FİNLANDİYA MODELİ ÇIKACAK MI?
Finlandiya modeli ülkemizde emeklilikte yaşa takılanlar olarak adlandırılan yüz bünlerce bireyi umutlandırdı. Finlandiya modeli EYT son dakika gelişmesi bekleyen EYT mağdurlarını heyecanlandırdı. Peki Finlandiya modeli nedir? Finlandiya modeli kısaca şu şekilde tanımlanabilir; Finlandiya modelinde tespit edilen yaştan daha erken emeklilik olunca bir oran kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul edenlere de emeklilik aylığı bağlanıyor.
EYT ÇIKARSA KİMLER EMEKLİ OLUR?
1998 senesinde işe giren bir şahıs evvelceki yasaya göre 2023 senesinde emekli olması gerekirken, 1999'da çıkarılan yasa ile bu vakit 2038'e çıktı. 15 sene geç emekliliğe niçin olan bu kanunu binlerce şahıs bekliyor.
8 Eylül 1999 tarihinden evvelceki koşulları yerine getiren herkese emeklilik hakkı sağlanırsa, prim günü ve sigortalılık vakitı kriterini yerine getirenler yaşa bakılmaksızın emekli olabilir.
8 Eylül 1999 tarihinden evvelce SSK'lı bayanlar 20; erkekler 25 sene sigortalılık ve 5000 gün prim ya da bayan ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 prim günü koşulunu yerine getirerek emekli olabiliyordu.
BAĞ-KUR'da bayan ise 20 tam sene, erkek ise 25 tam sene prim ödemesi ya da bayan ise 50, erkek ise 55 yaşında olması ve 15 tam sene prim ödenerek emekliliğe hak kazanılıyordu.
EYT İÇİN NELER YAPILABİLİR?
EYT konusunda emeklilik formülünün olup olmayacağı veya ne şekilde uygulanacağı henüz netleşmiş değil. Bununla ilgili bir mutfak çalışması yapılacak. Ancak burada çözüme katkı sağlayacak bazı önerilerimiz olacak:
• Yaş bekleyen prim ödemeden sağlıktan yararlandırılabilir.
• Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışan işçilere erken emeklilik verilebilir.
• 9000 prim gününü dolduranlara her 360 gün karşılığı dörtte biri yaştan düşebilir.
• Emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödeyenlerde her 360 gün prim ödenmesi emekli aylığına yüzde 1 ilave artış getirebilir.
• Yaşını bekleyenlere Almanya, Finlandiya modellerinde olduğu gibi, emekliliklerine 2-4 yıl kalması durumunda her yıl için yüzde 4-5 gibi bir oran üzerinden erken emeklilik kesintisi yapılarak emekli edilebilir.
• Aylık bağlama oranları 50 yaş sonrası çalışmalar için artırılabilir.
• 50 yaş üstü çalışanların işe alımlarında vergi ve SGK teşviki getirilerek istihdam artışı sağlanabilir.
• Çalıştıkça maaş düşmesi önlenebilir, aylık bağlama oranları artırılabilir.
EYT SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ