıdan ikisini tamamlayan EYT'li vatandaşlar, yaş şartının eski sisteme göre olmasını talep ediyorlar. Bu düzenlemenin gelmesi durumunda ise her EYT'li vatandaş kendi işe giriş, prim, gün şartına göre belli bir yaşta emekli olacaklar.
EYT'Lİ MİLYONLARA GÜZEL HABER!
AK Parti'nin önceki gün TBMM'ye sunduğu, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü için teklif edilen düzenlemenin, EYT'li kesimin iş bulmasını kolaylaştırabileceğini ifade eden Arslan, "Yaşı bekleyen, primini doldurmuş insanlar var. Bu kesime iş de verilmiyor, işsizlik ödeneği de ödenmiyor. Bunlar için düşünülüyorsa konuşulabilir" diye konuştu.
Arslan, kıdem fonu konusunda da işveren ve işçilere mutabakat sağlanması için bir süre verilmediğini, konunun ekim ayından sonra yeniden gündeme gelebileceğinin ifade edildiğini söyledi. Kıdemde kazanılmış hakların korunduğu bir modeli tartışmaya hazır olduklarını ifade eden Arslan, "Arabulucukta olduğu gibi işverenler kıdem tazminatı mevzuatının arkasından, yanından dolanarak kıdem tazminatı ödemeden işçiden kurtulma yolu ve yöntemleri var. Bu konuda kazanılmış haklarımız korunarak, mevcut sistemdeki eksikliklerin giderilmesini talep ediyoruz" diye konuştu.
Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısının daha demokratik, daha çoğulcu, daha katılımcı ve işçileri daha iyi temsil eden bir yapıya kavuşturulması gerektiğini ifade etti. TÜRK-İŞ'in geçen sene önceden asgari ücrette hedef belirlemesinin, ücret pazarlıklarını zora soktuğunu savunan Arslan, "Geçen sene biz masada olsaydık, asgari ücretin daha yüksek olacağına eminim" diye konuştu.
EYT'DE SÜRPRİZ ÇALIŞMA FİNLANDİYA MODELİ Mİ?
EYT'li vatandaşlar emekli olabilmeleri için talep edilen 3 koşuldan ikisini yerine getirdiler. Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatına göre EYT'li vatandaşlar SGK prim ödemesi ve gün şartını sağladılar. Ancak işe başlarken vaat edilen yaş şartı sonradan değiştirildiği için emekli olamıyorlar.
Siyasi gündemin geçtiğimiz yıllarda en çok üzerinde durduğu konuların başında gelen Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emeklilik haklarına ilişkin bazı modeller gündeme gelmişti. Özellikle 2018 yılı ve 2019 yılında sıklıkla konuşulan bu modellerin başında Finlandiya modeli geldi.
Finlandiya modelinde prim ve gün şartını sağlamış olan vatandaşların yaş şartını sağlamamaları durumunda da emeklilik hakkı tanınıyor. Bu kapsamda her eksik yıl için maaşlarda kesinti yapılırken Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emekli olabilmeleri için bu modelin kullanabileceği konuşulmuştu. Bir dönem üzerinde durulan daha sonra unutulan bu konuya ilişkin basında yeni haberler çıkmaya başladı. Ancak hükümet kanadından resmi açıklama gelmedi.
52 YAŞINDA EMEKLİLİK
SGK düzenlemesi kapsamında çalışma hayatına belli bir tarihten önce başlayan vatandaşlar 50'li li yaşların başında emekli olabiliyorlar. Bu konuda işe giriş tarihi ile SGK başlangıcı, askerlik borçlanması konuları etkili önem kazanıyor.
1969 doğumluyum. SSK girişim 1989'da yapıldı. 6520 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?
Priminiz yeterli. Sigorta girişiniz 23 Kasım 1989'dan önceki bir tarihse ve 51 yaşınızı dolduruyorsanız hemen, doldurmuyorsanız 2020 yılı içinde 51 yaşınızı tamamladığınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başlangıcınız 23 Kasım'dan sonraki bir tarihse, 2021'de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emeklisiniz.
50 YAŞINDA EMEKLİLİK
Kendilerine ait durumları SGK uzmanı olan Ekrem Sarısu'ya soran vatandaşların sorularını ve bu sorulara verilen uzman yanıtlarını sizlerle paylaşıyoruz. SGK prim ve yaş şartlarına göre 50 yaşında emeklilik;
1970 doğumlu eşimin, sigorta başlangıç tarihi 1987. Toplam 7200 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olur?
Eşiniz emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Doğumu tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. 50 yaşını doldurmuşsa hemen, doldurmamışsa 2020 yılı içinde 50 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
EYT YASASI ÇIKSA FAYLANIR MIYIM?
Emekli olmak için yaş şartına takılan vatandaşların durumlarına ilişkin merak edilen noktalardan birisi de EYT Yasasının çıkması durumunda kimleri kapsayacağı. EYT Yasasına ilişkin sorulan soru ve detayları ise şu şekilde;
41 yaşındayım. Sigorta girişim 1997'de oldu ve prim günüm tamam. Kaç yaşında emekli olurum? Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) çıkarsa faydalanabilir miyim?
Başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sigorta başlangıcınız 23 Mayıs'tan önceyse 56, sonraysa 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
KADINLAR İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Sigorta başlangıç tarihine göre:
9 Eylül 1981-23 Mayıs 1984 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 40 yaş ve 5000 prim
24 Mayıs 1984-23 Mayıs 1985 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 41 yaş ve 5000 prim
24 Mayıs 1985-23 Mayıs 1986 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 42 yaş ve 5075 prim
24 Mayıs 1986-23 Mayıs 1987 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 43 yaş ve 5150 prim
24 Mayıs 1988-23 Mayıs 1989 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 44 yaş ve 5225 prim
24 Mayıs 1989-23 Mayıs 1990 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 45 yaş ve 5300 prim
24 Mayıs 1989-23 Mayıs 1990 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 46 yaş ve 5375 prim
24 Mayıs 1990-23 Mayıs 1991 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 47 yaş ve 5450 prim
9 Eylül 1981-23 Mayıs 1984 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 48 yaş ve 5525 prim
24 Mayıs 1992-23 Mayıs 1993 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 49 yaş ve 5600 prim
24 Mayıs 1993-23 Mayıs 1994 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 50 yaş ve 5675 prim
24 Mayıs 1994-23 Mayıs 1995 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 51 yaş ve 5750 prim
24 Mayıs 1995-23 Mayıs 1996 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 52 yaş ve 5825 prim
24 Mayıs 1996-23 Mayıs 1997 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 53 yaş ve 5900 prim
24 Mayıs 1997-23 Mayıs 1998 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 54 yaş ve 5975 prim
24 Mayıs 1998-23 Mayıs 1999 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 55 yaş ve 5975 prim
24 Mayıs 1999-8 Eylül 1999 tarihlerinde 20 yıllık hizmet süresi, 56 yaş ve 5975 prim
9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 58 yaş ve 7000 prim
1 Mayıs 2008-2035'e kadar 25 yıllık hizmet süresi, 58 yaş ve 7200 prim
ERKEKLER İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Sigorta başlangıç tarihine göre;
9 Eylül 1976-23 Mayıs 1979 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 44 yaş ve 5000 prim
24 Mayıs 1976-23 Ekim 1980 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 45 yaş ve 5000 prim
24 Ekim 1980-23 Mayıs 1982 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 46 yaş ve 5075 prim
24 Mayıs 1982-23 Ekim 1983 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 47 yaş ve 5150 prim
24 Ekim 1983-23 Mayıs 1985 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 48 yaş ve 5225 prim
24 Mayıs 1985-23 Ekim 1986 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 49 yaş ve 5300 prim
24 Ekim 1986-23 Mayıs 1988 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 50 yaş ve 5375 prim
24 Mayıs 1988-23 Ekim 1989 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 51 yaş ve 5450 prim
24 Ekim 1989-23 Mayıs 1991 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 52 yaş ve 5525 prim
24 Mayıs 1991-23 Ekim 1992 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 53 yaş ve 5600 prim
24 Ekim 1992-23 Mayıs 1994 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 54 yaş ve 5675 prim
24 Mayıs 1994-23 Mayıs 1994 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 55 yaş ve 5750 prim
24 Ekim 1995-23 Mayıs 1997 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 56 yaş ve 5825 prim
24 Mayıs 1997-23 Ekim 1998 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 57 yaş ve 5900 prim
24 Ekim 1998- 8 Eylül 1999 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 58 yaş ve 5975 prim
24 Ekim 1999-30 Nisan 2008 tarihlerinde 25 yıllık hizmet süresi, 60 yaş ve 7000 prim
1 Mayıs 2008- 2035'e kadar olanlar 25 yıllık hizmet süresi, 60 yaş ve 7200 prim
EYT SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
Emeklilik için belli bir yaş ve primi doldurmak gerekiyor. Ancak yasalarda daha erken emekli olmak için düzenlenmiş avantajlar da bulunuyor. Faruk Erdem erken emeklilik sağlayan 7 formülü yazdı.
Türkiye'de çalışan milyonlarca vatandaşın en büyük hayali emekli olup düzenli bir gelire sahip olmak. Çalışanlar ne zaman emekli olacaklarını merak ederken, bunu öne çekmenin formüllerini de arıyor. Yasalarımıza göre emekli olabilmek için belli bir yaş, prim ve yılı doldurmak gerekiyor. Ancak yine yasalarımız emekliliği öne çekmek açısından da bazı avantajlar sunuyor.
1. ÇOCUKLAR AVANTAJ: Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
2. ASKERLİK ÖNE ÇEKER: Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
3. 10 YIL PRİM YETİYOR: Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tan başlıyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor.
4. YÜZDE 60 RAPOR YETER: Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olabiliyor. En az 1800 gün prim yeterli oluyor.
5. VERGİ İNDİRİMİ YAŞI KALDIRIR: Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
6. YIPRANAN KAZANIR: Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor.
7.ANNEYE PRİM VAR: Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
