Gülbahar Hatun, Yavuz'u Amasya'da doğurdu. Oğlunun padişahlığını vefat ettiği için göremedi.
Gülbahar Hatun Trabzon'da şehzade olan oğlu Yavuz'un yanına deniz yoluyla İstanbul'dan gelirken fırtınaya tutulur. "Oğlumu görmek nasip olsun, karaya ayak bastığım yere vakıflar yapacağım" diye dua eder. Karaya çıktığı yere vakıflar yapınca, buranın ismi Vakfıkebir olarak isim alır.
Birçok şehirde vakıfları vardır. Kabri, Trabzon'da Hatuniye mahallesindedir.
Yavuz'un karısı, Kırım hanlığından Ayşe Hafsa Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın annesidir.
KANUNİ'NİN (1495 -1566) ANNESİ AYŞE HAFSA SULTAN
Ayşe Hafsa Sultan isminin manası Ayşe (Hayat, dirlik, bolluk, Hazreti Ebubekir'in kızı) ve Hafsa (Toplayan, birleştiren, hazreti Ömer'in kızının adı) özelliklerini taşır.
Kökeni hakkında en çok kabul gören Ayşe Hafsa Sultan'ın Kırım Hanı Mengli Giray'ın kızı olduğudur.
Kırım'ın Bahçesaray'ında doğmuştur.
Kanuni'yi Trabzon'da doğurdu.
Daha sonra şehzade olarak oğlu Kanuni ile Manisa'ya geldi. Manisa'da muazzam külliyelere imza attı. Edirne bir kasabaya ismini vererek Hafsa'ya özel ilgi gösterdi.
Bütün hayratını Manisa'ya vakfeden Hafsa Sultan iyi kalpliliği ile büyük nam kazandı. Manisa Mesir Şenliği onun adına yapılmaktadır. Türbesi İstanbul'da Sultan Selim Camii'nin bahçesindedir.
Kanuni'nin karısı (Polonya asıllı Roxelana)Hürrem Haseki Sultan, 2'nci Selim'in annesidir.
2. SELİM'İN (1524 -1574) ANNESİ HÜRREM SULTAN
Avrupa'da Roxelena olarak tanınan Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi ve Padişah 2. Selim'in annesidir. Lehistan (Polonya) doğumlu, Kanuni ile evlendikten sonra Hürrem Sultan ismini aldı.
Güzelliği nedeniyle küçük yaşta bugünkü Ukrayna sınırları içinde bulunan Rohatyn şehrinden kaçırılan ve Kırım Hanı tarafından Osmanlı sarayına gönderilmiştir.
Renkli hayatı ile efsaneleşmiş; zekâsı, cesareti, ihtiraslarıyla ün salmış bir Hanım Sultan'dır. Devlet işlerinde etkin rol oynayarak Osmanlı İmparatorluğu'nda "kadınlar saltanatı'' denilen devri başlattığı kabul edilir.
Bütün dünya monarşilerde olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde de hanedan üyesi kadınlar her zaman için hükümdarın devlet yönetimde aldığı kararları etkilemekten geri kalmamışlardır.
Hürrem Sultan, Osmanlı tarihinde bir padişahla resmi nikâhla evlenmiş ilk Haseki Sultan (padişahın en gözde eşi) olma özelliğini taşımaktadır.
Bu evlilik Kanuni Sultan Süleyman'ın daha önceki nikâhsız eşi olan Mahidevran Sultan'ın etkisinin azalmasına neden olmuştur.
Ancak Mahidevran Sultan, yeniçeriler tarafından çok sevilen ve geleceğin padişahı gözüyle bakılan Şehzade Mustafa'nın annesi olarak hala müstakbel Valide Sultan durumundaydı.
Bu da Mahidevran Sultan'ın Valide Sultan olacağı anlamına geliyordu.
Şehzade Mustafa'nın öldürülmesinden sonra Hürrem Sultan büyük bir güç kazandı. Birçok tarihçi Mustafa'nın öldürülmesinin Hürrem Sultan'ın etkisine bağlar, bu sayede Hürrem Sultan'ın oğlu 2.Selim'e Padişahlık yolunun açılmış olduğunu yazar.
Hürrem Sultan'ın iç siyasetteki etkisini örnek olarak bazı iddialar sıralanmaktadır. Kuvvetli Veziriazam İbrahim Paşa'nın gözden düşmesi ve idamı, Defterdar İskender Çelebi'nin idam edilmesi ve Şehzade Mustafa'nın öldürülmesi.
HÜRREM SULTAN'IN ÇOCUKLARI
Hürrem Sultan, Kanuni'ye bir kız, dört oğlan çocuğu doğurdu.
Kızı Mihrimah olup, erkek çocukları, Mehmed, Selim, Bayezid, Cihangir ve Abdullah adlı şehzadelerdi.
Kızı Mihrimah Sultan da olgun bir yaşa geldikten sonra annesiyle birlikte büyük bir güç kazanmış, sadrazam Rüstem Paşa'nın eşi olarak imparatorluğun en güçlü kişilerinden biri haline gelmiştir. Ölene kadar padişah kardeşi 2.Selim'in en yakın danışmanlarından biri olarak kaldı.
Hürrem Sultan'ın ikinci oğlu Selim tahta çıktı. Hürrem , Kanuni'den 8 yıl önce 52 yaşındayken öldü. Oğlu 2. Selim'in tahta çıkışını göremedi.
Süleymaniye Külliyesi içinde kendisi için yaptırılan türbeye gömüldü.
İSTANBUL' DA YAPTIRDIĞI ESERLER
Hürrem Sultan İstanbul'da günümüzde onun adıyla anılan Haseki semtinde, Mimar Sinan'a Haseki Külliyesi'ni yaptırmıştır.
1538-1550 yılları arasında inşaatı tamamlanan külliyenin içinde bir hamam, medrese ve hastane bulunmaktadır. Günümüzde Haseki Hastanesi olarak tanınan bu eser, Türkiye'de kesintisiz hizmet vermekte olan en eski hastane olma özelliğini taşır.
Hürrem Sultan Avrupa'da, modern Türkiye'de ve batıda birçok resim, müzik ve bale gibi tarihi çalışmalara konu olmuştur. Mesela Joseph Haydn'in 63. senfonisini örnek verebiliriz. Eserler Ukraynalılar tarafından yazılmıştır ama genelde İngilizce, Almanca ve Fransızcadır.
Hürrem Sultan'ın doğduğu yer olduğuna inanılan Ukrayna'nın Rohatyn kentinde bir Hürrem Sultan anıtı bulunmaktadır. 2007 yılında, Ukrayna'daki bir liman kenti olan Mariupol'daki Tatarlar Hürrem Sultan'ın onuruna bir müze açmıştır.
Yaptırdığı vakıflar ve imaretler ile eski yapılanları aşmıştır. Kızı Mikrimah Sultan, 16 ıncı yüzyılın en zengin kadını olarak tanınmış, çok sayıda hayır eserlerini hayata geçirmiştir.
2. Selim'in eşi olan Nurbanu Sultan 3. Murat'ı doğurdu.Oğlu Padişah olunca, Valide Sultan olarak etkili bir konuma geldi.
